Dolina Suchej Wody Gąsienicowej
Z Wikipedii
Dolina Suchej Wody Gąsienicowej, Dolina Suchej Wody – jedna z tatrzańskich dolin walnych po północnej stronie grani głównej. Powierzchnia doliny wynosi ok. 21 km² a długość ok. 13 km. Przebiega przez nią granica pomiędzy Tatrami Wysokimi i Zachodnimi (od przełęczy Liliowe korytem potoku Suchej Wody). Na wysokości ok. 1650 m n.p.m. rozwidla się na: Dolinę Gąsienicową i Dolinę Pańszczycę.
Dolinę Suchej Wody obejmują:
- od wschodu: grań Koszystej i Kopy Sołtysie
- od południa: odcinek bocznej grani od przełęczy Krzyżne przez szczyty Buczynowych Turni, Granatów, Czarnych Ścian, Kozich Wierchów, Zamarłą Turnię do Świnicy i głównej do Kasprowego Wierchu
- od zachodu: boczna grań odchodząca od Kasprowego Wierchu przez Uhrocie Kasprowe, Kopę Magury, Królową Rówień, Królowy Grzbiet po Kopieniec.
Od wschodu i południa (na odcinku do Świnicy) Dolina Suchej Wody graniczy z systemem Dolin Białki, na odcinku od Świnicy do Kasprowego Wierchu z położoną na terytorium Słowacji Doliną Cichą (słow. Tichá dolina). Od zachodu sąsiaduje z systemem Doliny Bystrej i reglową Doliną Olczyską.
Dolina Suchej Wody należy do dolin polodowcowych. Zbudowana jest przede wszystkim z granitoidów oraz (w części Tatr Zachodnich) ze skał osadowych w typowym trzypiętrowym układzie. Część wyższa z bogatą rzeźba polodowcową, morenami, kotłami, nieckami jezior, mutonami oraz część dolna łagodnie obniżająca się w kierunku północnym, porośnięta kompleksami naturalnego boru świerkowego.
Nazwa doliny pochodzi od przepływającego przez nią potoku Suchej Wody, który na długich odcinkach ginie pod kamieniami (przepływa poniżej powierzchni). Związana jest też z innymi potokami ginących pod powierzchnią terenu w krasowych utworach by wypłynąć w oddalonych wywierzyskach. Cieków wodnych płynących niekiedy niezgodnie z rzeźba terenu – tzw. suchych wód.
W dolnej części doliny znajdują się dwa niewielkie jeziora – Toporowy Staw Wyżni i Niżni.
Na Hali Gąsienicowej w latach 1921-1925 zbudowano schronisko Murowaniec. Do niego poprowadzono w latach 1921-1923 utwardzoną drogę (zamkniętą dla samochodów, używaną m.in. do zaopatrzenia schroniska). Innymi zabudowaniami w dolinie są: baza szkolenia taterników – "Betlejemka", leśniczówka TPN – "Księżówka", meteorologiczna stacja pomiarowa PAN, budynek strażników TPN "Gawra" oraz kilka szałasów pasterskich.
Zuberska • Chochołowska • Kościeliska • Małej Łąki • Bystrej • Suchej Wody Gąsienicowej • Białki • Jaworowa • Czarnego Potoku • Bielskiego Potoku • Kieżmarska • Zimnej Wody • Wielicka • Batyżowiecka • Mięguszowiecka • Koprowa • Cicha Liptowska • Kamienista • Wąska (Raczkowa + Jamnicka) • Żarska • Jałowiecka • Sucha Sielnicka
