Gorczyca biała
Z Wikipedii
Gorczyca biała | |
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | kaparowce |
Rodzina | kapustowate |
Rodzaj | gorczyca |
Gatunek | gorczyca biała |
Nazwa systematyczna | |
Sinapis alba L., Sp. Pl. 2, 1753 | |
Synonimy | |
Brassica hirta Moench. | |
Galeria zdjęć i grafik |
Gorczyca biała, gorczyca jasna (Sinapis alba) - pospolita przyprawowa roślina jednoroczna należąca do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Nazywana była też ognichą. Pochodzi z południowej Europy, ale w stanie zdziczałym występuje powszechnie, również w Polsce. Status gatunku we florze Polski: efemerofit.
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Prosto wzniesiona, rozgałęziona i szorstko owłosiona; dochodzi do 0,6 metra wysokości, a na dobrej i odpowiednio wilgotnej ziemi nawet wyżej.
- Liście
- Ogonkowe, naprzemianległe, słabo owłosione i wszystkie, włącznie z górnymi, pierzastodzielne, o działkach nierówno i tępo ząbkowanych.
- Kwiaty
- Pachnące, złocistożółte; o 4 działkach kielicha i 4 płatkach korony ułożonych na krzyż (stąd nazwa rodziny), odchylone prawie pod kątem prostym, oraz 6 pręcików (4 dłuższe i 2 krótsze) i l słupek. W czasie kwitnienia wierzchołek kwiatostanu przypomina baldachogrono i ma na obwodzie kwiaty w pełni rozwoju, a w środku kwiaty najmłodsze i pączki kwiatowe. Gorczyca biała kwitnie od końca maja do początku sierpnia. Roślina miododajna.
- Owoce
- Krótkie okrągławe łuszczyny, mocno odchylone na zewnątrz i szorstko owłosione. Dojrzałe łuszczyny pękają, odsłaniając błoniastą przegrodę, do której po obu stronach są przymocowane nasiona. Są one okrągłe, koloru jasnożółtego; dojrzałe bardzo łatwo się osypują.
- Korzeń
- Białawy, rozgałęziony.
- Roślina trująca
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: nasiona gorczycy białej - Semen Sinapis albae (Semen Erucae) zawierają protoalkaloid synapinę oraz glikozyd izotiocyjanianowy synalbinę (od 2 do 3%), który pod wpływem enzymu myrozynazy rozkłada się do glukozy, kwaśnego siarczanu potasu i izotiocyjanianu allilu, który jest podstawą olejku gorczycznego (Oleum Erucae) (z nasion można otrzymać od 20 do 30%). Charakteryzuje się on ostrym, piekącym smakiem i zapachem, który pobudza wydzielanie soku żołądkowego i poprawia trawienie.
- Działanie: wodny wyciąg z nasion stosuje się w chorobach przewodu pokarmowego, nieżycie żołądka i jelit, zaparciach i niestrawności. Medycyna ludowa traktuje gorczycę białą jako ziele "promieniujące", dlatego zaleca przekładanie poduszek gorczycowych (woreczek wypełniony nasionami) do miejsc z bólami reumatycznymi i bolących stawów.
- Kulinaria: Jest podstawową rośliną, wraz z kolendrą, estragonem i pieprzem, do sporządzania musztard. Jest bardzo często stosowanym dodatek do wszelkich marynat.
- Rolnictwo: Młode rośliny, przed kwitnieniem, są dobrą rośliną paszową. Roślina znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej. Ze względu na krótki okres wegetacji i spory przyrost masy zielonej często siana jako poplon w celu przeorania i wzbogacenia gleby w próchnicę.