Antagoniści kanału wapniowego

Z Wikipedii

Antagoniści kanału wapniowego to grupa substancji - leków i trucizn, powodujących blokadę kanałów wapniowych w komórkach organizmu. Kanały wapniowe są rodzajem receptora błonowego, mogą zatem łączyć się ze specyficznymi substancjami zwanymi antagonistami, co prowadzi do zablokowania, lub zredukowania możliwości otwierania się tych kanałów. Obniżenie zdolności otwierania się kanałów wapniowych powoduje zmniejszenie napływu jonów wapnia do komórki i spadek ich wewnątrzkomórkowego stężenia. Ponieważ jony Ca²⁺ pełnią ważną funkcję w mechanizmie skurczu mięśni, zablokowanie ich wnikania do komórki blokuje możliwość kurczenia się mięśni i prowadzi do ich rozluźnienia.

Leki należące do grupy antagonistów kanału wapniowego podzielono ze względu na ich selektywność (zdolność wybiórczego blokowania tylko kanałów wapniowych) na dwie klasy: A i B. Ze względu na miejsce działania - kardioselektywność lub selektywność naczyniową wyróżniono jeszcze 6 grup.

Spis treści

1 Zastosowanie
2 Podział i przykłady
- 2.1 Klasa A
- 2.2 Klasa B
3 Bibliografia

[edytuj] Zastosowanie

Blokery kanału wapniowego stosuje się przede wszystkim w leczeniu chorób układu krążenia, w których korzystne jest obniżenie ciśnienia tętniczego. Leki z tej grupy są używane w terapii nadciśnienia, dusznicy bolesnej, arytmii oraz w migrenie.

[edytuj] Podział i przykłady

[edytuj] Klasa A

Selektywne blokery kanału wapniowego. Mają zdolność wybiórczego blokowania tylko kanałów wapniowych.

[edytuj] Grupa 1 - Werapamilu

Zalicza się tu leki będące pod względem chemicznym pochodnymi fenyloalkiloaminy. Są to leki kardioselektywne (działają na komórki mięśnia sercowego w ok. 18 razy mniejszych stężeniach niż na komórki mięśni gładkich). Ich działanie polega na blokowaniu bramkowanych napięciem kanałów wapniowych. Leki te mogą się połączyć tylko z otwartym kanałem - efektywność ich działania zależy zatem od częstości otwierania się kanałów wapniowych w czasie zastosowania leku.

Przykłady leków:

Werapamil
Galopamil
Falipamil
Tiapamil

[edytuj] Grupa 2 - Nifedypiny

Są to pochodne 1,4-dihydropiperydyny. Podobnie jak blokery z grupy werapamilu, blokują kanały wapniowe będące w stanie pobudzenia (otwarte). Działają przede wszystkim na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych. Są stosowane w leczeniu nadciśnienia, razem z innymi lekami hipotensyjnymi.

Przykłady leków:

Nifedypina
Nitrofedypina
Nisoldypina
Niwaldypina
Amlodypina

[edytuj] Grupa 3 - Dilitiazemu

Są to pochodne benzotiazepiny. Blokują otwarte kanały wapniowe przede wszystkim w sercu, ale również w mięśniach gładkich naczyń. Stosuje się je w zapobieganiu i leczeniu dusznicy bolesnej.

[edytuj] Klasa B

Nieselektywne blokery kanału wapniowego. Mogą blokować różne rodzaje kanałów, najczęściej antagonizują kanały wapniowe i sodowe. Leki z tej grupy często wpływają również na funkcje biologiczne innych substancji, np histaminy.

[edytuj] Grupa 4 - flunaryzyny

Działają głównie na kanały wapniowe zlokalizowane w naczyniach krwionośnych. Oprócz kanałów wapniowych blokują też kanały sodowe oraz działanie kalmoduliny, serotoniny, dopaminy, histaminy i innych neuroprzekaźników. Są stosowane między innymi w leczeniu miażdżycy. Cynaryzyna, dzięki właściwościom przeciwhistaminowym, znajduje również zastosowanie jako lek przeciwalergiczny.

przykłady: Flunaryzyna, cynaryzyna

[edytuj] Grupa 5 - prenylaminy

Prenylamina, lidoflazyna, fendylina mają zastosowanie w chorobie niedokrwiennej serca.

przykłady: prenylamina, lidoflazyna

[edytuj] Grupa 6 - inne

Blokują kanały wapniowe oraz sodowe.

przykłady: perheksylina, etafenon, beprydyl, terodylina

[edytuj] Bibliografia

Zając M, Pawełczyk E, Jelińska A. Chemia leków dla studentów farmacji i farmaceutów. Poznań: Wydawnictwo Naukowe AM w Poznaniu; 2006. ISBN 83-60187-39-8