Ewangelicki Kościół Pamięci cesarza Wilhelma I

Z Wikipedii

Kościół Pamięci ok. 1900 r.

Ewangelicki Kościół Pamięci cesarza Wilhelma I (niem. Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche) zwany w popularnie Kościołem Pamięci (Gedächtniskirche) znajduje się przy ulicy Kurfürstendamm w dzielnicy Berlin Charlottenburgu.

[edytuj] Historia

Cesarz Wilhelm II postawowił zbudować kościół by stworzyć religijne miejsce pamięci swojego dziadka Wilhelma I. Rozpisany konkurs na projekt światyni wygrał królewski radca budowlany i czlonek Berlińskiej Akademii Budowlanej Franz Schwechten. Wcześniej według jego projektu wzniesiono Anhalter Bahnhof w Berlinie. Para cesarska zaaprobowała wynik konkursu. Cesarz interesował się inwestycją, wspierał ją finansowo i kilkakrotnie odwiedzał plac budowy. Koszty budowy wyniosły 6,8 miliona marek w złocie. Pieniądze wyłożyły głównie niemieckie prowincje. Kamień węgielny położono 22 marca 1891 r., a poświęcenie nastąpiło 1 września 1895 r.

[edytuj] Architektura

Franz Schwechten, który urodził się w Kolonii, zaprojektował budowlę w stylu neoromańskim czerpiąc wzorce z architektury Nadrenii. Asymetryczne położenie w sieci ulic było wzrorowane na katedrze w Bonn, prezbiterium na kościele mariackim w Gelnhausen. Wiele elementów zostało dokładnie skopiowanych. Naśladownictwo było tak dokładne, że do wykonania fasady użytu tufu, który pochodzi z gór Eifel i był stosowany w nadreńskich kościołach, ale w architekturze Brandenburgii jest całkowicie obcy i nieodpowiedni dla jej klimatu.

Świątynia z 5 wieżami miała wygląd monumentalny. Główna wieża o wysokości 113 m była najwyższa w mieście. Pod wpływem berlińskiego kościoła styl neoromański rozprzestrzenił w całych Niemczech. W przedsionku świątyni znajdowała się mozaika przedstawiająca członków rodziny Hohenzollernów czczących krzyż. Urządzono w niej także halę, do której rzeźbiarz Adolf Brütt wykonał ukończony w 1906 r. cykl przedstawiający wojny wyzwoleńcze z lat 1813-1815 i wojnę prusko-francuską 1870-1871.

W Benzingerode dzielnicy Wernigerode, wzniesiono za zgodą architekta kopię berlińskiej świątyni w skali 1:10. Powstała ona wkrótce po ukończeniu budowy oryginału.

[edytuj] Czasy powojenne

Kościół Pamięci

Kościół został zniszczony podczas bombardowania w listopadze 1943 r. Początkowo planowano wewnątrz ruiny wznieść szklaną świątynię. Rozpisany konkurs architektoniczny wygrał w marcu 1957 r. Egon Eiermann, który zaproponował usunięcie zrujnowanego kościoła i budowę na jego miejscu nowego. Projekt spowodował publiczną debatę. W jej wyniku pozostawiono 68-metrową ruiną głównej wieży symbol antywojenny. Do niej dobudowano wg projektu Eiermanna ośmiokątną nawę, sześciokątną dzwonnicę, czworokątną kaplicę i kruchtę. Architekt zaprojektował także wyposażenie: ołtarz, ambonę, chrzcielnicę, świecznik, lampy i ławki. Szklane ściany składające się z 30 000 elementów są dziełem francuskiego artysty Gabriela Loire. 17 grudnia 1961 r. kościół poświęcił biskup Otto Dibelius. W 1987 r. świątynia otrzymała krzyż z Coventry.

[edytuj] Literatura

• Godehard Hoffmann, Architektur für die Nation? DuMont Buchverlag Köln, 2000. ISBN 3-7701-4834-7
• Cornelius Steckner: Der Bildhauer Adolf Brütt. Schleswig-Holstein. Berlin. Weimar. Autobiographie und Werkverzeichnis. Heide 1989 (Schriften der Schleswig-Holsteinischen Landesbibliothek. Hrsg. Dieter Lohmeier. Band 9), S. 172–176, ISBN 3-8042-0479-1