Katowicka Hałda

Z Wikipedii

Katowicka Hałda (niem. Kattowitzer Halde) - pierw. Hałda Katowicka, dawna kolonia robotnicza znajdująca się na północ od Brynowa

[edytuj] Historia

Katowicka Hałda powstała w pierwszej połowie XVIII wieku początkowo jako folwark, później przysiółek Katowic. W centrum przyszłego miasta Katowice licznie osiedlali się kupcy, rzemieślnicy i urzędnicy, którzy nie płacili podatków na budowę dróg, wodociągów, oświetlenia i na obiekty użyteczności publicznej. Wzrastały wydatki, które głównie ponosili chłopi z Katowickiej Hałdy i Brynowa. Protest chłopów, którzy nie chcieli ponosić kosztów na wydatki związane z budową przyszłego miasta spowodował, że w 1865 Katowicką Hałdę i Brynów, wydzielono z Katowic i utworzono osobną gminę Brynów. Na terenie osady już w pierwszej połowie XVIII wieku czynna była huta cynku "Henrietta" i kopalnia "Beate" .^[1] W 1899 roku oddano do eksploatacji kopalnię "Oheim" (obecnie Wujek). Spowodowało to szybki rozwój osady przemysłowej. W 1909 oddano do użytku 2 domy noclegowe, a w 1919 roku wzdłuż szosy do Mikołowa (obecnie ulica Mikołowska) wybudowano kolonię domów dla dozoru i robotników kopalni. Zastosowano typ zabudowy luźnej dwukondygnacyjnej, ponieważ domy stawiano na terenach, na których planowano wydobywanie węgla. Każdy budynek podzielony był na dwa mieszkania. Składał się z 4 ogrzewanych pokoi, kuchni, pokoiku dla dziewcząt, łazienki i ubikacji i pralni w piwnicy. Domy wykonane były z cegły, dachy pokryte dachówką ceramiczną. Mieszkania podłączone były do wodociągu i kanalizacji. Do 1978 roku zachował się najstarszy budynek osady - cechownia kopalni "Beata", znajdująca się na terenach dzisiejszego Parku Kościuszki. Obecnie w miejscu w którym znajdował się budynek kopalni przebiega autostrada A4 (Katowice, ul. Mikołowska ) - dawniej tzw. "rondo mikołowskie". Katowicka Hałda ( wraz z gminą Brynów) w 1924 roku włączona została ponownie w skład Katowic.

[edytuj] Bibliografia

Lech Szraniec, Osady i Osiedla Katowic, "Śląsk" 1983, ISBN 83-216-0388-2
Muzeum Historii Katowic - Kronika Katowic tom VIII ISBN 83-87727-35-0
Jerzy Jaros, Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, "Śląsk" 1984, ISBN 83-00-00648-6