Dow Ber Meisels

Z Wikipedii

Dow Ber Meisels ur. 1798 w Szczekocinach, zm. 15 lutego 1878 w Warszawie
Naczelny Rabin Warszawy
Okres urzędowania	od 1856 do 1878
Naczelny Rabin Krakowa
Okres urzędowania	od 1832 do 1856
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Dow Ber (Berisz) Meisels (ur. 1798 w Szczekocinach, zm. 15 lutego 1878 w Warszawie) - rabin krakowski, następnie warszawski, opowiadał się za udzielaniem poparcia przez Żydów Polakom walczącym z Rosjanami, sympatyzował z powstaniami narodowowyzwoleńczymi.

[edytuj] Wczesne lata

Urodził się w położonych niedaleko Radomia Szczekocinach. Potem wraz z rodzicami zamieszkał w Kamieńcu Podolskim, w którym jego ojciec pełnił funkcję rabina (Dow Ber kształcił się u niego). W 1820 roku Dow Ber Meisels ożenił się, a następnie wraz z żoną wyjechał do Krakowa, gdzie razem z teściem założył spółkę handlową (wg innych źródeł - bank). Działalność tę prowadził także w późniejszym czasie, między innymi dostarczając broń dla walczących w powstaniu listopadowym.

[edytuj] Naczelny rabin Krakowa

Od 1832 roku był naczelnym rabinem krakowskim, brał także udział w powstaniu krakowskim w 1846 roku. W tym czasie też znajdował się w ciągłym sporze z Senatem Wolnego Miasta Krakowa, walcząc o zniesienie przepisów dyskryminujących Żydów. Kiedy miasto stało się częścią Austrii, rabin zaangażował się jeszcze bardziej w politykę, kandydując do senatu miasta. Udało mu się, wobec czego został także delegowanym do parlamentu austriackiego. W 1848 roku wydał odezwę do Żydów polskich, w której wzywał ich do poparcia dążeń uczestników Wiosny Ludów.

[edytuj] Nadrabin warszawski

Obraz Pogrzeb pięciu poległych pędzla Aleksandra Lessera (1818-1884). Rabin Meisels stoi na lewo od katolickiego biskupa znajdującego się w centralnej części malowidła.

W 1856 roku Meisels został nadrabinem w Warszawie. Stało się tak dzięki poparciu, jakie udzielili mu działacze i zwolennicy ruchu asymilacyjnego. Od tego czasu w synagogach warszawskich wzywał po polsku do jedności Żydów z Polakami w walce wyzwoleńczej. Pomimo tego, że Warszawa była wówczas jednym z największych skupisk żydowskich w Europie, pozycja Krakowa w hierarchii religijnej była wyższa, dlatego też Meisels używał tytułu rabin krakowski zamieszkały w Warszawie.

[edytuj] Działalność antyrosyjska

W 1861 roku, na znak solidarności z duchowieństwem katolickim (które zamknęło kościoły po zbezczeszczeniu ich przez Kozaków rozbijających pochody niepodległościowe), nakazał zamknięcie synagog warszawskich. Podobnie uczynili rabini Izaak Kramsztyk i Markus Jastrow. Był także członkiem Delegacji Miejskiej w czasie pogrzebu pięciu poległych 2 marca 1861, który to pogrzeb przeistoczył się w demonstrację solidarności różnych stanów społeczeństwa Królestwa Kongresowego. Za udział w tej manifestacji społeczno-politycznej został aresztowany. Osadzono go w Cytadeli Warszawskiej.

Kiedy wybuchło powstanie styczniowe w 1863 roku został zmuszony przez władze carskie do opuszczenia Królestwa Polskiego. Przebywał między innymi w Wiedniu. Kilka lat później pozwolono mu wrócić, ale od tego czasu jego działalność była już ściśle kontrolowana.

Pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie. Jego pogrzeb przerodził się w ogromną manifestację polsko-żydowskiej jedności wobec carskiego ucisku.

[edytuj] Bibliografia

• A. Cała, H. Węgrzynek, G. Zalewska, Historia i kultura Żydów polskich. Słownik, Warszawa 2000, s. 210
• B. Olszewska, H. Szwankowska, J. Waldorff, Umarli, znajomi, kochani - Powązki 1790-1990 w poezji i prozie, Warszawa 1990
• A. Żbikowski, Żydzi, Wrocław 2000, s. 89

[edytuj] Zobacz też

• judaizm
• Wolne Miasto Kraków
• powstanie styczniowe
• Pogrzeb pięciu poległych