Manikeismo
El Vikipedio
Manikeismo estis unu el la plej gravaj antikvaj religioj. La grandparto de la verkoj de la fonda profeto Mani estas perdita, sed nun estas provo revivigi la religion sub la nomo "Nov-Manikeismo." La religio enhavas influojn de Kristanismo, Budhismo, kaj Zoroastrianismo. Kelkaj pensistoj argumentas ke nuntempa Okcidenta Kristana penso estas subtile influita de Manikeismo, tra la verko de Sankta Aŭgusteno, kiu konvertis al Kristanismo de Manikeismo kaj kies verkoj estas tre influaj por Katolikaj kaj Protestantaj teologoj.
La religion fondis la Babiloniano Mani dum la tria jarcento. Mani naskiĝis en okcidenta Persio kaj vivis ĉirkaŭ 210-276 p.K.. La nomo "Mani" estas titolo anstataŭ persona nomo, sed ĝi estis tiel ofte uzata ke oni nuntempe ne scias lian personan nomon. Mani verŝajne influiĝis de Mandeismo kaj komencis prediki ĉe juna aĝo. Oni diras ke li ricevis revelacion kiel junulo, de spirito kiun li poste nomis lian "ĝemelon." Ĉi tiu spirito instruis al li la diajn verojn kiuj iĝis Manikeismo. Mani nomis sin la "Parakleto de la Vero" kiu promisiĝas en la Nova testamento. Li konsideris sin la fina profeto, la fino de serio de homoj gvidantaj de Dio, kiel Zoroastro, Hermeso, Platono, Budho, kaj Jesuo. Tria- kaj kvara-jarcentaj Kristanoj kiel Hipolito kaj Epifanio de Salamis skribis ankaŭ ke Terebintuso, studento de iu Skitianuso kiu lernis la "doktrino de du principoj" en Hindujo, instruis Mani kaj tiel kreis la fondajn kredojn de le religio.
Dum Manikeismo kreskis, pli grandaj grupoj kiel Kristanismo kaj Zoroastrianismo ankaŭ serĉis pli grandan politikan kaj socian povon, do la Manikeistoj alogis malaprobon. Oni kredas ka Mani mortis en prizono dum li atendis eksekutado de la Persia imperiestro.
La plej grava principo de Manikeismo estas ĝia dualismo, kiu principo ĝi kunhavas kun la Persia religio Zoroastrianismo. Mani diris ke du naturoj ekzistis de la komenco: lumo kaj mallumo. La regno de lumo estis paca, kaj la regno de mallumo estis malpaca. La universo estas rezulto de atako de la regno de mallumo al la regno de lumo. La Vivanta Spirito, kiu venas de la luma regno, kreis la universon de la miksado de lumo kaj mallumo.
Manikeistoj kredas ke ne estas ĉiopova bona dio aŭ potenco, sed nur du egalaj potencoj de bono kaj malbono. Homoj simile enhavas du potencojn. La bona parto, farita de lumo, estas la animo, kaj la malbona parto, farita de malluma tero, estas la korpo. Oni savas sin de la malbono per scii ĉi tiujn faktojn kaj per identiĝi kun la luma animo.
La Manikeistoj provis inkluzi ĉiujn religiajn tradiciojn en ilia kredado. Rezulte, ili konservis multajn apokrifajn Kristanajn verkojn, kiel la Agoj de Tomaso, kiuj alie perdiĝus.
 |
 |
