Dolina Raczkowa
Z Wikipedii
Dolina Raczkowa, Raczkowa Dolina (słow. Račková dolina) – dolina w słowackich Tatrach Zachodnich, będąca orograficznie lewym odgałęzieniem Doliny Wąskiej. Boczne jej obramowanie po wschodniej stronie stanowi grań Bystrej (2248 m), po zachodniej Otargańce (2194 m). Od południowej strony podchodzi pod grań główną. Znajdujący się w tej grani Starorobociański Wierch swoimi południowymi grzędami dzieli jej górną część na dwie odnogi: Gaborową Dolinę i Zadnią Raczkową Dolinę. Jak większość słowackich dolin przebiega z północy na południe, a w Niżniej Łące łączy się z Doliną Jamnicką – drugim, bliźniaczym odgałęzieniem Wąskiej Doliny.
Dolina ma powierzchnię ok. 15 km². Jest bardzo głęboka; względna różnica wysokości pomiędzy jej dnem a najwyższymi punktami w jej otoczeniu sięga 850 m. Jej zbocza są strome i w dużej części trawiaste, co powoduje, że w zimie schodzą tutaj ogromne lawiny. Łączna powierzchnia terenów lawinowych wynosi w tej dolinie ok. 530 ha. Jej rzeźba jest pochodzenia lodowcowego. W czasie ostatniego zlodowacenia północnopolskiego lodowiec miał długość 8 km, grubość ponad 150 m i dochodził do wysokości 900 m n.p.m. Od rozdroża w Niżniej Łące dno doliny stromo wznosi się w górę. W górnym piętrze doliny wyraźne ślady lodowca; wały morenowe i kotły lodowcowe, w których znajduje się kilka Raczkowych Stawów. Zasilają one Raczkowy Potok spływający dnem doliny. Potok ten w Zadniej Raczkowej Dolinie tworzy kilka kaskad, największa z nich to Raczkowa Siklawa.
Nazwa doliny pochodzi prawdopodobnie od nazwiska. Dolina od dawna była wypasana, wiodły też przez nią zbójnickie ścieżki. Dawniej górale mówili, że w skałach nad Raczkową Doliną jest ukryty skarb w miejscu „ka słonko nopierwyj zaświeci na św. Michała”. Lasy wycięte zostały niemal zupełnie, pierwotne lasy ostały się jedynie w niedostępnych miejscach (tzw. lasy urwiskowe). Górna granica lasu jest tu silnie obniżona w wyniku liczącego kilkaset lat pasterstwa i dużych lawin. W lesie występują skupiska limb. Pierwszym znanym turystą, który zwiedził Raczkową Dolinę był Robert Towson (1793 r.). Znaczący udział w naukowym badaniu doliny mają polscy naukowcy: rośliny badał tu Feliks Berdau i Bolesław Kotula, geologiczny zwiad przeprowadził Alojzy Alth, skały badał Stefan Kreutz, stawy i morfologię polodowcową Jerzy Młodziejowski, problematykę pasterską Zofia Hołub-Pacewiczowa, a nazewnictwo Tadeusz Zwoliński.
Bazę wyjściową do zwiedzania doliny stanowi osiedle turystyczno-wypoczynkowe u ujścia Wąskiej Doliny, w tym autokemping "Raczkowa". Dojechać tu można podtatrzańską Drogą Wolności, skręcając na północ w miejscowości Pribylina.
[edytuj] Szlaki turystyczne
– od autokempingu „Raczkowa” przez rozdroże Niżnia Łąka, Raczkową Dolinę i Starorobociańską Przełęcz na Kończysty Wierch (2002 m). Czas przejścia: 4:30 h, ↓ 3:30 h Deniwelacja ok. 1050 m.
[edytuj] Bibliografia
- Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Wyd. Trawers, 1998.
- Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-36-5.
Zuberska • Chochołowska • Kościeliska • Małej Łąki • Bystrej • Suchej Wody Gąsienicowej • Białki • Jaworowa • Czarnego Potoku • Bielskiego Potoku • Kieżmarska • Zimnej Wody • Wielicka • Batyżowiecka • Mięguszowiecka • Koprowa • Cicha Liptowska • Kamienista • Wąska (Raczkowa + Jamnicka) • Żarska • Jałowiecka • Sucha Sielnicka
