Historia tanga

Z Wikipedii

Tango wywodzi się z tradycji hiszpańskich habanery i flamenco, przeszczepionych na grunt Ameryki Południowej i zmieszanych z "candombe", którą tańczyli i śpiewali, na ulicznych paradach, afrykańscy niewolnicy. W refrenie powtarzają się słowa "cum-tan-go" i od nich wywodzi się nazwa "tango". "Candombe" z czasem przekształciło się w "milongę".

Prymitywna forma tanga pojawiła się już pod koniec XVIII wieku. Początkowo tańczono je w różnych spelunach i domach publicznych, a jego popularność ciągle rosła, zwłaszcza dzięki pociągającej muzyce. Styl tańca, który powstał około 1900 w Montevideo i Buenos Aires, dziś nosi nazwę tango argentyńskie. Później tango trafiło do Stanów Zjednoczonych i około 1907 do Europy, najpierw do Francji. W Paryżu święciło prawdziwe triumfy. Pierwszym tangiem, które zyskało popularność światową było La Morocha Angelo Villoldo. Francuzi tak się w nim rozkochali, że stworzyli własny styl – tango paryskie, tak zwane apaszowskie. W Hollywood najbardziej znanym odtwórcą tego tańca stał się Rudolf Valentino.

Jednak pochodzenie i wyjątkowo silne zabarwienie erotyczne tego tańca prowokowały także wiele głosów protestu. Dookoła tanga rozgorzała wielka dyskusja. W 1913 roku londyński dziennik The Times ocenił tango jako w najwyższym stopniu nieprzyzwoite. Do dyskusji włączył się nawet sam papież Pius X, wypowiadając się negatywnie. Cesarz niemiecki zabronił go tańczyć swoim gościom. Radość tańczenia tanga była tak ogromna, iż nie zważano na tego typu zakazy. Dzięki wizycie wielkiego tancerza Casimira Ain w Rzymie i jego wirtuozerii, następny papież Pius XI wydał już pozytywną ocenę.

[edytuj] Chronologia

[edytuj] Stara Gwardia (przed 1920)

1880 Początki tanga (muzyka i taniec).

1910-1913 Ricardo Güiraldes, argentyński nowelista i poeta, był w tym czasie jednym z najbardziej zagorzałych propagatorów tanga argentyńskiego w Paryżu. W 1911 roku napisał wiersz na cześć tanga, a w 1911 odtańczył tango, wśród zdumionych gości salonu w Paryżu. Tango poprzez Paryż, i akceptację wyższych klas, staje się jednym z najbardziej popularnych tańców na świecie w 1913 roku. Tango rozpoczyna karierę w Paryżu i na świecie jako pierwszy improwizacyjny taniec (bez ustalonych sekwencji kroków). Tango powoduje zmiany w modzie - rodzaju kapelusza czy rozszerzonych tulipanowych sukniach. Gama kolorów pomarańczowy-żółty-czerwony stają się kolorami tanga. Na początku XX wieku leksykon tanga zawierał: arrastrada (arrastre), balanceo, corte, corrida, lustrada, media luna, ocho, quebrada, sentada, taconeo, tijera.

Sukces tanga w Europie powoduje zainteresowanie tangiem w Argentynie wśród "lepszych sfer".

1913 Premiera (3 lutego 1913) brytyjskiej komedii muzycznej The Sunshine Girl, napisanej przez Paula A. Reubensa i Arthura Wimpersa, z udziałem Vernona i Irene Castle zapoczątkowuje historię tanga w Stanach Zjednoczonych.

1913 Książka Gladys Beattie Crozier The tango and how to dance it wydana w Anglii jest pierwszym podręcznikiem tanga i jednocześnie podręcznikiem dobrych manier (Groppa,2004).

1913 Lucyna Messal i Józef Redo zatańczyli po raz pierwszy w Polsce tango 28 października 1913 w spektaklu Targ na dziewczęta (w.g. pamiętników Ludwika Sempolińskiego) co zapoczątkowało modę na tango w Polsce.

1917 - 1925 Początkowy okres rozwoju liryki tanga, zapoczatkowany przez sukcesy argentyńskiego śpiewaka Carlosa Gardela. Pod koniec 1917 roku Gardel nagrywa Mi noche triste.

[edytuj] Złoty Okres 1920-1955

1921 Rudolf Valentino tańczy tango w niemym filmie Czterech jeźdźców Apokalipsy (The Four Horsemen of the Apocalypse) with Beatriz Dominguez. Muzyka tanga była grana, jako akompaniament, w kinach. Film miał wpływ na ugruntowanie pozycji tanga w Stanach Zjednoczonych w latach 1920. W 1923 roku Valentino z Nataszą Rambovą podpisał kontrakt na objechanie 40 miast przez 17 tygodni ze spektaklem tanecznym m.in. z tangiem z Czterech jeźdźców Apokalipsy.

1925-1935 Taniec tanga w Argentynie przeżywa okres spadku popularności ze względu na rozwój śpiewanego tanga (do którego jest trudno tańczyć). Dopiero od 1935 roku nastąpiło ponowne zainteresowanie tańcem.

1917-1955 Początki złotego okresu tanga w Argentynie odpowiadały rozwojowi piosenki tanga, czyli roku 1918. Od roku 1935 do 1955 tango tańczono i rozwijała się liryka tanga. Największe sukcesy tanga po II wojnie nastąpiły w czasie Juana Domingo Perona. Jego polityka społeczna faworyzowała średnią klasę co przyczyniło się do rozwoju przemysłu rozrywkowego. Jednocześnie radio i film stawały się coraz bardziej popularne.

1955-1983 W początku lat 1950 nastąpiło załamanie ekonomiczne i rząd Perona zaczął upadać. W 1955, kiedy Peron został odsunięty od władzy, Argentyna była w kryzysie. Nowy wojskowy rząd był okresem regresu w Argentynie, kiedy cokolwiek związane z populistycznym Peronem było nie do przyjęcia. Wprawdzie tango nie było oficjalnie zabronione ale wielu artystów związanych z tangiem popierało Perona i zostało uwięzionych lub izolowanych. Po 1955 wprowadzono okresy stanu wyjątkowego i godziny policyjnej co także nie pozwalało na tańczenie tanga. W Argentynie istniało prawo zabraniające młodocianym przesiadywania w barach nocnych, które był wybiórczo stosowane. Bary z rock and rollem nie były kontrolowane, natomiast bary gdzie grano tango kontrolowano. W innych opiniach tango zostało po prostu zastąpione przez telewizję, Beatlesów, argentyńską muzykę folklorystyczną, jazz, oraz brazylijską Bosa Novę. W każdym razie pomiędzy 1955 i 1983 (po wojnie Falklandzkiej) praktycznie nikt nie uczył się tanga w Argentynie. Tango nie zanikło, ale było znacznie ograniczone.

[edytuj] Renesans tanga (1980-)

1983-1994 Po 1983 roku popularność tanga w Argentynie gwałtownie wzrosła. Tango, jako symbol Argentyny stało się znowu powodem do dumy. Głównym problem był brak nauczycieli tanga w Buenos Aires, zresztą do tego momentu nie było w Argentynie tradycji uczenia początkujących tanga. Stopniowo osoby, które nie tańczyły tanga przez 30 lat zaczęły je tańczyć na nowo, niektórzy uważali za swój obowiązek przekazania tanga następnej generacji. Początkowo renesans tanga był związany z dość skomplikowanymi figurami i tango show. Jednym z najbardziej wpływowych nauczycieli tego stylu był Antonio Todaro, który umarł w 1993. Tango przeżywa okres dobrej passy na całym świecie m.in. dzięki przedstawieniu Tango Argentino granemu od 1983-1993 w 57 miastach, m.in w USA (m.in Broadway), Europie, Japonii i w Ameryce Łacińskiej czy filmowi Tango reżysera Carlosa Saury. Te sukcesy tanga na świecie przyczyniły się do odrodzenia tanga w Argentynie. Następuje też odrodzenie oryginalności muzyki tanga m.in dzięki zespołom Gotan Project, Bajofondo Tango Club czy Juanowi Caceresowi.

1994+ Około roku 1994, nastąpił zwrot ku prostszemu stylowi. Styl milonguero, który został tak nazwany przez Susanę Miller, nawiązywał do tradycji złotego wieku tanga przed drugą wojną światową. Jednym z czołowych tancerzy tego stylu był Carlos Gavito, który tańczył z Marcelą Duran w popularnym spektaklu Forever Tango (1994-2007). W pewien sposób uważano milonguero za bardziej autentyczny niż skomplikowany styl pierwszego okresu renesansu tanga pomiędzy 1983-1994.

2003 Rząd argentyński zaczął sponsorować marketing tanga dla celów rozwoju turystyki.

2007 W 2007 tango jest tańczone w różnych stylach, popularne jest tango alternatywne tańczone czasami do muzyki, która nie jest klasycznym tangiem; inne style to klasyczne tango salon z odmianami milonguero, nadal sukcesy odnosi tango dla turystów, czyli tango fantazia.

Obecnie poparcie finansowe dla tanga w Argentynie pochodzi od turystów; tango nie jest najbardziej ulubioną muzyką biednych mieszkańców w Buenos Aires. Bardziej zamożni porteños nadal słuchają tanga. Lokalne organizacje nadal popierają formalne organizacje takie jak Orquesta del Tango de Buenos Aires (ostatnia orkiestra tanga z dużym zespołem muzyków), Academia Nacional del Tango, oraz Fundación Astor Piazzolla, a także kilka klubów takich jak Café Homero czy Club del Vino poza głównym traktem turystów w północnej części Palermo. Natomiast najstarsze dzielnice La Boca i San Telmo są w pewnym sensie muzeum tanga dla turystów.

[edytuj] Bibliografia

• Le Grand Tango. Życie i muzyka Astora Piazzolli, Maria Susana Azzi i Simon Collier tłumacz Jerzy Łoziński, Zysk i S-ka, 374 s., ISBN 83-7506-014-3.

• Simon Collier, The Life, Music and Times Of Carlos Gardel. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, Pittsburgh, c1986, 340 stron, 21 cm, ISBN 0-8229-3535-X.

• Tango!: the dance, the song, the story / Simon Collier i inni, specjalne zdjęcia Ken Haas. Opublikowane w New York, N.Y.: Thames and Hudson, 1995. ISBN 0-500-01671-2 oraz ISBN 0-500-27979-9 (książka czterech autorów, z kolorowymi zdjęciami)