Igor Strawiński
Z Wikipedii
Igor Fiodorowicz Strawiński, ros. И́горь Фёдорович Страви́нский (ur. 5/17 czerwca 1882 w Oranienbaumie, Cesarstwo Rosyjskie, zm. 6 kwietnia 1971 w Nowym Jorku, Stany Zjednoczone) – rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent.
[edytuj] Życie
Urodził się w miejscowości Oranienbaum (obecnie Łomonosow), niedaleko St. Petersburga w Rosji. Pochodził z rodziny polskiego pochodzenia. Ojciec Strawińskiego, Fiodor, był znanym śpiewakiem operowym i gwiazdą petersburskiego Tetru Maryjskiego - jego nastepcą został Fiodor Szaliapin. Śpiewakiem był również brat kompozytora, Gurij. Nigdy nie ukończył żadnej uczelni muzycznej, lecz wydział prawa na Uniwersytecie w Petersburgu. Los zetknął go z Rimskim-Korsakowem, który zauważywszy wielki talent konsultował jego młodzieńcze utwory. W 1905 roku ozenił się ze swoją przyjaciółką z dzieciństwa i zarazem kuzynką - Katariną Nosenko(zm. 1937), z którą miał czworo dzieci (jego drugą żona była Wiera de Bosset, primo voto Sudiejkin, była tancerka zespołu Diagilewa). Zamieszkał w domu zbudowanym na terenie ziem odziecziczonych przez żoną, w Uściługu na Ukrainie, który po I Wojnie Światowej znalazł się w Granicach Rzeczpospolitej Polskiej. W 1910 wyjechał do Europy zachodniej, gdzie często zmieniał miejsce zamieszkania, najczęściej przebywał w Szwajcarii, gdzie m. in. w Clarens koło Montreux, i w Morges. W tym czasie współpracował z Diagilewem, komponując balty dla jego Baletów Rosyjskich, w tym takie słynne dzieła jak - "Ognisty ptak","Święto wiosny", "Pietruszka" i inne. W latach miedzywojennych rozpoczął działalność dyrygencką i pianistyczną wykonując napisane dla siebie utwory takie jak Koncert fortepianowy, Capriccio i Koncert na dwa fortepiany (wykonywany wspólnie z synem Sulimą). W 1920 r. wyjechał do Francji, a w 1939 r. do USA, gdzie spędził resztę życia, często jednak podróżując po całym świecie.
[edytuj] Ważniejsze utwory
- Symfonia Es-dur – 1907
- Ognisty ptak – balet 1910
- Pietruszka – balet 1911
- Święto wiosny – balet 1913
- Słowik – opera 1914
- Ragtime na 11 instrumentów – 1918
- Pulcinella – balet 1920
- Symfonia na instrumenty dęte – 1921
- Wesele – balet 1923
- Oktet – 1923
- Oedipus Rex (Król Edyp)– oratorium 1927
- Apollo i Muzy – balet 1928
- Pocałunek wieszczki – balet 1928
- Symfonia psalmów na chór i orkiestrę – 1930
- Gra w karty – balet 1937
- Dumbarton Oaks Concerto – 1938
- Symphony in C – 1940
- Babel – kantata 1944, ostatnia część wielkiej suity Genesis (zob.), której części komponowali również Arnold Schönberg, Aleksander Tansman i Darius Milhaud *Symfonia w 3 częściach – 1946
- Koncert hebanowy (Ebony Concerto) na orkiestrę jazzową – 1946
- Koncert D-dur na orkiestrę smyczkową – 1947
- Orfeusz – balet 1947
- Msza – 1948
- The Rake's Progress – opera 1951
- Septet – 1953
- Canticum Sacrum – 1956
- Agon – balet 1957
- Threni – 1958
- Movements na fortepian i orkiestrę – 1960
- A Sermon, a Narrative and a Prayer – 1961
[edytuj] Literatura
I. Strawiński Kroniki mego życia. Kraków, PWM 1974
R. Vlad Strawiński. Kraków, PWM 1974
L. Erhardt Igor Strawiński. Warszawa, PIW 1978
A. Jarzębska Strawiński. Myśli i muzyka. Kraków, Musica Iagellonica 2002
