AG Vulcan Stettin

Z Wikipedii

Aktien-Gesellschaft (AG) Vulcan Stettin - przedsiębiorstwo stoczniowo-maszynowe działające przed II wojną światową w Szczecinie.

Zostało założone w 1851 r. jako Vulcan-Werft na Drzetowie przez hamburskich inżynierów Früchtenichta i Brocka. Pierwszym statkiem był parowy bocznokołowiec Dievenow (Dziwna). W 1857 r. zostało oficjalnie powołane przez króla Prus Fryderyka Wilhelma IV i przekształcone w spółkę akcyjną (niem. Aktien-Gesellschaft, AG), na którą składały się udziały firm z Berlina i Szczecina. Nazwę zmieniono na Stettiner Maschinenbau AG "Vulcan" (Szczecińskie Towarzystwo Budowy Maszyn "Vulcan" S.A.), a na nowym wydziale uruchomiono także budowę lokomotyw. W latach 1866-1870 montowano ich aż 70 rocznie. "Vulcan" była pierwszą stocznią cywilną w Prusach, która dostała zamówienie od Kriegsmarine na budowę pancernika - był nim zbudowany w 1874 r. Preußen. Do 1900 r. trwał intensywny rozwój stoczni, na jej pochylniach wodowane były okręty wojenne od najważniejszych armatorów początkowo niemieckich, później także z innych krajów świata takich jak: Chiny, Rosja, Grecja, Brazylia i Japonia.

W 1906 r. otwarto filię stoczni w Hamburgu, 5 lat później przeniesiono tam siedzibę firmy, a jej nazwę zmieniono na Vulcan-Werke Hamburg und Stettin AG. Wówczas to stocznia w Hamburgu zaczęła przejmować zlecenia na większe jednostki, a w Szczecinie produkowano tylko małe statki oraz, podczas I wojny światowej, łodzie podwodne. Jeszcze przed utworzeniem filii, zwodowano dwa statki pasażerskie, które później zdobyły tzw. Błękitną Wstęgę Atlantyku, były to: Kaiser Wilhelm der Große i Augusta Victoria. W 1913 r. w hamburskiej siedzibie "Vulcana" zwodowano największy wówczas pasażerski statek parowy na świecie - SS Imperator przewyższający pod każdym względem RMS Titanic, który zatonął rok wcześniej. Imperator w 1920 r. w wyniku reperacji wojennych został przejęty przez linie Cunard Line z Wielkiej Brytanii i przemianowany na RMS Berengaria.

Po 1918 r. stocznia zaprzestała produkcji statków wojennych na mocy postanowień traktatu wersalskiego, który tego zabraniał. Armatorzy ograniczali także zamówienia na budowę statków pasażerskich, chociaż jeszcze w 1924 r. stocznia notowała jeszcze bilans dodatni. W 1925 r. sytuacja się zdecydowanie pogorszyła tak, że nawet subwencja rządów Prus i Rzeszy nie uratowała jej od kryzysu. Rok później stocznia "Vulcan" została zakupiona przez firmę Deschimag (Deutsche Schiff- und Maschinenbau AG) z Bremy. W 1928 r. wraz z początkiem wielkiego kryzysu przedsiębiorstwo zaprzestało także produkcji lokomotyw. Ta część dawnego "Vulcana" została przejęta przez firmę Borsig.

W 1938 r. ponownie uruchomiono m.in. wydział budowy maszyn, który 2 lata później mógł przyjąć zamówienie na łodzie podwodne. Pierwszą i jedną z jedynych zwodowano w październiku 1943 r. Do końca wojny stocznia została całkowicie zniszczona. Po 1945 r. na tym terenie zbudowano Stocznię Szczecińską, a obecnie działa tam Szczecińska Stocznia Remontowa "Gryfia". Jednym z jej nabrzeży jest Nabrzeże Wulkan.

Wybrane statki i okręty zwodowane w stocznii "Vulcan":