Francis Gabreski

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: chronologia wydarzeń.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Francis Gabreski

Francis Stanley "Gabby" Gabreski, pol. Franciszek Gabryszewski (ur. 28 stycznia 1919, Oil City, Pensylwania, zm. 31 stycznia 2002, Nowy Jork) – as myśliwski, nazywany przez kolegów "Gabby", najlepszy amerykański pilot II wojny światowej, trzeci na liście asów USAF. Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Urodził się 28 stycznia 1919 w miejscowości Oil City w stanie Pensylwania. Jego rodzice byli polskimi imigrantami. W 1938 r. został przyjęty do Notre Dame University. Tam też zaczęła się jego przygoda z lotnictwem. Uznał, że gdy zdobędzie licencję pilota, będzie mógł szybko podróżować do rodzinnego domu.

Tylko rok przebywał na uniwersytecie, ponieważ pod wpływem wykładu o lotnictwie myśliwskim zaciągnął się w 1939 r. do Air Army Corps. Gdy przeszedł egzaminy, został przyjęty na pierwsze treningi armii. Były one tak bardzo trudne, że przyszły as chciał się z nich wycofać.

Gdy "Gabby" był już przeszkolony, został wysłany do bazy Wheeler Field na wyspie Oahu na Hawajach. Był świadkiem ataku japońskich samolotów Aichi D3A na Pearl Harbor. W filmie Pearl Harbor znajduje się scena, gdzie kilku pilotów wsiada do maszyn, by podjąć walkę. Taka sytuacja miała miejsce w rzeczywistości, a jednym z jej uczestników był właśnie Francis Gabreski.

Po tym ataku jego żona i dzieci zostały ewakuowane. On sam został awansowany na stopień kapitana, po czym skierowany do Waszyngtonu, a potem, na własną prośbę, wysłany do Wielkiej Brytanii.

Podczas bitwy o Anglię latał z polskimi pilotami w Dywizjonie 315. Potem powrócił do Stanów Zjednoczonych, gdzie został dowódcą 61 Dywizjonu "B" Group. Wtedy, gdy zasiadł za sterami samolotu Republic P-47 Thunderbolt, zaczęły się jego liczne zwycięstwa. Niedługo później wrócił na front Europy. Przed inwazją na Normandię miał już na swoim "koncie" 27 zestrzeleń. 5 lipca 1944 wykonał kolejny lot. Zestrzelił kolejną, 28 maszynę wroga, co było rekordem w amerykańskim lotnictwie w Europie. Otrzymał za to tytuł America's Greatest Living Ace (pol. Największy z żyjących asów). Dodatkową nagrodą był powrót do Stanów Zjednoczonych. Przed powrotem do domu postanowił wykonać jeszcze jeden lot. Został wtedy zestrzelony i trafił do niewoli, w której przebywał do końca wojny. Po jej zakończeniu powrócił do USA.

W 1951 r. "Gabby" został skierowany do Korei. Był tam zastępcą dowódcy 4 Skrzydła Myśliwskiego, a później dowódcą 51 Skrzydła Myśliwskiego. Latał na North American F-86 Sabre. Po powrocie do USA pełnił odpowiedzialne funkcje w USAF, aż do 1967 r., gdy został przeniesiony w stan spoczynku. Łącznie w czasie służby w lotnictwie zestrzelił 34 1/2 samolotów przeciwnika.

Dwa razy odwiedzał Polskę – w 1992 i 1999 r. Zmarł 31 stycznia 2002 w szpitalu w Nowym Jorku.