Dziennik Ustaw

Z Wikipedii

Dziennik Ustaw (skrót: Dz. U.^{uwaga odnośnie skrótu}), pełna nazwa: Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej — to najważniejszy polski publikator aktów normatywnych, będący dziennikiem urzędowym. Jest to jedyne oficjalne źródło poznania powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej. Wydawanie Dziennika Ustaw jest wyłączną kompetencją Prezesa Rady Ministrów, a wydawaniem publikatora zajmuje się jednostka posiadająca status gospodarstwa pomocniczego.

[edytuj] Zawartość

W Dzienniku Ustaw ogłasza się akty prawne wymienione w art. 87 ust. 1, art. 190 ust. 2 zdanie 1 i art. 234 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz w art. 9 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 190, poz. 1606, z późn. zm.):

Konstytucja,
ustawy,
rozporządzenia z mocą ustawy wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
rozporządzenia wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczących określonych w ustawach komitetów – będących członkami Rady Ministrów, oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,
teksty jednolite aktów określonych w pkt 1-4,
umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie oraz oświadczenia rządowe w sprawie mocy obowiązującej tych umów,
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Dzienniku Ustaw,
uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenia ministra,
akty prawne dotyczące stanu wojny i zawarcia pokoju,
akty prawne dotyczące referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji i referendum ogólnokrajowego,
akty prawne dotyczące wyborów do Sejmu i Senatu,
akty prawne dotyczące skrócenia kadencji Sejmu,
akty prawne dotyczące wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
akty prawne dotyczące powszechnej lub częściowej mobilizacji i użycia Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej,
akty prawne dotyczące stanu wojennego,
akty prawne dotyczące stanu wyjątkowego,
akty prawne dotyczące stanu klęski żywiołowej,
uchwały Sądu Najwyższego w sprawie stwierdzenia ważności wyboru Prezydenta RP, wyborów do Sejmu i Senatu oraz ważności referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji i referendum ogólnokrajowego,
obwieszczenia w sprawie sprostowania błędów,
inne akty prawne, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią.

[edytuj] Tytuł

Dziennik Ustaw wychodził w Polsce pod różnymi tytułami w zależności od oficjalnej nazwy państwa:

1918 – "Dziennik Praw Królestwa Polskiego" (Dz.Pr.K.P.),
1918-1919 – "Dziennik Praw Państwa Polskiego" (Dz.Pr.P.P.),
1952-1989 – "Dziennik Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" (Dz. U.),
1919-1952 i od 1990 – pod obecną nazwą.

[edytuj] Podstawy prawne

Wydawanie Dziennika Ustaw regulowały kolejno:

art. 21 Dekretu Rady Regencyjnej z dnia 3 stycznia 1918 r. o tymczasowej organizacji władz naczelnych w Królestwie Polskiem (Dz.Pr.K.P. Nr 1, poz. 1)
Ustawa z dnia 31 lipca 1919 r. w sprawie wydawania Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 66, poz. 400 oraz z 1925 r. Nr 1, poz. 1)
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 grudnia 1927 r. w przedmiocie wydawania Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1928 r. Nr 3, poz. 18 oraz z 1930 r. Nr 13, poz. 89)
Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 września 1935 r. o wydawaniu Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 68, poz. 423 oraz z 1945 r. Nr 55, poz. 305)
Ustawa z dnia 30 grudnia 1950 r. o wydawaniu Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej i Dziennika Urzędowego Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" (Dz. U. Nr 58, poz. 524, z 1991 r. Nr 94, poz. 402 oraz z 1993 r. Nr 7, poz. 34)
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 190, poz. 1606, Nr 267, poz. 2253 oraz z 2006 r. Nr 73, poz. 501, Nr 104, poz. 708 i Nr 145, poz. 150).

W grupie urzędowych publikatorów występują również:

Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski
Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski "B"
wojewódzkie dzienniki urzędowe (np. Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego)
ministerialne dzienniki (np. Dziennik Urzędowy Ministra Finansów)

[edytuj] Powoływanie się na źródło

Przy powoływaniu się na akty prawne opublikowane w Dzienniku Ustaw należy przytoczyć pełną nazwę aktu prawnego wraz z datą jego uchwalenia, a następnie po przecinku lub ewentualnie w nawiasie podać miejsce publikacji w następujący sposób:

skrót: Dz. U.
jeżeli akt prawny został opublikowany w innym roku, niż data jego uchwalenia należy podać również zwrot: "z XXXX r."
numer pod którym akt jest opublikowany: "Nr XXX,"
pozycję pod którą akt jest opublikowany: "poz. XXXX"
dodatek "z późn. zm." lub "ze zm."jeżeli w dacie cytowania obowiązuje wersja aktu zmieniona w stosunku do wersji opublikowanej w cytowanym źródle
jeżeli akt jest objęty tekstem jednolitym, należy podać adres publikacyjny obwieszczenia zawierającego tekst jednolity: "Dz. U. z XXXX r. Nr XX, poz. XXX" (może być poprzedzony słowami: "tekst jednolity" albo skrótami: "tekst jedn." lub "t.j.", np. "tekst jednolity: Dz. U. z XXXX r. Nr XX, poz. XXX")

Przykładowy zapis aktu prawnego wraz ze wskazaniem źródła:

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, Dz. U. Nr 94, poz. 1037
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)

W praktyce prawniczej stosuje się prostszy zapis, np. Dz.U.2004.261.2603.

[edytuj] Skrót

Skrótem nazwy "Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polski" jest "Dz. U.". Jest to wyjątek od zasad ortografii, według których powinien mieć on postać: DURP (niektórzy dopuszczają jeszcze DzU). Zgodnie z § 162 Zasad Techniki Prawodawczej, które jako integralna część rozporządzenia mają moc powszechnie obowiązującą, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oznacza się wyłącznie skrótem "Dz. U." (uwaga: skrót ten zawiera odstęp pomiędzy częścią "Dz." a "U.", choć często omyłkowo wpisuje się bez spacji: "Dz.U.", co zawiera błąd i ortograficzny, i legislacyjny).

Nie należy mylić podobnego skrótu Dz. Urz. z Dziennikiem Ustaw. Skrót Dz. Urz. może dotyczyć innego dziennika urzędowego (np. Dz. Urz. Min. Zdrowia) albo Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej (np. Dz. Urz. UE, Dz. Urz. WE). Uwaga: w samym Dzienniku Urzędowym UE na jego oznaczenie stosowany jest skrót "Dz.U.".

[edytuj] Dostępność

Dostęp do Dziennika Ustaw można uzyskać:

w wersji papierowej:
- w urzędach terenowych organów administracji rządowej (np. w urzędzie wojewódzkim) lub organów samorządu terytorialnego (np. w urzędzie gminy), które zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 190, poz. 1606 z późn. zm.) mają obowiązek udostępniać zbiory Dziennika Ustaw nieodpłatnie do powszechnego wglądu w miejscach do tego przeznaczonych w siedzibach i w godzinach pracy urzędu,
- w bibliotekach publicznych,
- w bibliotekach wydziałów i instytutów prawa uczelni wyższych;
w wersji elektronicznej (nieoficjalnej) – na stronie Internetowego Systemu Aktów Prawnych Sejmu [1] lub w systemach informatycznych firm komercyjnych (np. systemy Lex Polonica, Porta Legis). Tekstom tym nie przysługuje przymiot autentyczności, co oznacza, że w razie wystąpienia doniosłego prawnie błędu w nieoficjalnej publikacji, ewentualne negatywne skutki ponosi jego czytelnik (zgodnie z zasadą ignorantia iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi). Dotyczy to także sejmowego systemu ISAP. W praktyce błędy takie zdarzają się dosyć rzadko i są łatwo wykrywalne.

Od 1 maja 2008 r. organy wydające dzienniki urzędowe zobligowane będą do wydawania autentycznej, oficjalnej i wiążącej wersji elektronicznej tych dzienników. Dopiero wówczas tekst elektroniczny aktu normatywnego będzie miał taką samą moc jak zawartość papierowego dziennika. Podany termin ulegał kilkukrotnemu przesuwaniu.