Haberbusch i Schiele

Z Wikipedii

Końcowe stadium rozbierania budynków browaru w Warszawie

Haberbusch i Schiele - istniejąca w latach 1846-1948 spółka i zakład produkcji browaru należący do firmy "Haberbusch i Schiele". Mieścił się na ul. Krochmalnej 59 w Warszawie; jego założycielami i właścicielami byli: Błażej Haberbusch, Konstanty Schiele i Henryk Klawe.

[edytuj] Historia

Piwo warzono w Warszawie od średniowiecza, jednak oprócz produkcji krajowej było ono też sprowadzane z innych krajów. W roku 1823 władze Królestwa Polskiego wprowadziły nowe taryfy celne i zakazano sprowadzania z zagranicy prawie wszystkiego, co można wyprodukować w kraju, m.in. wielu rodzajów piwa i wódek.^[1] Fakt ten dał impuls do produkcji w kraju i już w roku 1840 działało w Warszawie 40 browarów^[1]. W 1846 Błażej Haberbusch i Konstanty Schiele nabywają na licytacji Banku Polskiego browar spółki "Schöffer i Glimpf" na ul. Krochmalnej^[1], w 1850 zakupują kolejny browar Czarnieckiego i go modernizują. Wkład finansowy w spółkę włożył głównie teść Haberbuscha i Schielego, Henryk Klawe, który w 1865 odebrał swój udział i wystąpił ze spółki. Dla lepszej sprzedaży byli oni pomysłodawcami pierwszych ogródków piwnych w Warszawie. W 1898 powstaje Towarzystwo Akcyjne Browaru Parowego i Fabryki Sztucznego Lodu w ramach spółki Haberbusch i Schiele.

Na początku XX w. był największym browarem warszawskim. W 1911 osiągnął rekordową produkcję piwa, od którego skarbowi państwa rosyjskiego zapłacił akcyzę w wysokości 328 092 rubli. Produkował piwo bawarskie, porter, pilzeńskie i kulmbachskie. W latach 80. XIX w. 1/3 części produkcji sprzedawana była w Warszawie, reszta na Ukrainie (zakład posiadał rozlewnię piwa w Kijowie), a także na prowincji^[2]. Upadek Imperium Rosyjskiego po I wojnie światowej i utrata tego wielkiego rynku zbytu przesądziła o upadku wielu browarów warszawskich oraz o konieczności ich fuzji.

Od 1921 w wyniku połączenia 5 firm piwowarskich powstała Spółka Akcyjna Zjednoczonych Browarów "Haberbusch i Schiele”, pod którą funkcjonowała do wybuchu wojny. Produkcja wynosiła 10% produkcji krajowej ustępując jedynie browarom Tychy i Okocim^[1]. W czasie II wojny światowej browary znalazły się pod administracją niemiecką i funkcjonowały aż do powstania warszawskiego, w czasie którego teren browaru zajęły oddziały Armii Krajowej wraz z obfitymi w cukier i zboże magazynami. Po wojnie zniszczenia zakładów oceniano na 70 %.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Browary Warszawskie.

Po II wojnie światowej browar upaństwowiono i produkcję wznowiono w 1954 roku^[2]. W zabudowaniach, w których działał browar, znajdowały się do pierwszych lat XXI w. zakłady Browarów Warszawskich "Królewskie" S.A. Budynki uległy rozbiórce po 2004 roku, a od 2005 produkcja piwa została przeniesiona do Warki.