Artur Międzyrzecki

Z Wikipedii

Artur Międzyrzecki, Warszawa, 1994 r.

Artur Międzyrzecki w Polskim PEN-Clubie, Warszawa, 1996 r.

Nagrobek Artura Międzyrzeckiego na Cmentarzu Powązkowskim, Warszawa, 30 lipca 2006 r.

Artur Międzyrzecki (ur. 6 listopada 1922 r. w Warszawie, zm. 2 listopada 1996 r. w Warszawie), polski poeta, tłumacz literatury francuskiej i anglosaskiej, działacz społeczny i polityczny.

W latach 1940-1942 przebywał w ZSRR, następnie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (brał udział w walkach o Monte Cassino).

Po wojnie, do 1949 r. we Francji (gdzie studiował), następnie powrócił do kraju.

W latach 1956–58 współredaktor „Nowej Kultury”, 1965–68 „Poezji”

Od 1991 r. prezes polskiego Pen Clubu, wiceprezes światowego PEN. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W latach pięćdziesiątych autor prokomunistycznych wierszy propagandowych (np. Wiersz o śmierci Stalina).

Oprócz twórczości własnej dokonał również przekładów utworów Apollinaire'a, Rimbauda, Baudelaire'a, Mandelsztama.

W latach siedemdziesiątych uczestniczył w pracach Centrum Dialogu (Editions du Dialogue) Księży Pallotynów w Paryżu (dyrektor ks. Józef Sadzik).

W 1992 r. wydał wraz z żoną Julią Hartwig antologię poezji amerykańskiej Opiewam nowoczesnego człowieka.

[edytuj] Twórczość

Namiot z Kanady. Wiersze 1942-44. Rosja, Iran, Irak, Palestyna, Liban, Egipt (poezje; Przedmowa: W. Kamiński; Tel Awiw, Przez Lądy i Morza na Wschodzie 1944)
Strony przydrożne (Wiersze; Paryż 1949)
Szyby Auchel (poemat; Książka i Wiedza 1951)
Światło nowej dzielnicy (poezje; Czytelnik 1952)
Noc noworoczna (poezje; Czytelnik 1953)
Wieczory muranowskie (szkice literackie; PIW 1954)
Cztery pory roku (autor tekstu w albumie; oprac. red. i ilustr.: B. i S. Bałukowie. Oprac. graf.: K. Mann; Polonia 1955)
Południe (poezje; Czytelnik 1956)
Opowieści mieszkańca namiotów i inne opowiadania (MON 1957; Wydanie następne łącznie z tomem Powrót do Sorrento pt. Opowieści mieszkańca namiotów; Powrót do Sorrento: wydanie 2: Czytelnik 1965, 1982)
Warszawa Prusa i Gierymskiego. Szkice z dawnej Warszawy (Arkady 1957)
Wiersze wybrane (PIW 1957)
Powrót do Sorrento (szkice literackie; MON 1958; Wyd. następne łącznie z tomem Opowieści mieszkańca namiotów pt. Opowieści mieszkańca namiotów; Powrót do Sorrento: wydanie 2: Czytelnik 1965, 1982)
Kombatanci i podróżnicy. Z l6 rysunkami z podróży na Wschód Juliusza Słowackiego(Czytelnik 1960)
Noc darowana (poezje; PIW 1960)
Jaś i Małgosia. Bajka w 7 odsłonach (wespół z Julią Hartwig; Prapremiera: Teatr Komedia, Warszawa 1961; Druk w: Bajki zza kurtyny. Sztuki dla teatru dziecięcego, Centralny Ośrodek Metodyczny Upowszechniania Kultury 1972)
Przygody Poziomki (opowieść dla dzieci; wespół z Julią Hartwig; Nasza Księgarnia 1961; Wydanie 2 pt.: Przygody Poziomki, 1967)
Pan Nobo. Dalsze przygody Poziomki Nasza Księgarnia 1964; Wydanie 2 pt.: Przygody Poziomki 1967)
Piękne zmęczenia (poezje; Czytelnik 1962)
Tomcio Paluch (bajka dla dzieci; Prapremiera: Teatr Komedia, Warszawa 1962)
Śmierć Robinsona. (opowiadania; Czytelnik 1963, 1976; Przekł. niem.: Kongress der Blumenzuchter, przeł. Peter Lachmann, München 1966)
Czego chce pies? (wiersze dla dzieci; Ruch 1964, 1967)
Poezja dzisiaj (szkice; PIW 1964)
Selekcje (wiersze i proza poetycka; Czytelnik 1964)
Na przykład Ogród Saski (wiersze dla dzieci; Ruch 1965)
Ekspedycja (sztuka w 3 aktach; "Dialog" nr 3/1966)
Zamówienia (poezje; Czytelnik 1968)
Wielki pościg (powieść dla młodzieży; wespół z Julią Hartwig; Nasza Księgarnia 1969)
Dialogi i sąsiedztwa (PIW 1970)
Złota Papuga. Opowieść o przygodach i miłostkach Franciszka Diabola-Diablotki (Czytelnik 1970, 1979; przekład węgierski: Aż aranypapagaj, przeł.l I. Fejer, Budapest 1972)
Wybór wierszy (Czytelnik 1971)
14 poems (poezje w języku ang.; USA, The Windhover Press 1972)
Wygnanie do rymu (poezje; PIW 1977)
Poezje wybrane (LSW 1979)
Wiek mentorów (opowiadania; Czytelnik 1979)
Poezja (PIW 1980)
Czuwanie (powst. 1981; Warszawa 1984; Druk bibliofilski. Wiersz dedykowany Jerzemu Andrzejewskiemu)
Ptaki [Wiersze z l. 1968-1970]; I nie ma ciebie dawnego. [Wiersze z l. 1976-1981]. (Druk bibliofilski. dwuczęściowy; Grafiki do wierszy: A. Graczykowski; Correspondance des Arts 1981)
Wojna nerwów (poezje; Czytelnik 1983)
Koniec gry (poezje; Czytelnik 1987)
Między nami mówiąc (proza wspomnieniowa; PIW 1992)
To samo miasto, ta sama miłość. Opowiadania i fragmenty dzienników (Czytelnik 1992)
Wiersze dawne i nowe (Fundacja NOWEJ 1992)
I nie ma ciebie dawnego [Wiersze z l. 1975-1993]. (Z linorytem Tadeusza Nuckowskiego; Gdzie indziej 1993)
Rzeka czarownic [Wiersze wybrane z lat 1944-1994] (Tikkun 1994)
U progu XXI wieku. O Monte Cassino - cezaryzmie - i minimum powagi - o pięknej lokalności poezji - o Rimbaudzie i klasykach - o surrealizmie i poezji amerykańskiej - o hasłach: „śmierć intelektualistom!", „wykosić wszystko, co wystaje!" i „patrz pan, szatan!". Z pisarzem rozmawia Tadeusz Kraśko. (Baran i Suszczyński 1996)
Nieskończona przejrzystość (wybór poezji; Znak 1999)

[edytuj] Teksty piosenek z nutami (wydania)

Piosenka mariensztacka (wespół z Tadeuszem Kubiakiem; muzyka: Władysław Szpilman; PWM1954, wydanie 2: 1954)
Trzej przyjaciele z boiska. Walc (muzuka: Władysław Szpilman; Współwydanie z: Kazimierz Winkler: Złoty piasek. Tango; PWM 1954, 1955)
Czerwony tulipan (muzyka: Władysław Szpilman; w: Śpiewamy i tańczymy 1955)
Niedzielne południe. Piosenka slow-fox (muzyka: Władysław Szpilman; PWM 1955; Wydanie następne łącznie z: Tadeusz Urgacz, Dziewczęca piosenka. Fokstrot; PWM 1956)
Spotkanie z księżycem (muzyka: Władysław Szpilman, w: Śpiewamy i tańczymy 1955)
A to jest maj. Fokstrot (muzyka: R. Żyliński; PWM 1956)
Letni dzień. Slow-fox (muzyka: Władysław Szpilman; PWM 1956)
W pustym pokoju. Tango (muzyka: Witold Lutosławski; Współwydanie z: Stanisław Werner, Wróbel oszczerca. Walc, muzyka H. Markiewicz; PWM 1962)
Nigdy nie wiesz... Walc-piosenka (muzyka: P. Leśnica; WAiF 1963)

[edytuj] Przekłady i opracowania

Guillaume Apollinaire, Zwierzyniec albo Świta Orfeusza (przekład i posłowie; Wydawnictwo Literackie 1963, WAiF 1983, 1989)
Louis Aragon, Elza. Poemat (przekład i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy 1963)
Guillaume Apollinaire, Poeta zamordowany (opowiadania; wespół z Julią Hartwig; autor przedmowy; Wydawnictwo Literackie 1966, 1976, 1993).
A. Haulot, Rudy (opowieść dla dzieci; Ruch 1967, 46 s.
Gyula Illyes, Poezje (Państwowy Instytut Wydawniczy 1967)
Antonio Machado y Ruiz, Serce i kamień. Wybór poezji (przekład i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy 1967)
Yves Bonnefoy, Ten sam ciągle głos. Wiersze (Państwowy Instytut Wydawniczy 1968)
Artur Lundkvist, Wiersze (Wybór i opracowanie: Zygmunt Łanowski; Tłumaczenie wespół z Zygmuntem Łanowskim; Państwowy Instytut Wydawniczy 1968)
Gyula Illyes, Poezje wybrane (ponadto wybór i nota biograficza; LSW 1970)
Ja to ktoś inny. Korespondencja Artura Rimbaud (wespół z Julią Hartwig; Czytelnik 1970)
Louis Aragon, Wieśniak paryski (proza; Państwowy Instytut Wydawniczy 1971)
Rene Char, Wspólna obecność. Wybór poezji (także autor wstępu; Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 1981)
Artur Międzyrzecki, 14 poems (przekład, z udziałem J. Batki; Iowa City, The Windhover Press 1972)
Guillaume Apollinaire, Nowe przekłady wespół z Julią Hartwig; Wydawnictwo Literackie 1973; Wydanie następne poszerzone pt. Piosenka niekochanego i inne wiersze, Wydawnictwo Literackie 1994)
Louis Aragon, Szafa z lustrem w pogodny wieczór [Utwór dramatyczny](wespół z Julią Hartwig; "Dialog" nr 7/1976)
Jean Racine, Fedra. Tragedia w 5 aktach (Wyst. Teatr Mały, Warszawa 1977; Państwowy Instytut Wydawniczy 1978)
Oscar V. de Lubicz Milosz, Miłosne wtajemniczenie. Fragment pamiętników kawalera Waldemara de L. (także autor posłowia; Wydawnictwo Literackie 1978; Wydanie 2 poprawione 1994)
Moliere, Szkoła żon (Wyst. Teatr Narodowy 1979; także autor słowa wstępnego; Czytelnik 1983)
Arthur Rimbaud, Sezon w piekle; Iluminacje (także autor posłowia; Wydawnictwo Literackie 1980)
Antonio Machado y Ruiz, Poezje wybrane (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985),
Rimbaud, Apollinaire i inni (antologia poezji; Czytelnik 1988); Nagroda miesięcznika "Literatura na Świecie" za przekłady poezji w 1988 r.)
Guillaume Apollinaire, Wiersze miłosne (wespół z Julią Hartwig; Pavo 1992)
O miłości (wybór: Julia Hartwig; Tenten 1994)
Arthur Rimbaud, Poezje wybrane (wybór, opracowanie i wstęp; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1994)

[edytuj] Prace redakcyjne

Ziemia rodzinna [Album] (współautor wyboru wierszy, wespół z Tadeuszem Kubiakiem; Fotografie zebrał i ułożył Edward Hartwig; Nasza Księgarnia 1955)
Salvatore Quasimodo, Poezje (wybór, wstęp i współautorstwo przekładów; Państwowy Instytut Wydawniczy 1961)
Konstanty Ildefons Gałczyński, Liryka. 1926-1953 (wybór i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 1963, 1973, 1985, wydanie 5 uzupełnione i poprawione 1994, 1995)
Borys Słucki, Pamięć (autor wyboru; Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 51 s.
Pierścień, peleryna, pióro. Poetyckie nagrody 1959-1966 pod egidą Zrzeszenia Studentów Polskich i Klubu Studentów Wybrzeża „Żak" (autor wyboru; Wydawnictwo Morskie 1968)
E. E. Cummings, Wybór wierszy. (wybór i wstęp; Państwowy Instytut Wydawniczy 1985)
Opiewam nowoczesnego człowieka. Antologia poezji amerykańskiej. Wiersze amerykańskie od Poego, Whitmana i Emiły Dickinson do poetów dzisiejszych (wespół z Julią Hartwig; Reprint, Res Publica 1992)
Arthur Rimbaud, Wiersze; Sezon w piekle; Iluminacje; Listy (wybór, opracowanie i posłowie; Wydawnictwo Literackie 1993, 383 s.
Wspomnienia o Antonim Słonimskim (wespół z Pawłem Kądzielą; Biblioteka "Więzi" 1996)