Francès d' Walonreye
Èn årtike di Wikipedia.
Li francès d' Walonreye, c' est l' francès come les Walons el djåznut.
C' est ene atuze pus stroete kel cene do francès d' Beldjike.
Li francès d' Walonreye est mo ahessant po les linwincieus, come Louis Remacle, ki studièt l' croejhete walone.
Ådvins |
[candjî] Li motlî
[candjî] Beldjicisses
Les mots ki sont corants e francès d' Walonreye et nén e francès standård si lomnut les beldjicisses.
Sacwants beldjicisses ont stî acceptés pa l' academeye francesse, et sont lomés beldjicisses a môde di djin (belgicismes de bon aloy).
Po dire li veur, les beldjicisses ont diferinnès provnances.
[candjî] Calcaedjes di mots walons
E francès d' Walonreye, on eploye des mots walons sins s' rinde conte k' i n' sont nén francès :
- baraquier
- dringuelle
- escavèche
- farde
- grandiveux
- hercheur
- maka
- maquer
- nareux
- squetter
- spitant
- terril
[candjî] Eployaedjes di mots do fancès d' Brussele
Li francès d' Walonreye eploye sacwants mots do francès d' Brussele, ki des cis k' i gn a ont passé e walon.
[candjî] Askepiaedje di noûmots
Li francès d' Walonreye a askepyî des noûmots nén a pårti do walon, nerén do francès standård: guindaille, cokotteur, sillabusse, sacoche.
Il a eto fwait des noûmots a pårti del cawete inglesse -ing : zoning, living, training.
Sacwants noûmots ont polou esse askepyîs flotchreçmint a pårti do walon, et spårdous on moumint e francès del Walonreye, come "abannet".
[candjî] Fonolodjeye
- Li francès d' Walonreye ni prononce nén voltî les dobès cossounes å coron des mots, k' ene des deus tchait todi e walon.
- il est capâp; c' est possîp.
- Li francès d' Walonreye adurixh voltî les doûcès cossounes, come e walon :
- un Belche.
- Li francès d' Walonreye ni sait prononcî li dmeye-cossoune k' i gn a dins l' mot juin (i prononce on son W : jwin).
[candjî] Sicrijheus
[candjî] Sicrijheus d' lives
- Aimé Quermol.
- Marcel Remy (Les ceus de chez nous)
- René Henoumont (un oiseau pour le chat).
- Léon Warnant (Colâs Pîrlotche, écriveur, Mon Mononke Colâs Pîrlotche et compagnie).
[candjî] Fijheus d' intermedes
[candjî] Situdieus do francès d' Walonreye
[candjî] Alére
André Goosse, Le français de Wallonie, divins : La Wallonie, le Pays et les Hommes, La Renaissance du Livre, sins leu, 1978, t. 4, 172-181.
