Endoplasmatisch reticulum
Het endoplasmatisch reticulum is een netwerk (reticulum) van membranen dat gelegen is in het cytoplasma van een cel. Het bestaat uit twee dicht tegen elkaar liggende membranen waartussen holten en kanalen worden gevormd. Het is afgescheiden van de rest van de cel door een membraan met dezelfde structuur als het celmembraan. Een theorie is dat het ER ontstaan is door instulping van het celmembraan (zie ook: de endosymbiosetheorie). Aanwijzing hier voor is onder andere dat de eiwitsamenstelling van de binnenzijde van het ER overeenstemt met die van de buitenzijde van het celmembraan, en vice versa.
[bewerk] Ruw endoplasmatisch reticulum
Het ruw endoplasmatisch reticulum (RER of ribosomaal ER) herbergt de ribosomen en heeft daardoor een belangrijke rol in de eiwitvorming (eiwitsynthese) in de cel. Ook heeft het een rol in het transport van stoffen in de cel, met name is het belangrijk voor het verzamelen van eiwitten die naar het golgi-apparaat vervoerd moeten worden. Dit is eigenlijk de hoofdfunctie van het endoplasmatisch reticulum. Het ruw endoplasmatisch reticulum dankt zijn naam aan het ruwe uiterlijk onder de elektronenmicroscoop, dat veroorzaakt wordt door de vele ribosomen die op het buitenoppervlak zijn aangehecht.
Alle aangehechte ribosomen zijn verbonden met de binnenzijde van het ER door een porie-eiwit. Wanneer een van deze ribosomen een mRNA-streng ontvangt, wordt de door translatie gevormde peptideketen via het porie-eiwit het ER ingeleid. Pas daarna wordt het eiwit tot zijn uiteindelijke vorm gevouwen.
[bewerk] Glad endoplasmatisch reticulum
Glad ER is een variant van ER die voornamelijk dient om stoffen vanuit het ruw ER te vervoeren naar het golgi-complex, het bevindt zich dan ook vaak tussen zones met ruw ER en het golgi-complex. Andere functies van het gladde endoplasatisch reticulum zijn het opslaan van calcium ionen, de synthese van lipiden, fosfolipiden en de detoxificatie van drugs en gifstoffen.
