Działko GSz-23
Z Wikipedii
| Grazjew-Szipunow GSz-23 | |
 |
|
| Ogonowe stanowisko strzeleckie samolotu Ił-102 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | Związek Radziecki |
| Rodzaj | działko automatyczne |
| Zasada działania | zasada Gasta |
| Historia | |
| Produkcja seryjna | 1965 - ? |
| Dane techniczne | |
| Liczba luf | 2 |
| Kaliber | 23 mm |
| Wymiary | |
| Długość | GSz-23: 1387 mm GSz-23L: 1537 mm |
| Wysokość | 168 mm |
| Szerokość | 165 mm |
| Długość lufy | 1000 mm |
| Masa | |
| Broni | 50,5 kg |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku | 720 m/s |
| Masa pocisku | 174 g |
| Szybkostrzelność teoretyczna | 3000 - 3400 strz./min. |
| Dane operacyjne | |
| Platformy strzeleckie | |
| MiG-21, MiG-23, SOKO J-22 Orao, IAR 93, Tu-22, Tu-95, Mi-24WP, PZL W-3 Sokół | |
| Odmiany broni | |
| GSz-23Ł | |
GSz-23 (ros. ГШ-23, skrót od Grazjew-Szipunow) - dwulufowe działko automatyczne kalibru 23 mm skonstruowane w ZSRR jako pokładowe uzbrojenie strzeleckie samolotów. Zostało wprowadzone do uzbrojenia w 1965 roku, zastępując wcześniej używane działko NR-23 tego kalibru.
Działko GSz-23 działa na zasadzie Gasta, opracowanej w 1916 roku przez niemieckiego inżyniera Karla Gasta z firmy Vorwerk. Zasada Gasta polega na przeładowywaniu jednej lufy działka przy pomocy energii gazów prochowych z drugiej lufy. Takie rozwiązanie zapewnia dużo większą szybkostrzelność niż w przypadku działek jednolufowych, przy jednoczesnej małej komplikacji konstrukcji, chociaż nie może się ona równać z napędzanymi elektrycznie działkami systemu Gatlinga takimi jak M61 Vulcan. Konstrukcje działające na zasadzie Gasta były konstruowane także na Zachodzie, ale nie zdobyły takiej popularności, jak w byłym Związku Radzieckim.
Działko występowało w dwóch wariantach, podstawowym GSz-23 i popularniejszym, zmodernizowanym GSz-23Ł (ros. ГШ-23Л), różniącym się od wersji podstawowej hamulcem wylotowym osłabiającym siłę odrzutu broni. Działko tego typu stanowiło podstawowe uzbrojenie strzeleckie późniejszych wersji samolotów bojowych MiG-21 w wersjach M, MF, SMT i bis, MiG-23, SOKO J-22 Orao i IAR 93. Stosowano je również w ogonowych stanowiskach strzeleckich bombowców Tu-22 i późniejszych wersji Tu-95. Niecodzienną cechą działka była zdolność do wystrzeliwania flar i pocisków z paskami folii metalowej zakłócającej promieniowanie radarowe, dzięki czemu GSz-23 mogło być używane zarówno jako broń jak i środek obrony przed namierzeniem przez pociski rakietowe. Działko GSz-23Ł było montowane także w niektórych śmigłowcach: Mi-24WP w ruchomych wieżach strzeleckich typu NPPU-23, oraz w polskim śmigłowcu PZL W-3 Sokół jako uzbrojenie stałe.
Niektóre samoloty MiG-21 drugiej generacji (PF i PFM) mogły być uzbrojone w działko GSz-23Ł zamontowane w podkadłubowym zasobniku oznaczonym jako GP-9, mieszczącym oprócz działka także 200 sztuk amunicji. Później zasobnik ten został zastąpiony innym o bardziej opływowych kształtach. Użytkowano również inne typy zasobników z działkiem przystosowanych do zamocowania na standardowych węzłach podwieszeń samolotu. Był to zestaw UPK-23, do walki powietrznej, z jednym lub dwoma działkami GSz-23Ł i zapasem 250 sztuk amunicji, oraz SPPU-22 przeznaczony do atakowania celów naziemnych, w którym umieszczono działko GSz-23 strzelające pod zmiennym kątem od 0° do -30°, pozwalajace na ciągłe ostrzeliwanie celu w locie poziomym. Zasobniki tego typu były najczęściej przenoszone przez samoloty Su-17/20/22.
