Klara z Asyżu
Z Wikipedii
Klara z Asyżu (ur. 1193 lub 1194, zm. 11 sierpnia 1253) - zakonnica, duchowa córka Franciszka z Asyżu, współzałożycielka klarysek, święta Kościoła katolickiego.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Urodziła się w Asyżu w Umbrii we Włoszech. Córka Favarone Offreduccio i Ortolany. W roku 1212 za przykładem Franciszka z Asyżu zdecydowała się na ubogie życie monastyczne, stając się pierwszą klaryską. Przeżyła 42 lata w klasztorze San Damiano w swym rodzinnym Asyżu. Pociągnęła za sobą wiele asyskich niewiast, wśród nich swą matkę Ortolanę oraz siostry św. Agnieszkę i Beatrice. W roku 1215 została przez św. Franciszka ustanowiona opatką. Jej sposób prowadzenia klariańskiej wspólnoty oraz świętość życia przyczyniły się do wielkiego poparcia ze strony papiestwa: Innocenty IV osobiście udzielił jej wiatyku, Aleksander IV, wcześniejszy kardynał protektor zakonu franciszkańskiego, kanonizował ją w roku 1255. Ciało św. Klary spoczywa w asyskiej bazylice, dedykowanej swojemu imieniu.
[edytuj] Patronat
Św. Klara patronuje Asyżowi i Florencji, zakonowi klarysek i kapucynek, bieliźniarkom, hafciarkom oraz praczkom i osobom chorym na oczy. W roku 1956 ogłoszona została patronką radia i telewizji.
[edytuj] Atrybuty
Monstrancja, krucyfiks, lilia lub lampa.
[edytuj] Dzień obchodów
W kościele powszechnym obchodzi się wspomnienie św. Klary dziewicy 11 sierpnia - jest to pamiątka jej śmierci. Klaryski obchodzą uroczyście wspomnienie odnalezienia ciała św. Klary 23 września.
[edytuj] Ikonografia
Przedstawiana bywa w brązowym habicie przepasanym franciszkańskim białym sznurem z trzema węzłami symbolizującymi śluby ubóstwa, posłuszeństwa i czystości. W ręku trzyma monstrancję, lilię lub lampę.
[edytuj] Relikwie i sanktuaria
Relikwie świętej przechowywane są w asyskiej Bazylice św. Klary, nad którą sprawują pieczę siostry klaryski.
[edytuj] Proces kanonizacyjny
Proces informacyjny rozpoczął papież Innocenty IV bullą Gloriosus Deus z 18 października 1253 roku, skierowaną do biskupa Bartłomieja ze Spoleto. Oficjalna bulla kanonizacyjna Clara claris præclara została promulgowana przez papieża Aleksandra IV w bliżej nieokreślonym terminie pomiędzy sierpniem a październikiem 1255 roku w katedrze w Anagni. Papieski dokument, będący oficjalnym potwierdzeniem cnót i świętości życia Klary z Asyżu, odpowiadając na postawione w Gloriosus Deus pytania, przedstawia w zaledwie 25 paragrafach okres obejmujący lata od wstąpienia na drogę życia zakonnego, poprzez swoje lata spędzone za klauzurą, aż do chwili odejścia z tego świata. Clara claris præclara kończą opisy cudów, które zostały dokonane za przyczyną świętej, zarówno za jej życia, jak i w chwili śmierci.
[edytuj] Pisma świętej
Reguła św. Klary Dziewicy – nazwana przez samą Klarę Sposobem życia ubogich sióstr jest dokumentem regulującym życie wspólnoty klarysek, naśladowczyń św. Franciszka z Asyżu. Jej pełny tekst zawiera bulla papieża Innocentego IV Solet annuere z 9 sierpnia 1253 roku. Święta dożyła jej zatwierdzenia przez Stolicę Świętą. Na dwa dni przed jej śmiercią wysłannicy papiescy wręczyli jej dokument zatwierdzający, który po dziś dzień przechowywany jest w Asyżu. Przed powstaniem Reguły wspólnota klariańska odwoływała się do napisanej w latach 1212-1213 przez św. Franciszka Forma vivendi. Obok Forma vivendi na formację Reguły wywarł ogromny wpływ Przywilej ubóstwa zatwierdzony najpierw słownie przez Innocentego III, a następnie na piśmie przez papieża Grzegorza IX dnia 17 września 1228 roku. Pisząc swą Regułę Klara odwołała się do Reguły dla braci żyjących w eremach oraz Reguły zatwierdzonej z 1223 napisanych przez Franciszka z Asyżu. W VI rozdziale święta cytuje wprost Franciszka.
Elementami duchowości klariańskiej, zbliżonej do sposobu życia franciszkańskiego, które łatwo odnaleźć można w tekście Reguły klariańskiej, są: praktyka pokuty, życie ewangelią, trwanie w dobrowolnym ubóstwie, zabieganie o chrześcijańskie braterstwo, wierność Kościołowi katolickiemu, święte milczenie, zachowanie klauzury. Stanowią one gwaranty i środowisko dla prowadzenia życia kontemplacyjnego.
Testament św. Klary Dziewicy – napisany w ostatnich latach jej życia, w czasie wielkiego oczekiwania na zatwierdzenie wcześniej skompilowanej Reguły. Podobnie jak w Regule odnajdujemy w nim główne cechy duchowości klariańskiej. Podkreślony zostaje obowiązek dobrowolnego ubóstwa. Klara poddaje w nim swoją młodą wspólnotę władzy Kościoła Rzymskiego i opiece Zakonu Braci Mniejszych. Uznaje się siostrą i duchową córką Biedaczyny z Asyżu. Wcześniejsze wątpliwości co do autentyczności dokumentu zostały rozwiane dzięki odnalezieniu kodeksów pochodzących z XIV i XV wieku.
Do pism św. Klary zaliczane są jej cztery listy do świętej Agnieszki z Pragi, jeden do Ermentrudy z Bruges.
Listy do Agnieszki Praskiej pisała Klara odpowiednio w latach 1234, 1235-1236, 1238 i 1253. Ich autentyczność nigdy nie była podważana. Prezentują program ascetyczny, który ma być pomocą dla adresatki w kroczeniu drogą ubóstwa i miłości do Chrystusa.
Trudno jest określić datę powstania Listu do Ermentrudy. Biorąc pod uwagę dzisiejszy stan badań, jego autentyczność nie jest przez wszystkich akceptowana. Chociaż istnieją paralelizmy z pozostałymi listami św. Klary, dotyczące doktryny, zauważa się znaczące różnice w stylu i w warstwie językowej.
[edytuj] Źródła biograficzne
Do źródeł biograficznych dotyczących św. Klary z Asyżu zalicza się, oprócz Legendy o św. Klarze Dziewicy, papieski Przywilej ubóstwa z 1228 roku oraz Bullę kanonizacyjną z 1255 roku. Przy czym należy zwrócić uwagę na fakt, że legenda w średniowieczu wcale nie była fantastyczną opowieścią o cudach zdziałanych przez bardziej lub mniej fantastyczne postacie, ani też sagą o legendarnych założycielach miasta czy osady. Legenda była oficjalnym dokumentem kościelnym opowiadającym o życiu świętego patrona lub założyciela np. zakonu. Jej napisanie, jak to miało miejsce w przypadku Legendy o św. Klarze Dziewicy, zlecała władza kościelna.
Napisanie Legendy o św. Klarze Dziewicy zlecił papież Aleksander IV w roku 1255. Za jej autora przyjęło się uważać brata Tomasza z Celano, czołowego trzynastowiecznego biografa franciszkańskiego. Celańczyk wykorzystał wszystkie mu dostępne dokumenty papieskie, dotyczące świętej, oraz świadectwa pierwszych towarzyszy św. Franciszka i mniszek z klasztoru San Damiano w Asyżu. Dotychczas opublikowano 7 kodeksów zawierających Legendę o św. Klarze Dziewicy.
Przywilej ubóstwa został udzielony na piśmie 17 września 1228 roku przez papieża Grzegorza IX. Oryginał jest przechowywany w Protomonasterze św. Klary w Asyżu (przy Bazylice św. Klary). Zabiegała o niego sama Klara, obawiając się narzucenia swojej wspólnocie Reguły hugolińskiej z 1219, w której nie mówi się prawie wcale o ubóstwie. Istniała bowiem w ruchu klariańskim tego czasu tendencja progresywna dążąca do przyjęcia przez monastery prawa posiadania. Przywilej miał pozwolić asyskim klaryskom zachować własną fizjonomię pierwotnego franciszkańskiego sposobu życia. Klasztor San Damiano zobowiązany był w tym czasie, zgodnie z zaleceniami Soboru Laterańskiego IV, trzymać się reguły benedyktyńskiej.
Bulla kanonizacyjna Clara claris præclara Aleksandra IV została opublikowana przez Pennacchi'ego w Asyżu w 1910 roku. Papież wpisując imię Klary do katalogu świętych, wspomina jej życie pełne cnót, zachęca do uroczystego celebrowania dnia jej śmierci i do nawiedzania jej grobu. Czyni to przy jednogłośnej akceptacji urzędników kurii rzymskiej.
