Jan Kazimierz Dorawski
Z Wikipedii
Jan Kazimierz Dorawski (ur. 8 lutego 1899 w Krakowie - zm. 16 stycznia 1975 tamże), polski lekarz; wybitny taternik i alpinista, autor wielu nowych dróg wspinaczkowych w Tatrach. Działacz turystyczny, taternicki i narciarski. Autor trzech książek i licznych artykułów w czasopismach taternickich.
W latach 1918-1920 służył w wojsku polskim. Po ukończeniu studiów medycznych zawodowo związał się z Krakowem, pracując jako lekarz rentgenolog. W 1947 r. był jednym z inicjatorów reaktywacji Koła Krakowskiego Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego.
Spis treści |
[edytuj] Działalność wspinaczkowa
Od 1906 r. poznawał Tatry turystycznie podczas wyjazdów wakacyjnych. Taternictwo uprawiał od 1922 r. i do ok. 1935 r. był jednym z czołowych polskich taterników.
Od chwili założenia w 1923 r. należał do Sekcji Taternickiej Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie. W tym samym czasie wstąpił również do Polskiego Związku Narciarskiego. Działał też w Sekcji Turystycznej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, a później w Klubie Wysokogórskim PTT oraz w Zarządzie Głównym PTT.
W połowie lat 20. XX w. wraz z niektórymi członkami Sekcji Taternickiej krakowskiego AZS stworzył nieformalną grupę taterników o zdecydowanie sportowym nastawieniu zwaną „Grupą Syfonów”, która w latach 1926-1930 nadawała ton polskiemu taternictwu. W tym czasie Dorawski dokonał wielu przejść nowych dróg w Tatrach:
- Rumanowy Szczyt północno-wschodnią ścianą (1928);
- Lodowy Szczyt z Doliny Śnieżnej (1929);
- Mały Kieżmarski Szczyt dolnymi urwiskami północnej ściany (1929);
- Diabla Przełęcz od wschodu (1930);
- Gierlach wschodnią ścianą (1930);
- Kieżmarski Szczyt południową ścianą (1930);
- Ramię Krywania środkiem północnej ściany (1930);
- Lodowy Szczyt północno-zachodnią ścianą (1931).
Towarzyszami jego wypraw byli inni wybitni wspinacze tamtych czasów, jak Wincenty Birkenmajer, Kazimierz Kupczyk, Adam i Marian Sokołowscy, Alfred i Jan A. Szczepańscy, Mieczysław Szczuka czy Karol Wallisch.
W 1931 r. brał udział w wyprawie alpinistycznej w Alpy Delfinackie, gdzie uczestniczył m. in. w III przejściu południowej ściany La Meije w grupie górskiej Écrins. W 1934 r. był uczestnikiem I polskiej wyprawy w Andy, gdzie brał udział w I wejściach na Alma Negra (6120 m n.p.m.) i na La Mesa (6200 m n.p.m.). W 1934 r. kierował polską wyprawą w Atlas Wysoki, podczas której również uczestniczył w przejściach nowych dróg wspinaczkowych.
[edytuj] Funkcje sprawowane w organizacjach turystycznych i sportowych
- 1925-1929: członek Komisji Sportowej Polskiego Związku Narciarskiego;
- 1925-1948 (z przerwami): sekretarz i wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego;
- 1928-1932: prezes Sekcji Taternickiej Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie;
- 1946-1950: prezes Klubu Wysokogórskiego PTT.
W 1950 r. został mianowany członkiem honorowym Klubu Wysokogórskiego PTT, a w 1974 r. członkiem honorowym Polskiego Związku Alpinizmu.
[edytuj] Publikacje
Dorawski dużo publikował na tematy związane z taternictwem i himalaizmem. Ogłosił wiele artykułów, notatek, sprawozdań, recenzji itp. zarówno w czasopismach specjalistycznych ("Taternik", "Wierchy") jak i w prasie codziennej. Był jednym z najlepszych w swoim czasie znawców dziejów zdobywania Himalajów. Napisał książki:
- Walka o szczyt świata, Warszawa 1955;
- Człowiek zdobywa Himalaje, Kraków 1957;
- Wysoko w Andach, Warszawa 1961.
[edytuj] Bibliografia
Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Dorawski Jan Kazimierz, w: Wielka Encyklopedia Tatrzańska, wyd. Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, ISBN 83-7104-008-3;
