Karneol
Z Wikipedii
Karneol (Karniol) - gemmologiczna nazwa czerwonej, półprzezroczystej odmiany chalcedonu.
Nazwa pochodzi od łac.carnis = ciało, mięso. Jest brązowoczerwoną, przeświecajacą lub nieprzezroczystą odmianą chalcedonu.
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Wzór chemiczny: SiO 2
- Układ krystalograficzny - skrytokrystaliczny, trygonalny
- Twardość w skali Mohsa - 7
- Łupliwość - brak
- Rysa - biała
- Przełam - nierówny, muszlowy
- Gęstość - 2,6 g/cm3
- Barwa - czerwona, koralowa, koralowoczrwona, brązowokoralowa, brązowa
- Połysk - woskowy
Ponieważ karneol jest nieprzezroczysty, rzadko można w nim zobaczyć wtrącenia. Płynne wtrącenia w kształcie kropli nadają mu lśniący połysk. Karneol wykazuje zdolność do białoniebieskiej fluorescencji w świetle ultrafioletowym. Odmiana pochodząca z Indii świeci zielonkawożółtym światłem. Chromoforem jest w nim żelazo – wrostki tlenków i wodorotlenków żelaza (przeważnie goethytu i hematytu). Wskutek podgrzewania barwę można pogłębić.
Większość oferowanych dziś karneoli to barwione i następnie poddawane działaniu wysokiej temperatury agaty. Naturalny karneol pod światło wykazuje pierzasty podział barw, zaś barwiony - sferowość.
[edytuj] Występowanie
W skałach typowych dla chalcedonu.
Miejsca występowania: Egipt, Arabia Saudyjska, Indie – okolice Bombaju (najsłynniejsze wystąpienia na świecie), Brazylia – Rio Grande do Sul, Urugwaj, Kolumbia, Chiny – Tybet, Rumunia – Transylwania, Czechy , Iran, Mongolia.
Polska - w melafirach w okolicy Borówka, Kamiennej Góry, Kłodzka; w kopalni niklonośnego serpentynitu w Szklarach.
[edytuj] Zastosowanie:
- jest stosowany w grawerstwie i jubilerstwie do wyrobu wisiorków, korali, gemm.
Poszukiwane są kamienie czyste, duże, o wyraźnej barwie czerwonej.
- stosowany do wyrobu drobnej galanterii użytkowej, tradycyjnie był używany do wyrobu pieczęci.
Możliwość pomylenia z jaspisem.
[edytuj] Bibliografia
- W.Szumann- „Kamienie szlachetne i ozdobne”;
- N.Sobczak – „Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych”;
- R. Hochleitner – „Minerały i kryształy”;
- Leksykon Przyrodniczy – „Minerały”;
- Podręczny Leksykon Przyrodniczy – „Minerały i kamienie szlachetne”;
- K. Maślankiewicz – „Kamienie szlachetne”;
- C. Hall – „Klejnoty kamienie szlachetne i ozdobne”;
- G.G. Gormaz i J.J.Casanovas – „Atlas mineralogii”.
[edytuj] Zobacz też:
geologia, minerał, przegląd zagadnień z zakresu jubilerstwa, kwarc, chalcedon.