Aleksandryt
Z Wikipedii
Aleksandryt - rzadka odmiana chryzoberylu, przezroczysta,kamień szlachetny.
Nazwany na cześć cara Aleksandra II w 1842 r.
Został odkryty przypadkowo, w dolinie rzeki Tokowaja, w pobliżu Jekaterynburga na Uralu, podczas poszukiwania szmaragdów. npa - Skarby Ziemi
[edytuj] Właściwości
- Wzór chemiczny: Al2Be04
- Barwa: zielony, niebieskozielony, fioletowy, czerwony, purpurowy.
- Rysa: biała
- Twardość w skali Mohsa: 8,5
- Połysk: szklisty
- Łupliwość: wyraźna
- Przełam: muszlowy
- Gęstość: 3,64-3,77 g/cm3
Żaden z kamieni naturalnych nie przypomina aleksandrytu.
Jest uznawany za kamień „magiczny”, bo w zależności od oświetlenia zmienia barwę:
- w świetle dziennym jest zielony,
- w sztucznym oświetleniu - czerwony.
Wyjątkowe to zjawisko jest spowodowane obecnością metali chromu, i żelaza w kryształach aleksandrytu ( czerwona luminescencja).
[edytuj] Występowanie
Występuje w skałach metamorficznych i pegmatytach. Może występować w złożach okruchowych. Są to miejsca, w których nagromadziły się minerały wypłukane ze swojej skały macierzystej przez wody strumieni i rzek.
Najcenniejsze aleksandryty pochodzą ze złóż:
- na Uralu (Rosja), gdzie odkryto je w latach trzydziestych XIX wieku (1834). Złoża na Uralu są obecnie prawie całkowicie wyeksploatowane.
Tu znaleziono najpiękniejszą i największą grupę kryształów aleksandrytu - druzę składającą się z 22 kryształów o masie 5 kg.
- na Sri Lance - Latpandura ( tu znaleziono największy, pojedynczy kryształ, po przecięciu i oszlifowaniu zachował masę 66 karatów, przechowywany jest w Smithsonian Institution w Waszyngtonie).
- w Brazylii - Minas Gerais, Bahia,
- w Birmie - Mogok,
- na Madagaskarze - Tsarasatro, Ambatosoratra,
- na Tasmanii oraz
- w USA.
[edytuj] Zastosowanie
- Niezwykle atrakcyjny i cenny kamień jubilerski (szlachetny). Dobrej jakości aleksandryty należą do rzadkości.
Był niegdyś bardzo modny. Ma silny blask, lecz brakuje mu „ognia”. Łatwo pęka podczas cięcia i polerowania. Najwyższej jakości, 10 karatowy, aleksandryt wyceniany jest obecnie na nie mniej niż 30 tys. USD.
- poszukiwany kamień kolekcjonerski
- Dzisiaj dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii udało się wyprodukować syntetyczny aleksandryt, tak doskonałej jakości, że nawet wytrawni eksperci mają trudności z ich rozróżnieniem. Niestety, produkcja tej wspaniałej imitacji jest bardzo kosztowna i wytwarza się ją w niewielkich ilościach.
Sztuczny aleksandryt jest wykorzystywany:
- w laserach
- do produkcji iluminatorów w statkach kosmicznych oraz sztucznych satelitach.
W przestrzeni kosmicznej nie ma ochrony przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym i innymi promieniowaniami kosmicznymi. Aleksandryt ma zdolności do odfiltrowywania różnych części widma światła. To właśnie ta właściwość wywołuje zmiany jego barwy.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa, chryzoberyl