Friedrich Paulus

Z Wikipedii

Friedrich Wilhelm Ernst Paulus
Feldmarszałek Friedrich Paulus
Urodzony	23 września 1890 Breitenau
Zmarł	1 lutego 1957 Drezno

Friedrich Wilhelm Ernst Paulus (ur. 23 września 1890 w Breitenau w Hesji, zm. 1 lutego 1957 w Dreźnie) – niemiecki feldmarszałek. Dowódca przeprowadzonych na dużą skalę strategicznych symulacji działań na froncie wschodnim. Współtwórca planu Barbarossa. Dowódca znamiennej 6 armii polowej, która zapisała się na kartach historii, dzięki krwawym bojom w Stalingradzie. Jedyny niemiecki feldmarszałek, który podczas działań II wojny światowej skapitulował i dał się żywcem wziąć do niewoli.

Spis treści

1 Młodość i okres przed II wojną światową
2 II wojna światowa
3 Po wojnie
4 O Paulusie
5 Przypisy
6 Bibliografia
7 Zobacz też

[edytuj] Młodość i okres przed II wojną światową

Friedrich Wilhelm Ernst Paulus, urodził się 23 września 1890 roku w Breitenau. Był synem przeciętnego, biednego i mało znaczącego urzędnika; drobnomieszczaninem z krwi i kości. Gdy był młodzieńcem nazywano go figlarnie "lordem". Później, wraz ze szlifami i nader wartościowymi osiągnięciami, zyskał powabny przydomek "majora z seksapilem". Wszak nie była to czcza gadanina, bowiem Paulus de facto świetnie się prezentował i nieprzerwanie starał się być szarmancki i kurtuazyjny. Z pietyzmem dbał o swą higienę (ponoć czasami zmieniał bieliznę osobistą 6 razy dziennie), ogólny wygląd zewnętrzny oraz zwracał szczególną i wyjątkową uwagę na prawidłową postawę ciała, dzięki czemu zawsze poruszał się z gracją. Uważał, iż tylko w ten sposób, może choć powierzchownie dorównać swym bogatszym rówieśnikom^[1].

Pomimo trudności finansowych rodziców, Paulus uczył się w gimnazjum w Kassel, gdzie w 1909 roku otrzymał świadectwo dojrzałości. Po nieudanych staraniach o przyjęcie do marynarki, bodaj najbardziej elitarnej część armii cesarskiej, młody Paulus zdecydował się na studia uniwersyteckie. Rozpoczął naukę na wydziale prawa na Uniwersytecie Filipa w Marburgu. Uczył się bardzo dobrze i pilnie, gdyż sądził, iż tylko ciężką pracą można osiągnąć dobrą pozycje w hierarchii społeczno-bytowej. Jednakże Paulus, w owym czasie, również nieustannie dławił w sobie zainteresowania i zamiłowania, wiążące się nieodzownie z profesją żołnierza. Dlatego, pewnego dnia ówcześnie dowiedziawszy się, że wojska lądowe poszukują oficerów, uprzednio skończywszy jeden semestr studiów, wnet zgłosił i zapisał się do piechoty.

Swą służbę wojskową rozpoczął w marcu 1910 r, wstępując ochoczo do 3 badeńskiego pułku piechoty w Rastatt. Po niedługim czasie, awansował na stopień chorążego. Wkrótce później Paulus został skierowany do szkoły wojskowej w Emgers, by w sierpniu 1911 roku otrzymać stopień podporucznika.

Życie prywatne Paulus ustatkował mając 22 lata, kiedy to, poślubił wywodzącą się z jednego z najznamienitszych rodów rumuńskich Elenę Constancję Rosetti-Solescu.

Podczas I wojny światowej służył w Niemieckim Korpusie Alpejskim, w którym walczył m.in. na Bałkanach oraz pod Verdun. Wtenczas osiągnął stopień kapitana, acz jego służba miała głównie charakter sztabowy, do której Paulus zawsze przejawiał największe predyspozycje i zdolności.

Po wojnie, tj. w październiku 1922 odesłano Paulusa do Berlina na specjalny kurs dla oficerów sztabu generalnego, zorganizowanego przez Ministerstwo Reichswehry. Później młody oficer przeszedł jeszcze jeden kurs w Wyższej Szkole Technicznej. Po ukończeniu szkoleń w 1924 r. Paulus powrócił do służby, lecz nie na długo, ponieważ w 1929 r. wrócił znowu na uczelnie w okręgu Badenia-Wirtembergia, ale tym razem w roli wykładowcy.

W dwudziestoleciu międzywojennym Paulus dowodził jednostką eksperymentalną zajmującą się bronią pancerną. W 1938 r. został szefem sztabu 16 korpusu armijnego znamiennego generała H. Guderiana.

[edytuj] II wojna światowa

Friedrich Paulus podpisuje kapitulację 6 armii

Krótko przed wojną Paulus objął dowództwo nad 4 grupą wojskową Gruppenkommando, zaś podczas ataku III Rzeszy na Polskę, został szefem sztabu 10 armii, która to 26 października 1939 r. została przemianowana na 6 Armię Polową. Po udanej operacji Fall Weiss, Paulus wziął udział także w ataku na Francję i kraje Beneluksu.

29 listopada 1940 r. w Berlinie Paulus - wówczas w stopniu generała majora, został promotorem ściśle tajnych, przeprowadzonych na wielką skalę, strategicznych symulacji działań na froncie wschodnim.^[2]

W maju roku następnego, awansował i został głównym kwatermistrzem – tj. pierwszym zastępcą szefa wojsk lądowych. Na tymże stanowisku przygotowywał i wprowadzał korekty do planu wojny ze Związkiem Radzieckim, zwanym powszechnie planem Barbarossa.

Choć Paulus nie miał doświadczenia w dowodzeniu dużą formacją, niewiele później feldmarszałek Walter von Reichenau polecił go na stanowisko zwierzchnika 6 armii, którym to Paulus de iure został w styczniu 1942 r. Z tą armią Paulus odniósł wiele sukcesów, m.in. w bitwie o Charków w 1942 r.

Jednakże w sierpniu 1942 r. zdecydowano, iż jego armia zostanie skierowana do walk o zdobycie Stalingradu.

Pomimo wielu prób szturmu, owa metropolia nie została w pełni zdobyta przez Paulusa. Przeciwnie, wraz z biegiem czasu 6 armia straciła inicjatywę i odcięta od zapasów, została zagnieżdżona i zazębiona w kotle. Co prawda 12 grudnia próbowano odblokować armię Paulusa przez feldmarszałka von Mansteina, acz pomimo lokalnych sukcesów, wszystkie próby odbicia spaliły na panewce. Wówczas próbowano też dostarczyć zaopatrzenie drogą powietrzną, lecz wbrew jałowym zapewnieniom Hermanna Göringa głównego dowódcy Luftwaffe, nie zdołano tą drogą (głownie z powodu braków lotnisk i samolotów transportowych) należycie wyekwipować wojska Paulusa.

Nie sposób ukryć, iż nieudolne próby odblokowania, notorycznie nie otrzymywanie zaopatrzenia oraz nieustanne bombardowania i ataki wojsk sowieckich, spowodowały, iż wojsko Paulusa znalazło się w tragicznym i zatrważającym położeniu. Sytuację tę nader dobitnie obrazują słowa Paulusa, wypowiedziane do pewnego majora^[3].

"Ludzie padają z wyczerpania. Od czterech dniu już nic nie jedli. Co ja mam powiedzieć jako dowódca armii, gdy żołnierz przychodzi do mnie i mówi: Panie generale proszę mi dać kromkę chleba. Zjadamy ostatnie konie. Czy kiedykolwiek wyobrażał pan sobie naszych żołnierzy, jak rzucają się na padłego konia, odcinają głowę i wyjadają surowy mózg? Jak możemy walczyć, skoro nasi żołnierze nawet nie mają zimowych mundurów?"

Nie trudno się domyślić, że takowe siły zbrojne długo nie wytrzymają i będą musiały, niedługo się poddać. Jednakże Hitler kategorycznie zakazał kapitulacji i rozkazał bronić miasta "jak długo się da", choćby do ostatniego żołnierza. Nie da się ukryć, iż Führer tymże posunięciem wydał wyrok śmierci na całą armię.

W przededniu kapitulacji tj. 30 stycznia 1943 Paulus został awansowany przez Hitlera do stopnia feldmarszałka. (Uważa się, iż to było celowe posunięcie. Adolf Hitler liczył, iż Paulus popełni samobójstwo niżeli podda się, bowiem od 1871 r. żaden niemiecki feldmarszałek nie dał się żywcem wziąć do niewoli). W domniewaniu Hitlera, samobójstwo Paulusa również zagrzało i podbudowałoby także, wątłe już morale Niemców.

Jednak Paulus nie zamierzał odebrać sobie życia i 31 stycznia 1943 bezwarunkowo poddał się dowódcy 64 Armii – generałowi Szumiłowowi. W marcu tegoż roku wraz z innymi wyższymi oficerami Wehrmachtu został zesłany do łagru Krasnogorodskij Nr 27.

Warto także wspomnieć, iż Paulus po zamachu na Hitlera w lipcu 1944 przystąpił pod presją do antynazistowskiej organizacji Związku Oficerów Niemieckich.

[edytuj] Po wojnie

W 1946 r. Paulus zeznawał jako świadek w Międzynarodowym Trybunałe Wojskowym w Norymberdze^[4]. Do Niemiec Paulus wrócił z niewoli dopiero w 1953 r. i zgodził się osiąść w NRD. Jeszcze przed śmiercią uczestniczył w tworzeniu wojsk lądowych Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Po wielomiesięcznej chorobie zmarł w 1957 r. w Dreźnie.

[edytuj] O Paulusie

O Friedrichu Paulusie powstało wiele opinii. Oto jedna z nich:

"Typowy oficer sztabowy ze starej pruskiej szkoły. Wysoki i zawsze świetnie ubrany, dbający o każdy detal. Skromny, może zbyt skromny, zawsze starający się zachowywać w sposób kurtuazyjny, dobry towarzysz, starający się nikogo nie urazić. Utalentowany, przejawiający zainteresowanie w sprawach wojskowych, skrupulatny. Przejawia zamiłowanie do gier wojennych i do opracowywania planów operacyjnych. W tych kwestiach posiada niewątpliwie dużą wiedzę, rozważa starannie każdą decyzję zanim wyda jakiekolwiek rozkazy".