Konklawe 1362

Z Wikipedii

Konklawe 22–28 IX 1362 – piąte konklawe okresu tzw. „niewoli awiniońskiej papieży”. Zakończyło się wyborem Urbana V na następcę Innocentego VI.

Spis treści

1 Śmierć Innocentego VI
2 Lista uczestników
3 Podziały w Świętym Kolegium
4 Przebieg konklawe
5 Wybór Urbana V
6 Przypisy
7 Źródła

[edytuj] Śmierć Innocentego VI

Papież Innocenty VI zmarł 12 września 1362 w Awinionie w wieku 80 lat. Był on już piątym z kolei papieżem, który nigdy nie odwiedził swojej stolicy biskupiej w Rzymie i rezydował w Awinionie. Innocenty VI zamierzał wprawdzie powrócić do Rzymu, jednak niechętna temu była zdominowana przez Francuzów kuria, nie sprzyjał temu również chaos panujący w Państwie Kościelnym. Innocenty VI wysyłał do Włoch swoich legatów w celu przywrócenia tam porządku (najsłynniejszym z nich był Gil Alvarez de Albornoz), ich praca przynosiła jednak na razie jedynie połowiczne efekty. Nadto papież ten podjął pewne kroki w celu usunięcia istniejących w Kościele nadużyć (m. in. potępił posiadanie więcej niż jednego beneficjum i ponowił wobec duchownych nakaz rezydencji), kontynuował jednak praktyki nepotyzmu, powierzając krewnym wysokie stanowiska kościelne.

[edytuj] Lista uczestników

W konklawe uczestniczyło wszystkich 21 kardynałów, w tym 18 Francuzów, 2 Włochów i Hiszpan:

Élie de Talleyrand-Périgord (nominacja kardynalska: 25 maja 1331) – kardynał-biskup Albano; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; dziekan kapituły w York; protektor zakonu franciszkanów

Guy de Boulogne (20 września 1342) – kardynał-biskup Porto e Santa Rufina; komendatariusz kościołów prezbiterialnych S. Cecilia i S. Crisogono; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów; dziekan kapituły w Tours

Gil Álvarez de Albornoz (17 grudnia 1350) – kardynał-biskup Sabiny; legat i wikariusz generalny Państwa Kościelnego; wielki penitencjariusz

Niccolò Capocci (17 grudnia 1350) – kardynał-biskup Frascati; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej

Andouin Aubert (15 lutego 1353) – kardynał-biskup Ostia e Velletri

Raymond de Canillac (17 grudnia 1350) – kardynał-biskup Palestriny

Hugues Roger (20 września 1342) – kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Damaso; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

Guillaume d'Aigrefeuille (17 grudnia 1350) – kardynał-prezbiter S. Maria in Trastevere

Élie de Saint-Irier (23 grudnia 1356) – kardynał-prezbiter S. Stefano al Monte Celio

Pierre de Monteruc (23 grudnia 1356) – kardynał-prezbiter S. Anastasia; wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego

Pierre Itier (17 września 1361) – kardynał-prezbiter SS. IV Coronati

Jean de Blauzac (17 września 1361) – kardynał-prezbiter S. Marco

Gilles Aycelin de Montaigu (17 września 1361) – kardynał-prezbiter SS. Silvestro e Martino ai Monti

Androin de la Roche (17 września 1361) – kardynał-prezbiter S. Marcello

Guillaume de la Jugie (20 września 1342) – kardynał-diakon S. Maria in Cosmedin; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej; archidiakon Transylwanii

Nicolas de Besse (19 maja 1344) – kardynał-diakon S. Maria in Via Lata

Pierre Roger de Beaufort (29 maja 1348) – kardynał-diakon S. Maria Nuova; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej; archidiakon Paryża, Rouen i Sens; dziekan kapituły w Bayeux

Rinaldo Orsini (17 grudnia 1350) – kardynał-diakon S. Adriano; archidiakon Perugii; opat komendatoryjny Nonantola

Etienne Aubert (17 września 1361) – kardynał-diakon S. Maria in Aquiro

Guillaume Bragose (17 września 1361) – kardynał-diakon S. Giorgio in Velabro

Hugues de Saint-Martial (17 września 1361) – kardynał-diakon S. Maria in Portico

Po 10 elektorów mianowali Klemens VI i Innocenty VI. Dziekan Św. Kolegium był ostatnim z żyjących nominatów Jana XXII.

Kardynałowie Andouin Aubert, Pierre de Monteruc i Etienne Aubert byli krewnymi Innocentego VI, natomiast Raymond Canillac, Hugues Roger, Guillaume de la Jugie, Nicolas de Besse, Guillaume d'Aigrefeuille, Pierre Roger de Beaufort i Gilles Aycelin de Montaigu byli krewnymi Klemensa VI, poprzednika Innocentego VI. Kamerlingiem Św. Kościoła Rzymskiego był wówczas arcybiskup Auch Arnaud Aubert, bratanek Innocentego VI.

[edytuj] Podziały w Świętym Kolegium

Najsilniejszą frakcją w Św. Kolegium była tzw. frakcja Limousin, grupująca krewnych dwóch ostatnich papieży (Klemensa VI i Innocentego VI). Należący do niej kardynałowie dążyli do utrzymania swojej dotychczasowej, uprzywilejowanej pozycji i chcieli wybrać kogoś ze swojego grona. Ich głównymi przeciwnikami byli Guy de Boulogne i Élie de Talleyrand-Périgord. Skryta rywalizacja między tymi dostojnikami, którzy obaj marzyli o zdobyciu tiary, powodowała jednak, że nie wytworzyło się wokół nich żadne jednolite stronnictwo.

[edytuj] Przebieg konklawe

Konklawe rozpoczęło się 22 września w Awinionie. Z uwagi na istniejące podziały i brak wyraźnych faworytów większość kardynałów zdecydowało, że początkowo będą głosować na tych, którzy nie są uważani za papabile. Miano nadzieję na rozproszenie głosów w pierwszych turach i stopniowe wypracowywanie jakiegoś konsensusu.

Taka postawa większości elektorów doprowadziła do zaskakującego efektu. Po podliczeniu głosów z pierwszej tury okazało się, że aż 15 głosów, czyli o jeden więcej niż wymagane 2/3, otrzymał kardynał Hugues Roger, brat Klemensa VI. Wprawiło to wszystkich w osłupienie i konsternację, nikt bowiem tak naprawdę nie chciał wybrania Rogera na papieża. Ku powszechnej uldze elekt oświadczył, że z uwagi na zaawansowany wiek (miał 69 lat) nie przyjmuje wyboru na Stolicę Piotrową.

Po tej „wpadce” kardynałowie stali się bardziej ostrożni. Przez kilka następnych dni odbywały się bezowocne głosowania, w trakcie których żaden z proponowanych kandydatów nie mógł uzyskać wymaganej większości. W drugim podejściu najwięcej głosów, bo aż 11, otrzymał kardynał Canillac, do zwycięstwa brakowało mu jednak jeszcze trzech^[1]. Z kolei Hiszpan Gil Alvarez de Albornoz, który prawdopodobnie jako jedyny z kardynałów miał szanse uzyskać większość, nie zgodził się kandydować.

[edytuj] Wybór Urbana V

Zaistniały impas spowodował, że elektorzy zaczęli rozglądać się za kandydatem spoza Świętego Kolegium. Ostatecznie wybór padł na benedyktyńskiego opata klasztoru Saint-Victor w Marsylii Guillaume de Grimoard, którego zaproponował Guillaume d'Aigrefeuille. Był on znany kardynałom, gdyż mimo braku purpury należał do bliskich współpracowników Innocentego VI, który często wysyłał go z misjami dyplomatycznymi. 28 września 1362 został on jednogłośnie wybrany na papieża.

Wiadomość o wyborze zastała 52-letniego opata we Włoszech, gdzie był legatem Innocentego VI wobec królowej Neapolu Joanny I. Dowiedziawszy się o swojej elekcji, wyruszył w drogę powrotną do Awinionu, gdzie dotarł 31 października. Nowy papież przyjął imię Urban V, tłumacząc, że „wszyscy papieże, którzy nosili to imię, byli świętymi”. 6 listopada został konsekrowany na biskupa w awiniońskiej katedrze przez kardynała-biskupa Ostii Andouin Auberta i uroczyście koronowany przez protodiakona Guillaume de la Jugie.