Chris Niedenthal
Z Wikipedii
Chris Niedenthal (ur. 1950) – polski fotograf brytyjskiego pochodzenia, jeden z najbardziej cenionych fotoreporterów europejskich. Członek rzeczywisty ZPAF. Współpracował między innymi z takimi magazynami jak "Newsweek", "Time", "Der Spiegel", "Geo" czy "Forbes". Laureat nagrody World Press Photo z 1986 r. Autor licznych wystaw.
Urodził się w rodzinie polskich emigrantów wojennych, jego ojciec był przed wojną prokuratorem w Wilnie, a w Anglii pracownikiem ministerstwa oświaty, matka zaś pracowała w Polskiej Agencji Telegraficznej, a na emigracji zajęła się prowadzeniem domu. Język polski poznał uczęszczając do szkółki sobotniej, a ojczyznę rodziców po raz pierwszy odwiedził wraz z nimi w 1963 r.
Pierwszy aparat fotograficzny – Kodak Starmite, otrzymał w wieku 11 lat w nagrodę za zdanie egzaminu. Ukończył trzyletnie studia fotograficzne w London College of Printing.
Do Polski przyjechał w 1973 r. Po kilku latach w roli wolnego strzelca został zatrudniony jako korespondent "Newsweeka" w Polsce. Pierwszy materiał fotograficzny zarejestrowany wtedy przez Chrisa Niedenthala przedstawiał "nielegalne" i prowizoryczne kościoły, tworzone pomimo zakazu władz państwowych.
W 1978 r., był pierwszym fotoreporterem, który po wybraniu Karola Wojtyły na papieża, przyjechał do jego rodzinnego miasta Wadowic. 17 października wykonał znane zdjęcia księgi parafialnej, w której ksiądz dr Edward Zacher dokonał wpisu o powołaniu kardynała Wojtyły na Stolicę Piotrową. W kolejnym roku, podczas pielgrzymki papieża do ojczyzny, wykonał słynne zdjęcie, które trafiło na okładkę "Newsweeka" – sfotografował na Jasnej Górze Jana Pawła II trzymającego goździki, jak również trzymającego na rękach, małą, zapłakaną dziewczynkę w czerwonej chusteczce. Po latach fotograf spotkał się z dorosłą już Karoliną Grabowską, której rodzice zobaczyli zdjęcie córki w specjalnym wydaniu "Vivy" i wykonał zdjęcia okolicznościowe.
Wraz z angielskim dziennikarzem, Michaelem Dobbsem, był pierwszym zagranicznym fotoreporterem wpuszczonym do Stoczni Gdańskiej podczas strajku z 1980 r.
Zaraz po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce wykonał z ukrycia inne znane zdjęcie, przedstawiające transporter opancerzony SKOT stojący na tle billboardu reklamującego film Czas apokalipsy Francisa Forda Coppoli, wiszącego na budynku Kina Moskwa w Warszawie[1]. Zdjęcie to trafiło na okładkę wydanej w 2006 r., książki prof. Andrzeja Paczkowskiego Wojna polsko-jaruzelska. Negatywy w tym okresie przekazywał turystom i osobom wyjeżdżającym z Polski, by dostarczyli je do redakcji "Newsweeka". Sam obawiał się wyjechać z kraju, nie mając pewności, czy zostanie z powrotem wpuszczony.
Laureat nagrody World Press Photo w 1986 r. za portret sekretarza generalnego węgierskiego KC – Jánosa Kádára, który trafił na okładkę "Time’a".
W 1987 r., zamieszkał z rodziną w Austrii, gdzie mieściła się biuro "Time'a" na Europę Wschodnią.
Od 1998 r. ma polskie obywatelstwo, a w 1995 r. założył w Warszawie studio fotografii reklamowej MAGIC MEDIA.
W 1999 r., zaprezentował cykl kilkudziesięciu zdjęć w dużym formacie, zatytułowany Tabu. Portrety nie Portretowanych, w ramach którego portretował dzieci niepełnosprawne umysłowo. Pierwotnie Niedenthal planował zatytułować wystawę Niech Moc będzie z tobą!, jednak ostatecznie wybrał nazwę Tabu, chcąc lepiej podkreślić problem niepełnosprawnych dzieci oraz przełamywania lęku przed innością. Temat podsunęła fotografowi kuzynka Magda Klemm, wychowująca niepełnosprawnego syna. Wystawa prezentowana była między innymi w Starej Galerii ZPAF w Warszawie, Muzeum Ziemi Lubuskiej w marcu-kwietniu 2001 r. oraz Bratysławie, Wiedniu i Hamburgu.
Wraz z przyjacielem Tadeuszem Rolke zrealizował w 2001 r. projekt "Sąsiedka", nawiązujący do książki Jana Tomasza Grossa i filmu Agnieszki Arnold o tym samym tytule, opowiadający o pogromie Żydów w Jedwabnem. Bohaterką zdjęć w scenerii żydowskich miasteczek była sąsiadka Rolkego z bloku, młoda Wietnamka – Maja. Wystawa prezentowana była w warszawskiej Zachęcie i w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze.
W 2004 r., nakładem wydawnictwa BOSZ Szymanik i Wspólnicy, ukazał się album Polska Rzeczpospolita Ludowa. Rekwizyty, zawierający 130 zdjęć Niedenthala z lat 70. i 80. z komentarzem dziennikarza "Gazety Wyborczej" Jacka Hugo-Badera. W 2006 r., pod patronatem honorowym prezydenta Lecha Kaczyńskiego, nakładem wydawnictwa Edipresse Polska, ukazał się kolejny zbiór fotografii Niedenthala z okresu stanu wojennego, zatytułowany 13/12. Polska stanu wojennego. Pomysł zrodził się po tym, jak IPN przekazał fotografowi teczkę dotyczącą jego osoby sporządzaną przez funkcjonariuszy SB od 1973 r. Album dostępny zarówno w języku polskim jak i angielskim, zawiera zarówno znane, jak i dotąd niepublikowane zdjęcia dokumentujące zajścia z lat 1981-1983.
Prywatnie mąż germanistki i tłumaczki literatury niemieckiej Karoliny Niedenthal, ojciec dziennikarza Filipa Niedenthala, piszącego dla miesięcznika "Twój Styl".
