Jan IV Roth
Z Wikipedii
Jan IV Roth (ur. 30 listopada 1426 w Wemding w Bawarii (Rejencja Szwabia), zm. 21 stycznia 1506 w Nysie) – biskup wrocławski w latach 1482-1506. Starosta generalny Ślaska w latach 1490-1497.
Nauki pobierał w Rzymie i w Padwie, został sekretarzem króla Władysława Pogrobowca, a po jego zgonie - rajcą Fryderyka III. Jako biskup Lewantu towarzyszył w 1469 cesarzowi do Rzymu, posłował też do Wenecji i innych państw.
Od 1466 nominalny dziekan kapituły wrocławskiej, wyznaczony na ordynariusza tej diecezji przez króla węgierskiego i czeskiego[2] Macieja Korwina, aż do jego śmierci w 1498 pozostawał pod jego silnym politycznym wpływem, później także powstrzymywał zabiegi korony polskiej o zwiększenie jej wpływów we Wrocławiu i na Śląsku. Niemal stracił życie, kiedy książę opolski i niemodliński Mikołaj II próbował podczas zjazdu w Nysie w 1497 targnąć się na życie jego i królewskiego namiestnika, księcia Kazimierza II cieszyńskiego[3]. W tym samym roku odbył synod miejscowy. Korespondował z Kallimachem (w 1492, 1495), miał spory o koadiutora, którym chciał uczynić Fryderyka Jagiellończyka. Wobec oporu kapituły w 1502 lub 1503 r. mianował Jana Thurzo. W 1504 podpisał układ kolowratski[4], powtarzający podjęte wcześniej już decyzje, że wybór przyszłego biskupa wrocławskiego musi zostać dokonany tylko spośród kandydatów pochodzących z Czech, Moraw, Łużyc lub Śląska, oraz że śląskie beneficja kościelne mogą być przekazywane tylko Ślązakom.
Napisał "Annotationes de rebus suis temporibus primariis".
W 1496 r. biskup Jan Roth zamówił w Norymberdze swój nagrobek u Petera Vischera Starszego. Ustawiono go w południowej ścianie ostatniego przęsła kaplicy Mariackiej w katedrze wrocławskiej w 1503 r., a po śmierci biskupa uzupełniono o stosowną inskrypcję.
Przypisy
- ↑ Fryderyk III nadał 22 grudnia 1464 r. szlachectwo Seyfridowi von Roth (ojcu biskupa, mistrzowi szewskiemu) i jego potomkom, w uznaniu zasług samego Jana Rotha. Herb został później udostojniony zamianą gwiazd w głowicy tarczy na cesarskiego orła.
- ↑ pod koniec XV wieku (ściślej: w latach 1469-1490) Śląsk wraz z Wrocławiem leżał w granicach Węgier
- ↑ zamachowiec, pojmany i osądzony przez ławników miejskich, został ścięty przed ratuszem nyskim 27 czerwca 1497
- ↑ zob. Albrecht Kolowrath, pełnomocnik królewski
[edytuj] Literatura
*M. Chmielewska, Dokument herbowy Seyfrida von Rotha z 1464 roku, w: Genealogia. Studia i materiały, tom 4, Poznań - Wrocław, Wydawnictwo Historyczne, 1994, s. 93-99, ISSN 1231-7837
| Poprzednik Rudolf von Rüdesheim |
 |
Książę nyski 1482-1506 |
|
Następca Jan V Thurzo |
| Poprzednik Rudolf von Rüdesheim |
 |
Biskup wrocławski 1482 – 1506 |
|
Następca Jan V Thurzo |
