Jakub Hanecki
Z Wikipedii
Jakub Hanecki, ros. Якуб Станиславович Ганецкий, właść. Jakub Fürstenberg, pseud. partyjne: Куба, Микола, Машинист (ur. 15 marca 1879 w Warszawie, zm. 26 listopada 1937 w Moskwie) – rosyjski i radziecki działacz komunistyczny, bliski współpracownik i skarbnik Lenina, wiceprzewodniczący Polrewkomu 1920), uczestnik negocjacji pokojowych w Rydze.
Urodził się w rodzinie przemysłowca warszawskiego niemieckiego pochodzenia – producenta piwa von Fürstenberga. Od 1896 roku zaangażowany w działalność SDKPiL. Po pięciu latach wyjechał z Rosji, by studiować w Europie Zachodniej (Berlin - Heidelberg - Zurych).
W 1902 roku znalazł się w KC SDKPiL, brał udział w II, IV i V zjeździe SDPRR, w 1907 roku wybrano go do KC SDPRR.
W latach 1912-14 przebywał w Galicji, gdzie pomógł w uwolnieniu Włodzimierza Lenina z więzienia w Nowym Targu, a w kwietniu 1917 roku uczestniczył wspólnie z Parvusem w operacji przewiezienia przyszłego wodza rewolucji ze Szwajcarii do Rosji, wspomagał finansowo SDPRR(b) prowadząc nielegalne interesy w Skandynawii i pośredniczył ( również wspólnie z Parvusem ) w transferze środków niemieckiego sztabu generalnego na działalność partii bolszewików w Rosji w roku 1917.
W 1918 roku otrzymał tekę ludowego wicekomisarza finansów, zarządzał Bankiem Ludowym RFSRR. W 1920 roku wszedł w skład Polrewkomu, parę miesięcy później uczestniczył w rokowaniach pokojowych w Mińsku i Rydze. następnie do roku 1923 był naczelnikiem wydziału zachodniego Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych (Narkomindieł) RFSRR. W latach dwudziestych skutecznie pertraktował w Polsce o przekazanie ZSRR tzw. archiwum Lenina, czyli dokumentów z okresu pobytu Lenina w Polsce ( osobistych, skonfiskowanych przez Austriaków w 1914 i dotyczących działalności partii bolszewickiej).
Od 1932 do 1935 roku stał na czele Państwowego Zjednoczenia Muzyki, Estrady i Cyrku (Государственное объединение музыки, эстрады и цирка, Гoмэц), później szefował radzieckiemu Muzeum Rewolucji.
Oskarżony o szpiegostwo na rzecz Polski i III Rzeszy został jako niewygodny świadek rozstrzelany w 1937 roku. Dziewiętnaście lat później został rehabilitowany, przywrócono mu też członkostwo w KPZR.
[edytuj] Bibliografia
- Ганецкий Я. "Воспоминания о Ленине" — Мoskwa 1933
- Идашкин Ю. "Тайна шалаша в Разливе" — Екатеринбург: «Каменный пояс», 1992
- Арутюнов А. «Досье Ленина без ретуши» — М.: «Вече», 1999. 656 с. ISBN 5-7838-0530-0
- Ленин, Владимир Ильич, "Биографическая хроника", T. IV, ss. 31, 35.
