Dobre (powiat radziejowski)
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°41'19.4" N 18°33'49.7" E
| Dobre | |
| Województwo | kujawsko-pomorskie |
| Powiat | radziejowski |
| Gmina | Dobre |
| Położenie | 52° 41' 19.4'' N 18° 33' 49.7'' E |
| Liczba mieszkańców • liczba ludności |
1700 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
54 |
| Tablice rejestracyjne | CRA |
|
Położenie na mapie Polski
  Dobre
|
|
Dobre – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim, w gminie Dobre.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego.
Dobre jest siedzibą Gminy Dobre.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W przeszłości wieś była królewszczyzną.
W czasie panowania króla Zygmunta Starego Dobre przeszło w posiadanie Kościeleckich z Kościelca w zamian za dwie gorsze wsie. Zasadność tej transakcji sprawdzono w czasie lustracji dóbr królewskich w roku 1565.
W przeglądzie wsi Dobre wsi uczestniczył podstarości radziejowski Gotard Ziemięcki. Przeglądem objęty był folwark (inwentaryzacja budynków) i gospodarstwa chłopskie. We wsi było 32 kmieci osiadłych na 27 włókach. Kmiecie z 22 włók z każdej płacili czynsz po 2 floreny i 24 grosze, a z 5 włók z każdej po 9 korcy miary równej radziejowskiej. Jednocześnie z każdej włóki oddawali w naturze: 1 jagnię, 2 kapłony, 1 gęś, 1 kurę, 30 jajek i 2 sery. Cała wieś (kmiecie i zagrdnicy) składała się na podatek rzeźny, który wynosił 8 grzywien. Podatek ten wiązał się z przywilejem wydanym w 1365 roku przez króla Kazimierza, później potwierdzanym, o zwolonieniu chłopów z Dobrego z opłat targowych przy sprzedaży mięsa na rynku w Radziejowie. Kmiecie musieli też odrabiać pańszczyznę na miejscowym folwarku (od 1 włóki 2 dni na tydzień w trakcie roku, a 5 dni na tydzień w czasie żniw).
W roku 1565 król Zygmunt II August potwierdził przekazanie Sebastianowi Mieleckiemu kasztelanowi krakowskiemu (małżonkowi Zofii Kościeleckiej) wsi Dobre w zamian za dobra Cielino (łac. Czielessino, Cielaki - obecnie część wsi Bronisław.) i Gnojno oraz 500 dukatów pożyczonych królowi.
Po Mieleckim wieś Dobre weszła w posiadanie rodziny Pstrokońskich, a dalej w ręce wojewody inflanckiego Jana Schliebena który ożenił się z Justyną Pstrokońską. (Schlieben okresowo był też właścicielem Płowiec, Schlibenowie posiadali także majątki na terenie Prus Książęcych - m.in. Brzeźnicę). Od Schliebenów majątek odkupiony został przez rodzinę Dąbskich, a później drogą pokrewieństwa przeszedł w posiadanie rodziny Czernickich.
W Dobrem 19 lutego 1863 odbyła się ostatnia faza bitwy rozpoczętej pod Krzywosądzem.
Mieszkańcy Dobrego czynnie uczestniczyli w powstaniu wielkopolskim. Jednostka Straży Ludowej z Dobrego uzbrojona w karabiny maszynowe udzieliła skutecznego wsparcia oddziałowi Straży Ludowej w Paprosie w walce z przeważającymi siłami Grenzschutzu.
[edytuj] Parafia
Parafia św.Stanisława Biskupa w Dobrem należy do dekanatu radziejowskiego.
Dobre pierwotnie należało do parafii w Krzywosądzu.
[edytuj] Oświata
Uruchomienie cukrowni w 1908 roku miało wpływ na przekształcenie się wsi w osadę o charakterze przemysłowym. Przy fabryce w roku 1917 uruchomino szkołę czteroklasową. Szkoła szybko się rozwija po jej upaństwowieniu w 1920 roku . W 1921 jest tu już siedem oddziałów. Ze szkoły korzystają nie tylko dzieci z Dobrego, ale także z innych miejscowości (m.in. z Byczyny).
[edytuj] Bibliografia
- Maksymilian Borucki,"Ziemia Kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym i statystycznym opisana...", Warszawa, 1882.
- "Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich" 1564-1565, Andrzej Tomczak, Czesława Ohryzko-Włodarska, Jerzy Włodarczyk, cz. 1, Bydgoszcz, 1961.
Zobacz też:
- Dobre
- Dobre Miasto
- Dobre-Kolonia
- Dobre-Wieś
- Dobrenice
- Dobreniczki
- Straszewo (województwo kujawsko-pomorskie)
- Dobre Kujawskie - Aleksandrów Kujawski Wąskotorowy
