Jeremi Przybora

Z Wikipedii

Płyta na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach poświęcona Jeremiemu Przyborze

Grób Jeremiego Przybory na warszawskim Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym

Jeremi Przybora, właściwie Jeremi Stanisław Przybora (ur. 12 grudnia 1915 w Warszawie - zm. 4 marca 2004 w Warszawie) – poeta, autor, pisarz, także aktor, współtwórca (wraz z Jerzym Wasowskim) telewizyjnego "Kabaretu Starszych Panów" (październik 1958-1970), powtórnie w telewizji "Kabaretu Jeszcze Starszych Panów" oraz radiowego Teatrzyku "Eterek", cyklu audycji telewizyjnych "Divertimento" autor libretta do musicalu "Piotruś Pan".

Jeremi Przybora stał się mistrzem słowa rymowanego, "ojcem" piosenki poetyckiej, wzorem dla późniejszych autorów tego gatunku (Agnieszki Osieckiej, Jonasza Kofty czy Wojciecha Młynarskiego), jego teksty cechuje mistrzowska forma, wybitne operowanie rymem, nastrojem, umiejętność łączenia tak charakterystycznego humoru z liryką, melancholią i zadumą. Piosenki z Kabaretu Starszych Panów na stałe weszły do kanonu polskiej muzyki współczesnej, stając się inspiracją dla coraz to nowych pokoleń artystów. Jeremi Przybora wydał prozą m.in. opowiadania, kolejne części swoich wspomnień "Memuarów" oraz zebrane teksty swoich wierszy "Piosenki prawie wszystkie".

W oparciu o utwory Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego powstał słynny spektakl "Zimy żal" w reżyserii Magdy Umer. W 2004 roku Grzegorz Turnau nagrał płytę "Cafe Sułtan" zawierającą utwory Jeremiego Przybory.

[edytuj] Życiorys

Urodził się w rodzinie szlacheckiej, jako najmłodsze z trojga dzieci (starszy o 11 lat brat Wiesław i starsza o 7 lat siostra Halina). Ojciec, Stefan Przybora, był inżynierem-cukiernikiem, właścicielem fabryki słodyczy oraz cukierni w Warszawie; matka, Jadwiga z domu Kozłowska, zajmowała się domem. Ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, a potem studiował w Szkole Głównej Handlowej i anglistykę na Uniwersytecie Warszawskim, których to studiów nie skończył. Przez lata związany z Polskim Radiem, przed wojną spiker w rozgłośni warszawskiej, po wojnie pracował w Rozgłośni Pomorskiej Polskiego Radia w Bydgoszczy. Po powrocie do Warszawy pracował w redakcji rozrywki, gdzie stworzył Radiowy Teatrzyk "Eterek". Lektor Polskiej Kroniki Filmowej, autor tekstów piosenek, książek, pisał libretta teatralnych spektakli (m.in. polskiej wersji "Piotrusia Pana" z muzyką Janusza Stokłosy, w reżyserii Janusza Józefowicza), scenarzysta filmu "Upał" w reż. Kazimierza Kutza.

Z Jerzym Wasowskim poznał się w radiu podczas oblężenia Warszawy w 1939 (był wówczas spikerem). Podczas powstania warszawskiego prowadził audycje w cywilnej rozgłośni Polskiego Radia, uruchomionego 9 sierpnia^[1]. Po wojnie spotkał się w 1948 z Wasowskim i wówczas zaproponował mu pisanie muzyki do swych tekstów.

Ojciec modelki i prezenterki Marty Przybory oraz Konstantego Przybory, specjalisty w dziedzinie reklamy.

Postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z dnia 3 maja 1997, za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej i pracy literackiej, został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł w nocy z 3 na 4 marca 2004, pochowany został na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.