Girolamo Cardano
Girolamo Cardano (1501 – 1576) was een Italiaans pre-wetenschapper, arts en hoogleraar aan de universiteiten van Pavia en later Bologna. Daarnaast beoefende hij fanatiek de wiskunde, het dobbelen en het schrijven. Hij heeft een uitvoerige autobiografie nagelaten. Hij was een tijdgenoot van Vesalius en Niccolo Fontana Tartaglia. Naar hem is de cardanische ophanging (onterecht) genoemd.
Hij publiceerde als eerste de algemene oplossingen van de derde- en vierdegraadsvergelijking. Naar alle waarschijnlijkheid waren die reeds tevoren bekend aan andere wiskundigen, die hen bewaarden als een soort beroepsgeheim.
Zijn wiskundige werk werd onder andere gelezen door Rafael Bombelli die de grond legde voor de complexe getallen.
[bewerk] Geneeskunde
Cardano heeft meer dan vijftig jaar een medische praktijk uitgeoefend. Hij doceerde aan de universiteit van Padua samen met zijn vriend Vesalius die eigenlijk Andries van Wezel heette en uit Vlaanderen kwam. Hij werd één van de meest gewilde artsen van zijn tijd nadat hij de astmatische Schotse aartsbisschop John Hamilton, die stervende was, genas met een dieet en anti-allergisch beddengoed. In die tijd was dit baanbrekend.
[bewerk] Wiskunde
Alhoewel hij arts van beroep was, was hij eigenlijk nog meer een wiskundige. Hij claimde aan het eind van zijn leven 40.000 belangrijke vraagstukken te hebben opgelost, en daarnaast nog 200.000 kleinere zaken. Naast een gevierd arts werd hij ook beschouwd als een van de belangrijkste wiskundigen.
Hij had ook een goede relatie met Rafael Bombelli, die de complexe getallen ontdekt. Dat was in die tijd nog veel ingewikkelder dan het vandaag de dag lijkt omdat negatieve getallen nog niet als zodanig bekend waren, en berekeningen die tegenwoordig eenvoudig zouden zijn toen geweldige hoofdbrekens kostte.
Een eeuw voordat Blaise Pascal en Pierre de Fermat serieus met het kansrekenen aan de slag gaan (net als bij Cardano ten behoeve van het dobbelen) legt Cardano al de grondslag voor deze tak van de wiskunde. Aanleiding hiertoe was een drietal kansvragen betreffende het werpen van dobbelstenen.
Door betrokken te zijn bij de ontdekking van zowel het complex rekenen als het kansrekenen is Cardano in feite een belangrijke figuur bij het ontstaan van de kwantumtheorie, waarbij beide soorten rekenen samen de hoofdrol spelen. Dit was Roger Penrose opgevallen.
[bewerk] Overig
Naast zijn niet geringe verdienste als arts en wiskundige vond hij ook nog tijd om te schrijven. Maar liefst 131 boeken en 111 manuscripten over alle mogelijke onderwerpen (astrologie, natuurkunde, dromen, schaken, muziek, kansspelen, wiskunde) schreef hij in zijn leven. Zijn autobiografie, 'De propria vita' , is de bekendste. Deze is onlangs vertaald in het Nederlands.
Verder was hij verslaafd aan dobbelen. Hiermee won en verloor hij grote sommen geld. Het dobbelen was echter wel de reden dat hij de kansrekening is gaan bestuderen.
Cardano was een productief uitvinder. Hij heeft zestig uitvindingen gedaan. Hij is ook is degene die voor het eerst schreef over de cardanusring. Alhoewel hij die niet zelf uitgevonden heeft is dit, ironisch genoeg, wel de reden dat zijn naam vandaag de dag nog steeds bekend is.
Toen zijn oudste zoon ter dood veroordeeld werd, voor het vergiftigen van zijn ontrouwe echtgenote, heeft Cardano een grote klap te verwerken gekregen.
Het einde van zijn leven was sowieso minder gelukkig. In 1570, zes jaar voor zijn dood, werd hij een half jaar gevangen gezet op beschuldiging van ketterij. Eerst had hij lovende woorden geschreven over keizer Nero die christenen onderdrukte. Toen hij ook nog de horoscoop van Jezus trok was de maat vol. Daarna mocht hij geen boeken meer publiceren.
