Getúlio Vargas
Z Wikipedii
Getúlio Dornelles Vargas - (ur. 19 kwietnia, 1882 w São Borja - zm. 24 sierpnia, 1954 w Rio de Janeiro) - prezydent Brazylii w latach 1930 - 1945 i 1950 do samobójstwa, popełnionego 1954 r.
[edytuj] Początki
Urodził się w São Borja w stanie Rio Grande do Sul. Pochodził z konserwatywnej rodziny tzw. "gauchos". Na początku zamierzał poświęcić się karierze wojskowej, później postanowił studiować prawo. Karierę polityczną rozpoczął od parlamentu lokalnego swojego rodzinnego stanu. Następnie został wybrany do Izby Reprezentantów. Pełnił też krótko funkcję ministra skarbu podczas kadencji prezydenta Washingtona Luisa. Później został gubernatorem stanu Rio Grande do Sul. W tym czasie zaczął też tworzyć opozycję wobec rządu centralnego.
[edytuj] Vargas i rewolucja 1930 r.
24 października 1930r. doszło do krwawego zamachu stanu, w którym nowo obrany prezydent Julio Prestes i jego poprzednik Washington Luis zostali oskarżeni o machinacje wyborcze i obaleni. Wojskowi, którzy dokonali zamachu powołali Vargasa jako tymczasowego prezydenta, który został pokonany we wcześniejszych wyborach przez Prestesa.
Vargas, człowiek sprzyjający interesom klasy przemysłowej oraz antykomunista, preferował wolny rynek oraz reformy liberalne (później jednak sprzeniewierzył się tym zasadom na rzecz polityki etatystycznej). Partia utworzona przez Vargasa czerpała poparcie głównie z klasy średniej i burżuazji. Zamach stanu położył fundamenty pod nową i uprzemysłowioną Brazylię.
W 1932 r. narasta opozycja wśród "oligarchów kawowych", którzy dają początek ruchowi wojskowemu. Zostali oni jednak pokonani, co oznaczało przejście Brazylii z gospodarki kawowej w gospodarkę przemysłową.
Jako tymczasowy prezydent rządził do 1934 r., kiedy to został wybrany przez Kongres na następną kadencję. W 1937 r. unieważnił konstytucję z 1934 r. i ustanowił tzw. "Nowe Państwo" (Estado Novo) z sobą jako dyktatorem. W swojej praktyce posługiwał się prześladowaniem opozycji oraz szeroko zakrojoną cenzurą, co zbliżało jego reżim do ówczesnych systemów totalitarnych panujących w Europie. Był ponadto zagorzałym nacjonalistą oraz populistą. Sympatyzował z ruchami faszystowskim, co było silnie związane z jego nienawiścią wobec komunizmu; mimo tego w czasie II wojny światowej stanął po stronie aliantów, wysyłając nawet brazylijski korpus ekspedycyjny, który walczył we Włoszech. Bezwzględnie usuwał swych przeciwników politycznych. Żonę Luisa Carlosa Prestesa (lidera komunistów) - Olgę Benario - wysłał "w prezencie dla Hitlera" do Niemiec, gdyż była Żydówką. (Opowiada o tym film p.t. "Olga", 2004, reż. Jayme Monjardim).
[edytuj] Rządy
Vargas wspierał centralizację władzy i osłabienie autonomii stanów oraz pozbawiał wpływów właścicieli ziemskich na korzyść średniozamożnej klasy miejskiej. Prowadził szeroko zakrojoną politykę uprzemysławiania Brazylii, rozwijając szereg państwowych przedsięwzięć, co prowadziło do konkurencji z sektorem prywatnym (szeroko zakrojony interwencjonizm wzorowany na New Deal Roosvelta). W 1945 r. zostaje usunięty z urzędu w wyniku demokratyzacji życia politycznego, jednakże nadal zachowuje dużą popularność. Mimo wybrania go do Senatu postanowił wycofać się z polityki. Na następną kadencję został wybrany 5 lat później w 1950 r. Aby podtrzymać poparcie społeczeństwa posługiwał się populistycznymi i nacjonalistycznymi hasłami. Jego rządy napotkały na silną opozycję, głównie wojskowych. Była to reakcja na szereg skandali, które wiązały się z członkami jego administracji. Przeczuwając szykujący się przewrót, popełnił samobójstwo 24 sierpnia 1954 r.
