Dynastia sabaudzka

Z Wikipedii

Dynastia sabaudzka (wł. Casa di Savoia) - dynastia panująca w Sabaudii i Piemoncie (1000-1732) (Księstwo Sabaudii-Piemontu niezależne od roku 1416), na Sycylii (1713-1720), w Królestwie Sardynii (1720-1861), w zjednoczonym Królestwie Włoskim (1861-1946), w Hiszpanii (1871-1873) oraz w Chorwacji (1941-1943).

Herb dynastii sabaudzkiej jako królów Italii

Założycielem dynastii sabaudzkiej był hrabia Sabaudii Humbert I Białoręki (980-1047), który władał Sabaudią od 1003. Jego syn Oddo (1010-1060), władał również Piemontem, dzięki małżeństwu z dziedziczką Turynu - Adelajdą. Wiktor Amadeusz II (1666-1732) na mocy pokoju utrechckiego otrzymał w 1713 Sycylię (zamienioną w 1720 na Sardynię) i tytuł królewski. Główna gałąź dynastii sabaudzkiej wygasła w 1831 na Karolu Feliksie. Młodsza linia odziedziczyła tron (w osobie Karola Alberta) i przyczyniła się do zjednoczenia Włoch, których pierwszym królem został w 1861 król Sardynii - Wiktor Emanuel II. Jego młodszy syn - Amedeusz panował w latach 1871-1873 w Hiszpanii. Ostatni król z dynastii sabaudzkiej, Humbert II, stracił tron po referendum (1946) gdzie niewielka większość głosujących wypowiedziała się za wprowadzeniem republiki i udał się nie podpisując abdykacji na wygnanie do Egiptu.

Spis treści

1 Hrabiowie Sabaudii (1003-1416)
2 Książęta Sabaudii (1416-1720, 1730-1732)
3 Królowie Sardynii (1720-1861)
4 Królowie Włoch (1861-1946)
5 Tytularni Królowie Włoch od 1946
6 Władcy innych państw z dynastii sabaudzkiej

[edytuj] Hrabiowie Sabaudii (1003-1416)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Humbert I Białoręki Umberto I Biancamano	970/980	19 lipca 1048	1003-1048	??? ???
2	Amadeusz I Czarny Amedeo I Coda	1016	1051/1056	1048-1051/1056	Humbert I Białoręki Ancilla z Lenzbourga
3	Otton Oddone	ok. 1020	19 marca 1060	1051/1056-1060	Humbert I Białoręki Ancilla z Lenzbourga
4	Piotr I Pietro I	ok. 1048	9 lipca 1078	1060-1078	Otton Sabaudzki Adelajda z Turynu
5	Amadeusz II Amedeo II	ok. 1050	26 stycznia 1080	1060-1080	Otton Sabaudzki Adelajda z Turynu
6	Humbert II Gruby Umberto II il Rinforzato	ok. 1070	14 października 1103 Moûtiers	1080-1103	Amadeusz II Sabaudzki Joanna z Genewy
7	Amadeusz III Krzyżowiec Amedeo III il Crociato	1095	30 sierpnia 1148 Nikozja	1103-1148	Humbert II Sabaudzki Gizela Burgundzka
8	Humbert III Błogosławiony Umberto III il Beato	4 sierpnia 1135 Veillane	4 marca 1189 Chambery	1148-1189	Amadeusz III Sabaudzki Matylda z Albon
9	Tomasz I Tommaso I	27 maja 1178 Charbonnières à Aiguebelle	1 marca 1233 Moncalieri	1189-1233	Humbert III Błogosławiony Beatrycze z Viennois
10	Amadeusz IV Amedeo IV	1197 Montmélian	24 czerwca/13 lipca 1253 Montmélian	1233-1253	Tomasz I Sabaudzki Małgorzata z Genewy
11	Bonifacy Bonifacio	1 grudnia 1244 Chambéry	czerwiec 1263 Turyn	1253-1263	Amadeusz IV Sabaudzki Cecylia de Baux
12	Piotr II Pietro II	1203 Suza	15 maja 1268 Pierre-Châtel	1263-1268	Tomasz I Sabaudzki Małgorzata z Genewy
13	Filip I Filippo I	1207 Aiguebelle	16 sierpnia 1285 Roussillon	1268-1285	Tomasz I Sabaudzki Małgorzata z Genewy
14	Amadeusz V Wielki Amedeo V il Conte Grande	4 września 1249 Bourget-du-Lac	16 października 1323 Awinion	1285-1323	Tomasz II z Piemontu Beatrycze di Fiechi
15	Edward Szczodry Edoardo il Liberale	8 lutego 1284 Baugé	4 listopada 1329 Paryż	1323-1329	Amadeusz V Wielki Sybilla z Bage
16	Aimone Spokojny Aimone	15 grudnia 1291 Chambéry	22 czerwca 1343 Montmélian	1329-1343	Amadeusz V Wielki Sybilla z Bage
17	Amadeusz VI Zielony Hrabia Amedeo VI il Conte Verde	4 stycznia 1334 Chambéry	1 marca 1383 Campobasso	1343-1383	Aimone Spokojny Jolanta Paleologina
18	Amadeusz VII Czerwony Hrabia Amedeo VII il Conte Rosso	7 lutego 1360 Avigliana	1 listopada 1391 Chambéry	1383-1391	Amadeusz VI Zielony Hrabia Bonna de Burbon
19	Amadeusz VIII Amedeo VIII	4 września 1383 Chambéry	7 stycznia 1451 Ripaglia	1391-1416	Amadeusz VII Czerwony Hrabia Bonna de Berry

[edytuj] Książęta Sabaudii (1416-1720, 1730-1732)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Amadeusz VIII Amedeo VIII	4 września 1383 Chambéry	7 stycznia 1451 Ripaglia	1416-1440	Amadeusz VII Czerwony Hrabia Bonna de Berry
2	Ludwik I Lodovico I	21 lutego 1413 Genewa	29 stycznia 1465 Lyon	1440-1465	Amadeusz VIII Sabaudzki Maria Burgundzka
3	Amadeusz IX Błogosławiony Amedeo IX il Beato	1 lutego 1435 Thonon-les-Bains	30 marca 1472 Vercelli	1465-1472	Ludwik I Sabaudzki Anna de Lusignan
4	Filibert I Myśliwy Filiberto I il Cacciatore	17 sierpnia 1465 Lyon	22 września 1482 Chambéry	1472-1482	Amadeusz IX Błogosławiony Jolanta de Valois
5	Karol I Wojownik Carlo I il Guerriero	29 marca 1468 Carignano	13 marca 1490 Pinerolo	1482-1490	Amadeusz IX Błogosławiony Jolanta de Valois
6	Karol II Jan Amadeusz Carlo II Giovanni Amedeo	23 czerwca 1489 Turyn	16 kwietnia 1496 Moncalieri	1490-1496	Karol I Wojownik Blanka z Montferratu
7	Filip II Filippo II	5 lutego 1438 Genewa	7 listopada 1497 Chambéry	1496-1497	Ludwik I Sabaudzki Anna de Lusignan
8	Filibert II Piękny Filiberto II il Bello	10 kwietnia 1480 Pont-d'Ain	10 września 1504 Pont-d'Ain	1497-1504	Filip II Sabaudzki Małgorzata de Burbon
9	Karol III Dobry Carlo III il Buono	10 października 1486 Chazey	17 sierpnia 1553 Vercelli	1504-1553	Filip II Sabaudzki Klaudia de Brosse
10	Emanuel Filibert Emanuele Filiberto	8 lipca 1528 Chambéry	30 sierpnia 1580 Turyn	1553-1580	Karol III Dobry Beatrycze Aviz
11	Karol Emanuel I Wielki Carlo Emanuele I il Grande	12 stycznia 1562 Rivoli	26 lipca 1630 Savigliano	1580-1630	Emanuel Filibert Sabaudzki Małgorzata de Valois, księżna de Berry
12	Wiktor Amadeusz I Vittorio Amedeo I	8 maja 1587 Turyn	7 października 1637 Turyn	1630-1637	Karol Emanuel I Wielki Katarzyna Michalina Habsburg
13	Franciszek Hiacynt Francesco Giacinto	14 września 1632 Turyn	4 października 1638 Turyn	1637-1638	Wiktor Amadeusz I Krystyna Maria Burbon
14	Karol Emanuel II Carlo Emanuele II	20 czerwca 1634 Turyn	12 czerwca 1675 Turyn	1638-1675	Wiktor Amadeusz I Krystyna Maria Burbon
15	Wiktor Amadeusz II Vittorio Amedeo II	14 maja 1666 Turyn	31 października 1732 Moncalieri	1675-1732	Karol Emanuel II Maria Joanna Baptista de Savoie-Nemours

[edytuj] Królowie Sardynii (1720-1861)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Wiktor Amadeusz II Vittorio Amedeo II	14 maja 1666 Turyn	31 października 1732 Moncalieri	1720-1730	Karol Emanuel II Maria Joanna Baptista de Savoie-Nemours
2	Karol Emanuel III Carlo Emanuele III	27 kwietnia 1701 Turyn	20 lutego 1773 Turyn	1730-1773	Wiktor Amadeusz II Maria Anna Orleańska
3	Wiktor Amadeusz III Vittorio Amedeo III	26 czerwca 1726 Turyn	16 października 1796 Moncalieri	1773-1796	Karol Emanuel III Felicja Krystyna von Hessen-Rheinfel
4	Karol Emanuel IV Carlo Emanuele IV	24 maja 1751 Turyn	6 października 1819 Rzym	1796-1802	Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon
5	Wiktor Emanuel I Vittorio Emanuele I	24 lipca 1759 Turyn	10 stycznia 1824 Moncalieri	1802-1821	Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon
6	Karol Feliks Carlo Felice	6 kwietnia 1765 Turyn	27 kwietnia 1831 Turyn	1821-1831	Wiktor Amadeusz III Maria Antonietta Burbon
7	Karol Albert Carlo Alberto	2 października 1798 Turyn	28 lipca 1849 Porto	1831-1849	Karol Emanuel di Savoia-Carignano Maria Krystyna Alberta Saska
8	Wiktor Emanuel II Vittorio Emanuele II	14 marca 1820 Turyn	9 stycznia 1878 Rzym	1849-1861	Karol Albert Maria Teresa Toskańska

[edytuj] Królowie Włoch (1861-1946)

#	Imię	Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Wiktor Emanuel II Vittorio Emanuele II	14 marca 1820 Turyn	9 stycznia 1878 Rzym	1861-1878	Karol Albert Maria Teresa Toskańska
2	Humbert I Umberto I	14 marca 1844 Turyn	29 lipca 1900 Monza	1878-1900	Wiktor Emanuel II Maria Adelajda Habsburg
3	Wiktor Emanuel III Vittorio Emanuele III	11 listopada 1869 Neapol	28 grudnia 1947 Aleksandria	1900-1946	Humbert I Małgorzata Sabaudzka
4	Humbert II Umberto II	15 września 1904 Racconigi	18 marca 1983 Genewa	1946	Wiktor Emanuel III Helena Petrowić-Niegosz

[edytuj] Tytularni Królowie Włoch od 1946

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
1	Humbert II Umberto II		15 września 1904 Racconigi	18 marca 1983 Genewa	1946-1983	Wiktor Emanuel III Helena Petrowić-Niegosz
2	Wiktor Emanuel IV Vittorio Emanuele IV		12 lutego 1937 Neapol		1983-	Humbert II Maria Józefa Belgijska