Fryderyk I Pruski

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Fryderyk I

Fryderyk I Hohenzollern (ur. 11 lipca 1657 w Królewcu, zm. 25 lutego 1713 w Berlinie) – urodzony jako Fryderyk III Brandenburski z dynastii Hohenzollernów – pierwszy król pruski.

Od chwili uzyskania przez księcia Hanoweru godności elektora Rzeszy w 1692 i od koronacji elektora saskiego na króla Rzeczypospolitej w 1697, który panował jako August II Mocny, Fryderyk starał się u cesarza o zgodę na własną koronację. Wreszcie 18 stycznia 1701 w Królewcu – poza granicami cesarstwa – koronował się na "króla w Prusiech" (in Prussia) przyjmując imię Fryderyka I. Tytuł królewski oznaczał pełną suwerenność Fryderyka w Prusach Książęcych i ostateczne zerwanie jakiejkolwiek zwierzchności lub praw Rzeczypospolitej do tego terytorium, jej niegdysiejszego lenna. Wkrótce większość państw europejskich uznała pruski tytuł królewski (cesarz rzymsko-niemiecki, Anglia, Rosja, Holandia, Dania, Szwecja, Saksonia, a także inne protestanckie kraje niemieckie). Francja i Hiszpania uznały ten tytuł w 1713 (po pokoju w Utrechcie). Rzeczpospolita (mimo tajemnych obietnic Augusta II), uczyniła to dopiero w 1764 roku. Protestowała przeciw niemu także kuria papieska, która uznała godność królów pruskich dopiero w 1787 roku (papież Benedykt XIV). Najdłużej protestował przeciw tej koronacji królewskiej zakon krzyżacki, który istniał nadal na licznych terytoriach katolickich Rzeszy Niemieckiej, mając tam swoje dobra i cieszył się poparciem cesarzy. W tym czasie tytułem króla Prus wciąż posługiwali się władcy Rzeczypospolitej. W trakcie koronacji przybrał za herb czarnego, jednogłowego orła i ustanowił jego order.

Formalnie włączył Brandenburgię do Prus, a właściwie przyspieszył proces integracji poszczególnych części państwa prusko-brandenburskiego. Następcy Fryderyka I nazywali odtąd nie tylko swych urzędników, ale i poddanych generalnie "Prusakami". Często jako oficjalnego tytułu dla całości państwa pruskiego używano określenia : "Królewskie Państwa Pruskie".

Pierwszy "król w Prusach" doprowadził do budowy rezydencji w Berlinie, dokąd przeniósł stolicę państwa z Królewca. Dał się poznać jako mecenas kultury i sztuki. W czasie wojny północnej zajął Pomorze Szwedzkie, choć potem musiał je opuścić.

Mało heroiczna postać pierwszego pruskiego władcy z tytułem królewskim nie skłaniała do pozytywnej oceny jego osoby. Był władcą chorowitym, leniwym, próżnym, mało zdecydowanym, ulegającym wpływom otoczenia, gubiącym się w niuansach polityki zagranicznej, pozostawiającym codzienny trud biurokratyczny i bieg spraw wewnętrznym swym faworytom i doradcom, co skierowało na niego ostrze krytyki jego syna, następcy tronu. Szydercy mówili, że "jeżeli Fryderyk każdego dnia wstawał o godz. 3 nad ranem, to dlatego, by móc się dłużej cieszyć przyjemnością bycia królem".

Jego żoną była Zofia Charlotta Hanowerska, z którą miał jednego syna, przyszłego króla ("króla w Prusach" wg oficjalnej tytulatury), Fryderyka Wilhelma, który w historii zapisze się jako twórca pruskiego militaryzmu i pruskiej biurokracji.

[edytuj] Ciekawostka

Fryderyk I, jako jedyny król Prus, płynnie mówił po polsku.
Był jedynym władcą Prus w XVIII wieku, który w znaczącym stopniu odszedł od wzorca militarnego