Sông Dnepr

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Sông Dnepr

Thượng nguồn	Nga
Cửa sông	Biển Đen
Các quốc gia lưu vực	Nga, Belarus, Ukraina
Độ dài	2.290 km (1.423 dặm)
Cao độ thượng nguồn
Lưu lượng trung bình	1.670 m³/s (58.984 ft³/s)
Diện tích lưu vực	516.300 km² (199.343 dặm²)

Sông Dnepr (tiếng Nga: Днепр) dài 2.290 km là sông dài thứ ba ở châu Âu; trong tiếng Belarus sông này được gọi là Дняпро (Dniapro), trong tiếng Ukraina là Дніпро (Dnipro).

Sông Dnepr bắt nguồn từ bình nguyên Valdai ở miền trung Nga, trong địa phận tỉnh Smolensk và chảy theo hướng nam để đổ ra biển Đen. Trên chiều dài 115 kilômét của nó là biên giới tự nhiên giữa Belarus và Ukraina. Khoảng 800 kilômét cuối cùng của nó là một chuỗi của các hồ chứa nước nhân tạo gần như nối tiếp nhau. Các hồ chứa nước này là: Kiev (922 km²), Kanev (582 km²), Kremenchuk (2,252 km²), Dneprodzerzhynsk (567 km²), Zaporizhzhia (410 km²) và Kakhovka (2.155 km²). Các con đập được tạo ra tại đây để xây dựng các nhà máy thủy điện, cung cấp khoảng 10% điện năng của Ukraina.

Sông Dnepr nối liền với sông Tây Bug bằng kênh đào Dnepr-Bug. Cửa sông của nó đã từng được bảo vệ bởi pháo đài lớn Ochakov.

[sửa] Lịch sử

Những ghi chép đầu tiên về con sông này tìm thấy trong các tư liệu của người Hy Lạp từ thế kỷ 5 TCN, Herodotus gọi nó là Boristhenes (sông từ phía bắc); các nhà lịch sử La Mã gọi nó là Danapris. Tên gọi trong tiếng Slav cổ thuộc thời kỳ Kievskaja Rus là Slavutich (sông của người Slav).

Dnepr đã từng là một phần của tuyến đường thương mại quan trọng, nó nối liền các khu vực ven biển Baltic với các khu vực ven biển Đen (xem thêm Đường nối người Varjag tới người Hy Lạp).

[sửa] Giao thông thủy

Sông Dnepr là quan trọng đối với vận tải và kinh tế của Ukraina. Tất cả các hồ chứa nước nhân tạo trên sông đều có các cửa âu thuyền lớn, cho phép tàu bè có kích thước tới 270×18 mét có thể đi tới cảng Kiev và vì thế tạo ra một hành lang vận tải hoàn hảo. Các tàu khách cũng chạy trên sông này. Các chuyến tàu nội địa trên sông Danub và sông Dnepr có một thị trường đang tăng trưởng trong những thập kỷ gần đây.

Ngược dòng từ Kiev thì sông Dnepr nhận nước của sông Pripjat. Con sông có thể cho tàu bè qua lại này nối liền với kênh đào Dnepr-Bug, là đường liên kết với con sông ở Ba Lan là sông Tây Bug. Trong quá khứ việc nối liền với các tuyến đường thủy Tây Âu là có thể, nhưng đập nước không có âu thuyền gần thành phố Brest đã làm gián đoạn đường thủy quốc tế này. Quan hệ quốc tế giữa Tây Âu và Belarus đã không cho phép có nhiều hy vọng về sự tái mở cửa đường vận tải nội địa trực tiếp này trong thời gian gần đây (xem thêm tại NoorderSoft Waterways Database).

[sửa] Điện năng

Con sông này nổi tiếng vì những đập ngăn nước của mình, thông thường được nhắc đến như là những thành tựu của nền công nghiệp thời kỳ Xô viết. Một trong những con đập nổi tiếng là nhà máy thủy điện Dnepr hoặc DneproGES gần Zaporizhia, được xây dựng trong những năm 1927-1932 với sông suất 558 MW. Nhà máy này đã bị phá hủy hoàn toàn trong Thế chiến thứ hai và năm 1948 nó được xây dựng lại và công suất của nó tăng lên tới 750 MW.

Nhà máy thủy điện Kremenchuk là nhà máy thứ hai xây những năm 1954–1960, nhà máy thủy điện Kiev tiếp theo trong các năm 1960–1964, nhà máy thủy điện Dneprodzerzhinsk trong các năm 1956–1964 và nhà máy thủy điện Kanev trong các năm 1963–1975 đã hoàn thiện thác nước của các con đập.