San Fermín-feesten
De San Fermin-feesten (Spaans: Fiestas de San Fermín) zijn jaarlijks terugkerende feesten ter ere van de heilige San Fermin. Ze worden gehouden van 6 tot 14 juli in Pamplona, Spanje.
Een beroemd onderdeel van de feesten is het stierenrennen, waar sinds 1591 elke dag 6 vechtstieren om acht uur 's ochtends door de nauwe straten van Pamplona worden gejaagd. Het is vooral populair bij (vaak dronken) jongemannen die door het voorblijven op de stieren hun mannelijkheid denken te kunnen bewijzen. Het hele spektakel duurt vaak niet langer dan drie minuten, maar voor de deelnemers draagt de intensiteit genoeg bij aan de adrenaline. Door het relatief "diervriendelijke" karakter (in vergelijking tot de klassieke stierengevechten, de corrida's) trekt het vele toeristen. De straatjes leiden echter niet zelden tot lelijke valpartijen van de stieren (en van de rennende mensen). Het festijn trekt elk jaar ongeveer een half miljoen bezoekers. 's Middags vinden er ook traditionele stierengevechten plaats in de arena, de plaza de toros van Pamplona.
Tegen de stierenrennen wordt geprotesteerd door een naaktrennen, georganiseerd door de dierenrechtenorganisatie PETA, door de straten voorafgaand aan de festiviteiten. Die organisatie noemt de stierenrace een regelrechte martelgang voor de dieren. De voorstanders beroepen zich echter op het culturele aspect van de rennen.
[bewerk] Culinair
Naast de rennen, die slechts een klein, maar spectaculair onderdeel vormen, is het (zoals alle Spaanse feesten) vooral een culinair festijn. Vroeger werd vooral in restaurants zeevruchten en langoesten gegeten, tegenwoordig wordt er vooral zelf gekookt. Het vlees van de vechtstieren geldt als een lekkernij die wordt verwerkt in een stoofpot (estofado de carne de toro) of als kotelet gegeten (chuletas). Om aan de enorme vraag te voldoen, wordt er vaak stierenvlees uit omliggende regio's ingeslagen. Tijdens de vroege lunch (almuerzo) na het rennen wordt een traditionele specialiteit als lamskop met orgaanvlees (cabeza y corada) gegeten. Om de avond al drinkend door te komen, wordt de chistorra, een dunne gedroogde metworst, die vaak in centraal-Navarra gemaakt wordt.
[bewerk] Herkomst
De stad dankt het feest van negen en een halve dag aan Firminus, een vrome man uit Pamplona, die bij de kerstening van Frankrijk als martelaar stierf. Sindsdien geldt hij als beschermheilige van Pamplona. Zijn beeld wordt tijdens de fiësta in plechtige processie door het oude centrum gedragen.