Frank francuski

Z Wikipedii

Frank francuski

Kod ISO 4217	FRF
Państwa	Monako, Andora, Francja, Liechtenstein
Podział	100 centymów = 1 frank francuski
Symbole	₣ - frank ?? - centym
Monety	5, 10, 20 centimes ½₣, 1₣, 2₣, 5₣, 10₣ - często używane 20₣ - rzadko używane
Banknoty	20₣, 50₣, 100₣, 200₣, 500₣
Centralny bank	Banque de France

Frank francuski (fr. franc), francuska moneta, jednostka obrachunkowa i jednostka monetarna ((kod walutowy wg ISO 4217: FRF).

[edytuj] Moneta i jednostka obrachunkowa

Po raz pierwszy frankiem nazwano złotą monetę wybitą przez króla Francji Jana II Dobrego w 1360 r., przedstawiającą króla na koniu. Nazwa powstała od łacińskiej legendy Johanes Dei gratia Francorum rex. Wybijano 63 monety z 1 marki paryskiej (244,75 g) czystego złota, czyli frank zawierał 3,885 g. Określono jego wartość na 20 soli, czyli jednego liwra. Złoty frank stał się tym samym jedną z pierwszych materializacji liwra ^[1] , będący podstawą systemu obrachunkowego we Francji ^[2] Następca Jana, Karol V Mądry, bił od 1365 r. franka przedstawiającego władcę pod baldachimem. Ustaliły się wówczas dwa typy franka nazywane: franc à cheval i frank à pied. Z marki paryskiej 24 karatowego złota wybijano już 64 monety, czyli frank à pied miał 3,82 g i przestał być odpowiednikiem liwra. Epizodycznie, złotego franka (à cheval) wybił jeszcze w 1437 r. Karol VII. Miał on już tylko 3,06 g. Złote franki wybijane były krótko, ale nazwa upowszechniła się i pozostała w pamięci Francuzów, gdyż wobec chaosu monetarnego panującego we Francji od rządów Filipa IV Pięknego (1285-1314), uważanego za jednego z większych w historii "fałszerzy" pieniędzy, pogłębionego wojną stuletnią, złoty frank, nawet na tle innych ówczenych złotych monet (np. écu d'or), mimo deprecjacji, wyróżniał się jednak stabilnością. Szczególną renomę zdobył równy liwrowi franc à cheval Jana II. Słowo frank, jako nazwa, chociaż krótko, realnej równowartości abstrakcyjnego liwra (wywodzącego się z nieczytelnego dla większości systemu jednostek wagowych), pozostało w pamięci społeczeństwa i zaczęło być stosowane nieoficjalnie, wymiennie z liwr.

W latach 1575-1641 frank ponownie pojawił się jako moneta. Henryk III Walezy zastąpił nim bite od 1513 r. srebrne testony. Frank był najgruszą srebrną monetą we Francji, zawierał 11,824 g czystego srebra (ważył 14,188 g, czyli miał próbę ). Dzielił się na 20 soli po 12 denarów każdy, czyli znów był zrealizowanym obrachunkowym liwrem. Reforma Ludwika XIIIz 1640 r. wprowadziła we Francji system talarowy, zastępując srebrnego franka écu blanc. Mimo że już za panowania Henryka IV, w związku z dalszym pogarszaniem drobnych monet, cena franka wzrosła do 21,33 sola i tym samym przestał on być odpowiednikiem liwra, w powszechnej świadomości ugruntowało się wymienne nazywanie liwra frankiem.

[edytuj] Jednostka monetarna

Jednostka monetarna Francji równa 100 centymom, wprowadzona w miejsce liwra w 1795 roku (III roku Republiki). W 1803 roku ustalono jego wartość na 0,290323 g czystego złota lub 4,5 g czystego srebra. W XIX wieku był walutą o znaczeniu międzynarodowym, stanowił podstawę łacińskiej unii monetarnej; w owym czasie wiele państw próbowało oprzeć na nim swoją walutę. Po I wojnie światowej nastąpiło załamanie się franka, którego ustabilizowano w 1928 roku na poziomie 0,20305 dotychczasowej wartości; w 1936 roku zrezygnowano ze złotego standardu, odtąd kurs franka stale spadał. W czasie II wojny światowej emitowany przez rząd tzw. "Państwa Francuskiego" (Vichy), ustabilizowany na poziomie 0,20 marki Rzeszy. Po wojnie następowała dalsza dewaluacja.

1 stycznia 1960 roku przeprowadzono reformę walutową, wprowadzając nowego franka równego 100 dotychczasowym (1 nowy centym równał się 1 staremu frankowi). W 2002 roku frank francuski został ostatecznie wycofany z obiegu i zastąpiony przez euro. W XIX i XX wieku frank emitowany był także w koloniach francuskich i terytoriach zależnych (Algieria, Kambodża, Francuska Afryka Równikowa, Gwadelupa, Madagaskar, Maroko, Martynika, Réunion, Saint Pierre et Miquelon, Somalia Francuska) oraz w krajach związanych kulturowo z Francją (np. Monako).

1 euro równa się 6,55957 franków francuskich (FRF).

[edytuj] Zobacz też

• liwr, stopa karolińska

Przypisy

1. ↑ Pierwszą był le denier d'or à l'angel Filipa IV w 1311 r.
2. ↑ We Francji stosowano, aż do 1795 r., system obrachunkowy wprowadzony przez Karola Wielkiego reformą monetarną z ok. 794 r. Największą jednostką obrachunkową był liwr (funt karoliński) równy 20 solidom (solom, sous), z których każdy równy był 12 denarom czyli liwr = 240 denarów. Faktycznie wybijane monety, po okresie denarowym do 1226 r., gdy wybijane były tylko srebrne denary, miały najróżniejsze nazwy i wartości, ale z reguły nawiązywały do powyższych jednostek podstawowych i były na nie przeliczane.