Harmodius en Aristogiton
Harmodius (Gr. Αρμόδιος) en zijn vriend Aristogiton (Gr. Αριστογείτων) zijn in de Griekse geschiedenis bekend als de Tirannendoders.
Harmodius (6e eeuw v. Chr.) was een jonge Athener uit een adellijk geslacht, die samen met zijn oudere vriend Aristogiton het plan opvatte een moordaanslag te plegen op de zonen van Pisistratus. Als we Thucydides mogen geloven was het een crime passionel: Hipparchus was verliefd geworden op Harmodius, maar toen eerstgenoemde handtastelijk werd, weigerde de jongeman in te gaan op diens oneerbare voorstellen. Hij verleende immers zijn gunsten aan Aristogiton. Hipparchus nam wraak door Harmodius' zuster de rol van kanèforos (= draagster van de offergaven) af te nemen, die zij tijdens de processie van de Panathenaeën in 514 v. Chr. had moeten spelen. Om deze belediging aan het adres van zijn familie te wreken besloot Harmodius, gesteund door zijn vriend Aristogiton, de beide zonen van Pisistratus te vermoorden. De aanslag, in volle Panathenaeënstoet, mislukte echter gedeeltelijk, want Hippias ontsnapte aan de dood. Harmodius werd op heterdaad betrapt en gedood door Hippias' lijfwacht, maar Aristogiton werd gearresteerd en gefolterd, waarna hij werd gedood.
Toen enkele jaren later, in 510 v. Chr., Clisthenes en de Alcmaeoniden met Spartaanse steun de tiran Hippias verdreven, werden Harmodius en Aristogiton als nationale helden, de tirannendoders, gehuldigd. De eigentijdse beeldhouwer Antenor maakte van de als bevrijders gevierde mannen standbeelden die op de agora werden opgesteld. De dichter Simonides maakte een skolion voor de helden, en hun nakomelingen kregen van staatswege allerhande privileges, o.m. belastingvermindering en gratis maaltijden in het Prytaneum.
Reeds Herodotus bestreed deze zeer algemeen verspreide historische dwaling, die van de passionele moord op Hipparchus een daad van door politieke idealen bezielde vrijheidsliefde had gemaakt.
| Zie ook |
|---|
 Portaal Oudheid | Athene | Griekse oudheid | Geschiedenis van Griekenland | Geschiedenis van Athene |
