Drogosze

Z Wikipedii

Współrzędne: 54°13' N 21°14' E54.2166667 21.2333333 (Drogosze)


Drogosze
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Barciany
Położenie	54° 13' N 21° 14' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	120
Strefa numeracyjna (do 2005)	89
Kod pocztowy	11-403
Tablice rejestracyjne	NKE
Położenie na mapie Polski Drogosze
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Drogosze (niem. Gross Wolfsdorf, później Dönhoffstädt) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim.

[edytuj] Historia wsi

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1361 r., a jej właścicielem był Konrad von Wolsfdorf. Wieś lokowana w 1370 r. Po rodzinie Wolfsdorfów Drogosze od 1477 r. przeszły w ręce rodu Rautterów, a od XVII w. właścicielami byli hrabiowie Dönhoffowie. Nazwisko to w tradycji polskiej pisze się Denhof (za Orackim), jako że przedstawiciele innej linii tego rodu (Ernest Denhof walczył pod Wiedniem – cieszył się zaufaniem króla Sobieskiego, a Gerard Denhof był doradcą Władysława IV i Jana Kazimierza) byli dygnitarzami w ówczesnej Rzeczypospolitej. Przedstawicielka tej rodziny Anna Denhof była matką Stanisława Leszczyńskiego. W roku 1816 w pojedynku zginął Stanisław, ostatni męski przedstawiciel drogoskiej linii Denhofów. Majątek odziedziczyła jego siostra, Angelika zu Dohna-Lauck, która w spadku przekazała go siostrzenicy, hrabinie Mariannie Stolberg-Wernigerode. W rękach tego rodu majątek pozostawał do 1945 roku. Drogosze były siedzibą majoratu, a w 1913 r. klucz majątków miał powierzchnię 5663 ha. Po II wojnie światowej majątki były użytkowane przez PGR, a pałac w Drogoszach służył jako Ośrodek Szkolenia Kierowców (głównie traktorzystów), w ramach kursów organizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Bęsi.

W nazewnictwie wsi Wilkowo Wielkie (wieś) i Drogosze (majątek, w 1945 r. – Pałacowo) zachował się podział obowiązujący od początków XVIII w., kiedy po wybudowaniu pałacu majątek z pałacem nazywano Dönhoffstädt. Przed likwidacją PGR majątek Drogosze funkcjonował jako Zakład Rolny w ramach Przedsiębiorstwa Gospodarki Nasiennej z siedzibą w Korszach. W ramach struktur PGR była tam wyodrębniona mieszalnia pasz. W Drogoszach jest szkoła podstawowa.

[edytuj] Kościół

Kościół

Parafia MB Ostrobramskiej należy do dekanatu reszelskiego.

Kościół udotowany został w 1363 r. i wybudowany w XIV w., a w XV w. dobudowano zakrystię. Parafia w Drogoszach przed reformacją należała do archiprezbiteratu (dekanatu) w Sępopolu, a obecnie do dekanatu w Reszlu. Kościół poddany został gruntownemu remontowi przez Ludwika Rauttera w 1593 r. (nowy szczyt wschodni i nadbudowa wieży zakończonej hełmem). W 1742 r. od północy kościoła dobudowano kaplicę grobową Denhofów na frontonie której umieszczono popiersie Bogusława Fryderyka Denhofa (budowniczy pałacu) wykonane przez Jana Henryka Meissnera z Gdańska. W 1835 r. wnętrze kościoła (nowy ołtarz, ambona) odnowiła Angelika (z Denhofów) zu Dohna-Lauck. Wnętrze kościoła posiada wymiary 23,7 m x 7,2 m. Obok kościoła znajduje się budynek barokowej plebanii z XVIII w. Parafia w Drogoszach pw. MB Ostrobramskiej i św. Antoniego Padewskiego utworzona została w 1962 r.

[edytuj] Pałac

Pałac

Początkowo Denhofowie mieszkali w pałacu wybudowanym przez Rautterów, który spłonął od uderzenia pioruna w 1690 r. Już wówczas rezydencja ulokowana była w parku krajobrazowym. Na terenie parku prowadzono hodowlę danieli. Jak niektórzy podają zwierzęta te pochodziły z daru króla Jana Kazimierza.

Obecny pałac w Drogoszach wybudowano w latach 1710-1714 na zamówienie Bogusława Fryderyka Denhofa. Przypuszcza się, że projekt budowli opracowany został przez John von Collas (1678-1753), który realizował również rezydencję Denhofów w Friedrichstein koło Królewca. Koncepcję architektoniczną pałacu w Friedrichstein opracował architekt francuski Jean de Bodt. Pałac w Friedrichstein nie zachował się.

Barokowy pałac w Drogoszach należał do trzech największych rezydencji w Prusach Wschodnich i jest największym pałacem na Mazurach. Pałac posiada dwie kondygnacje na całej długości fasady z czetrokolumnowym portykiem w porządku jońskim z trójosiowym ryzalitem. Strona frontowa pałacu ma wystawę północno-wschodnią, a parkowa południowo-zachodnią. W roku 1766 nastąpiła przebudowa elewacji, a ok. 1785 na miejsce schodów do reprezentacyjnego wejścia wykonano podjazd. W początkach XVIII w. zrealizowano wystrój wnętrz, które zmieniano jeszcze w późniejszym okresie. W lewym skrzydle pałacu od reprezentacyjnego wejścia znalazła się kaplica i ogród zimowy (rodzaj oranżerii) od strony parku. W prawym skrzydle pałacu znajdowały się apartamenty dla gości i teatr. Pałac położony był w parku krajobrazowym dochodzącym do rzeki Guber. Teren parku zdobiony był elementami ogrodowej architektury oraz stawami.

Po II wojnie światowej bogate wyposażenie pałacu (m.in.: arrasy, wazy chińskie) uległo rozproszeniu. W 1945 r., podobnie jak w Wilczym Szańcu urzędowało tu NKWD. Tylko część zbiorów (portretów, mebli) trafiła do Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Po opuszczeniu pałacu przez ostatniego użytkownika w 1991 r. przeznaczony został do sprzedaży. Obecnie właścicielem pałacu wraz z parkiem jest osoba fizyczna, a dawny majątek, późniejszy PGR ma innego właściciela.

[edytuj] Pałacowe mauzoleum

W 1725 r. (na lewo od głównego wejścia pałacu) oddano do użytku kaplicę pałacową. Około 1840 r. kaplica została poddana przebudowie neogotyckiej, a ok. 1889 powstał aneks pełniący funkcję mauzoleum. Znalazły się tam tumby ostatnich Denhofów w Drogoszach. Do dziś zachwycają naturalnej wielkości wykute przez Edwarda Lürssena w białym marmurze postacie Stanisława Ottona Denhofa (zginął w pojedynku w 1816 r.) i Angeliki zu Dohna (zmarłej w 1866 r.). Ściany kaplicy zdobią epitafia członków rodziny Stolberg-Wernigerode. Jest to jedyna znana kaplica memoratywna w dawnych Prusach Wschodnich.