Historia myśli ekonomicznej

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Historia myśli ekonomicznej jest dyscypliną naukową o charakterze teoretycznym, zajmującą się badaniem i opisywaniem procesu kształtowania się poglądów ekonomicznych w ujęciu historycznym. W naukowy sposób wyjaśnia przyczyny powstawania, przenikania i zanikania poglądów, idei oraz teorii ekonomicznych, jak również krytycznie analizuje historyczny dorobek ekonomistów.

Spis treści 1 Zakres znaczeniowy 2 Etapy rozwoju myśli ekonomicznej 2.1 Starożytny i średniowieczny 2.2 Nowożytny 2.3 Współczesny 3 Myśl ekonomiczna w starożytnej Grecji 3.1 Okres archaiczny 3.2 Okres klasyczny 3.3 Okres hellenistyczny 4 Myśl ekonomiczna w Imperium Rzymskim 4.1 Okres królewski 4.2 Okres republiki 4.3 Okres cesarski 5 Myśl ekonomiczna w średniowieczu 6 Merkantylizm 6.1 Krytyka merkantylizmu= 7 Fizjokratyzm 8 Ekonomia klasyczna 8.1 Angielska ekonomia klasyczna 8.2 Francuska ekonomia klasyczna 9 Szkoła historyczna 10 Socjalizm 10.1 Socjalizm utopijny 10.2 Socjalizm naukowy 11 Nurt subiektywno-marginalistyczny 11.1 Austriacka szkoła psychologiczna 11.2 Matematyczna szkoła lozańska 11.3 Ekonomia neoklasyczna 12 Instytucjonalizm 13 Keynesizm 13.1 Synteza neoklasyczna 13.2 Bibliografia 13.3 Zobacz też 13.4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Zakres znaczeniowy

Należy odróżnić historię myśli ekonomicznej od historii ekonomii oraz historii gospodarczej.

Ekonomia jako nauka ukształtowała się dopiero w drugiej połowie XVIII w., dlatego też termin historia ekonomii odnosi się wyłącznie do naukowych poglądów ekonomicznych po XVIII w. Jednak refleksja nad zagadnieniami gospodarczymi, choć jeszcze nie w naukowej formie, sięga czasów starożytnych. Historia myśli ekonomicznej bada i opisuje również przednaukowe refleksje nad zjawiskami gospodarczymi. Dopiero od XVIII w. historia myśli ekonomicznej oraz historia ekonomii podążają wspólną ścieżką.

Historia gospodarcza w przeciwieństwie do historii myśli ekonomicznej nie zajmuje się badaniem poglądów na zagadnienia ekonomiczne, ale samymi zjawiskami ekonomicznymi w ujęciu historycznym. W zakresie jej zainteresowań leży przede wszystkim badanie panujących na przestrzeni wieków stosunków społeczno-ekonomicznych, metod wytwarzania, dysponowania, wymiany i konsumpcji dóbr ekonomicznych czy rozwój panujących stosunków własności środków produkcji.

Poglądy ekonomiczne, będące przedmiotem badań historii myśli ekonomicznej, były zawsze ściśle powiązane z panującym w danym okresie podłożem stosunków gospodarczych, społecznych i politycznych. Żaden kierunek myśli ekonomicznej nie powstał w oderwaniu od konkretnej sytuacji ekonomicznej w danym miejscu i czasie. Istniejące w danym okresie warunki i zjawiska ekonomiczne były źródłem inspiracji dla dociekań ekonomistów, którzy starali się zrozumieć prawa rządzące gospodarką i ująć je w spójne poglądy. Jednocześnie formułowane przez nich poglądy miały często znaczący wpływ na prowadzoną politykę gospodarczą i tym samym na kształtowanie nowych stosunków ekonomicznych i powstawanie nowych zjawisk gospodarczych. Z tego względu istnieje ścisły związek pomiędzy rozwojem gospodarczym i politycznym, a dominującą w tym czasie teorią ekonomiczną. Związek ten przekłada się na ścisłe powiązanie badań historii myśli ekonomicznej z badaniami nad historią gospodarczą.

[edytuj] Etapy rozwoju myśli ekonomicznej

Rozwój myśli ekonomicznej może być w najogólniejszy sposób podzielony na trzy historyczne etapy:

[edytuj] Starożytny i średniowieczny

Obejmuje okres od starożytnej Grecji po schyłek XV w. Charakterystyczną cechą dociekań ekonomicznych tego okresu jest to, że były one dokonywane na marginesie rozważań filozoficzno-teoretycznych lub prawno-organizacyjnych. Nie istniała wyodrębniona dziedzina zagadnień ekonomicznych, ponieważ były one traktowane wyłącznie jako element szerszych zagadnień politycznych lub filozoficznych.

[edytuj] Nowożytny

Obejmuje okres od schyłku XV w. po drugą połowę XVIII w. Wraz z rozwojem gospodarczym pojawiło się zapotrzebowanie na głębszą analizę zagadnień o charakterze gospodarczym. Rozważania ekonomiczne zostają oderwane od ogólniejszych rozważań polityczno-filozoficznych i stają się niezależną dziedziną systematycznych dociekań, choć jeszcze nie o charakterze naukowym. Pierwszym samodzielnym kierunkiem myśli ekonomicznej był merkantylizm, którego początek rozwoju przypada na koniec XV w.

[edytuj] Współczesny

Umowną datą rozpoczęcia tego okresu jest rok 1776, kiedy to szkocki myśliciel i ekonomista Adam Smith wydaje swoje dzieło Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (popularnie nazywane Bogactwem narodów). Smith po raz pierwszy zastosował metodę naukową w rozważaniach ekonomicznych, tym samym wprowadzając ekonomię do grona nauk, a historię myśli ekonomicznych na nowy etap rozwoju.

[edytuj] Myśl ekonomiczna w starożytnej Grecji

[edytuj] Okres archaiczny

Od VIII w. p.n.e. do ok. 500 p.n.e.

[edytuj] Okres klasyczny

Od ok. 500 p.n.e. do 336 p.n.e.

[edytuj] Okres hellenistyczny

Od 336 p.n.e. do 146 p.n.e.

[edytuj] Myśl ekonomiczna w Imperium Rzymskim

[edytuj] Okres królewski

Od 753 p.n.e. do 510 p.n.e.

[edytuj] Okres republiki

Od 510 p.n.e. do 31 p.n.e.

[edytuj] Okres cesarski

Od 31 p.n.e. do 476

[edytuj] Myśl ekonomiczna w średniowieczu

Od 476 do schyłku XV w.

[edytuj] Merkantylizm

Od schyłku XV w. do ok. połowy XVIII w.

[edytuj] Krytyka merkantylizmu=

• Nicholas Barbon
• John Locke
• John Law
• Dudley North
• David Hume

[edytuj] Fizjokratyzm

Od ok. połowy XVIII w. Szkoła podatkowa fizjokratów stworzyła pojęcie jedynego podatku (opodatkowanie rolnictwa - odprowadzanie ok. 30% wytworzonych dochodów). Przyczyniło się to do rozwoju przemysłu, bo ludzie rezygnowali z posiadania ziemi i uprawiania roli

[edytuj] Ekonomia klasyczna

Od drugiej połowy XVIII w.

[edytuj] Angielska ekonomia klasyczna

Adam Smith, David Ricardo, Thomas Malthus, James Mill, John Stuart Mill, John McCulloch, William Nassau Senior,

[edytuj] Francuska ekonomia klasyczna

Jean Charles Leonard Simonde de Sismondi, Jean-Baptiste Say, Frédéric Bastiat, Henry Carey.

[edytuj] Szkoła historyczna

Przełom XVIII i XIX w.

[edytuj] Socjalizm

[edytuj] Socjalizm utopijny

XIX w. Robert Owen, Henri de Saint-Simon, Charles Fourier

[edytuj] Socjalizm naukowy

Druga połowa XIX w. - Karol Marks

[edytuj] Nurt subiektywno-marginalistyczny

Nazywany również nową ekonomią.

Lata siedemdziesiąte XIX w.

[edytuj] Austriacka szkoła psychologiczna

Od 1871

[edytuj] Matematyczna szkoła lozańska

Od 1874

[edytuj] Ekonomia neoklasyczna

Od 1890 - Alfred Marshall wydaje Zasady ekonomii.

[edytuj] Instytucjonalizm

Thorstein Veblen

[edytuj] Keynesizm

Lata dwudzieste XX w.

[edytuj] Synteza neoklasyczna

1. Teoria Równowagi Ogólnej - Leon Walras (powstała 1874 - 1877)
2. Teoria Równowag Cząstkowych - Alfred Marshall (powstała 1890-1916)

[edytuj] Bibliografia

• Cameron R.: Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, Książka i Wiedza, Warszawa 1996, ISBN 83-05-12815-6
• Heilbroner R. L.: Wielcy ekonomiści : czasy, życie, idee, PWE, Warszawa 1993 ISBN 83-208-0933-09
• Zagóra-Jonszta U.: Wykłady z Historii Myśli Ekonomicznej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2003, ISBN 83-7246-164-3

[edytuj] Zobacz też

• historia ekonomii
• strategiczna polityka handlowa
• nauki ekonomiczne

[edytuj] Linki zewnętrzne

• M.Szaleniec, Historia ekonomii w pigułce, NBPortal.pl
• The History of Economic Thought website