Konklawe 1939

Z Wikipedii

Konklawe 1-2 III 1939 - było najkrótszym konklawe w XX wieku. Już w trzecim głosowaniu zakończyło się wyborem kardynała Eugenio Pacellego na następcę Piusa XI.

Spis treści

1 Śmierć Piusa XI
2 Lista uczestników
3 Kandydaci na papieża
4 Wybór Piusa XII
5 Ciekawostki
6 Przypisy
7 Źródła

[edytuj] Śmierć Piusa XI

Papież Pius XI zmarł 10 lutego 1939 roku po siedemnastu latach pontyfikatu. Podobno następnego dnia zamierzał wygłosić przemówienie, w którym miał ostro potępić faszyzm i antysemityzm, w związku z czym powstała plotka, że mógł zostać otruty przez doktora Francesco Petrucciego, ojca kochanki Mussoliniego. Nie ma jednak na to przekonujących dowodów. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 14 lutego.

[edytuj] Lista uczestników

W konklawe uczestniczyło wszystkich 62 kardynałów - 55 z Europy (w tym 35 z Włoch), 2 z Ameryki Południowej, 4 z Ameryki Północnej i 1 Azjata:

Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte (Włochy; nominacja 27 listopada 1911) – kardynał-biskup Ostii i Albano; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; prefekt Św. Kongregacji ds. Ceremonii; wielki przeor zakonu joannitów w Rzymie

Donato Raffaele Sbarretti Tazza (Włochy; 4 grudnia 1916) – kardynał-biskup Sabina e Poggio Mirteto; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów; sekretarz Najwyższej Św. Kongregacji Świętego Oficjum

Tommaso Pio Boggiani (Włochy; 4 grudnia 1916) – kardynał-biskup Porto e Santa Rufina; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Lorenzo in Damaso; kanclerz Św. Kościoła Rzymskiego

Enrico Gasparri (Włochy; 14 grudnia 1925) – kardynał-biskup Velletri; prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej

Francesco Marchetti Selvaggiani (Włochy; 30 czerwca 1930) – kardynał-biskup Frascati; wikariusz generalny diecezji rzymskiej; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej

Angelo Maria Dolci (Włochy; 13 marca 13 marca 1933) – kardynał-biskup Palestriny; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej

William Henry O'Connell (USA; 27 listopada 1911) – kardynał-prezbiter S. Clemente; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; arcybiskup Bostonu

Alessio Ascalesi (Włochy; 4 grudnia 1916) – kardynał-prezbiter S. Callisto; arcybiskup Neapolu

Adolf Bertram (Niemcy; 4 grudnia 1916) – kardynał-prezbiter S. Agnese fuori le mura; arcybiskup Wrocławia

Michael von Faulhaber (Niemcy; 13 czerwca 1921) – kardynał-prezbiter S. Anastasia; arcybiskup Monachium-Fryzyngi

Denis Dougherty (USA; 13 czerwca 1921) – kardynał-prezbiter SS. Nereo ed Achilleo; arcybiskup Filadelfii

Francisco de Asís Vidal y Barraquer (Hiszpania; 13 czerwca 1921) – kardynał-prezbiter S. Sabina; arcybiskup Tarragony

Karl Joseph Schulte (Niemcy; 13 czerwca 1921) – kardynał-prezbiter SS. IV Coronati; arcybiskup Kolonii

Giovanni Battista Nasalli Rocca di Corneliano (Włochy; 23 maja 1923) – kardynał-prezbiter S. Maria in Transpontina; arcybiskup Bolonii

George William Mundelein (USA; 24 marca 1924) – kardynał-prezbiter S. Maria del Popolo; arcybiskup Chicago

Alessandro Verde (Włochy; 14 grudnia 1925) – kardynał-prezbiter S. Maria in Cosmedin

Lorenzo Lauri (Włochy; 20 grudnia 1926) – kardynał-prezbiter S. Pancrazio; wielki penitencjariusz

Jozef-Ernest van Roey (Belgia; 20 czerwca 1927) – kardynał-prezbiter S. Maria in Aracoeli; arcybiskup Mechelen i prymas Belgii

August Hlond (Polska; 20 czerwca 1927) – kardynał-prezbiter S. Maria della Pace; arcybiskup Gniezna i Poznania, prymas Polski

Pedro Segura y Sáenz (Hiszpania; 19 grudnia 1927) – kardynał-prezbiter S. Maria in Trastevere; arcybiskup Sewilli

Jusztinian Györg Serédi (Węgry; 19 grudnia 1927) – kardynał-prezbiter SS. Andrea e Gregorio al Monte Celio; arcybiskup Esztergom i prymas Węgier

Alfredo Ildefonso Schuster (Włochy; 15 lipca 1929) – kardynał-prezbiter SS. Silvestro e Martino ai Monti; arcybiskup Mediolanu

Manuel Gonçalves Cerejeira (Portugalia; 16 grudnia 1929) – kardynał-prezbiter SS. Marcellino e Pietro; patriarcha Lizbony

Eugenio Pacelli (Włochy; 16 grudnia 1929) – kardynał-prezbiter SS. Giovanni e Paolo; kamerling Św. Kościoła Rzymskiego; sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej; prefekt Św. Kongregacji Nadzwyczajnych Spraw Kościoła; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej; prefekt Fabryki Św. Piotra; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

Luigi Lavitrano (Włochy; 16 grudnia 1929) – kardynał-prezbiter S. Silvestro in Capite; arcybiskup Palermo

Joseph Mac Rory (Irlandia; 16 grudnia 1929) – kardynał-prezbiter S. Giovanni a Porta Latina; arcybiskup Armagh i prymas Irlandii

Jean Verdier (Francja; 16 grudnia 1929) – kardynał-prezbiter S. Balbina; arcybiskup Paryża

Sebastião Leme da Silveira Cintra (Brazylia; 30 czerwca 1930) – kardynał-prezbiter SS. Bonifacio ed Alessio; arcybiskup Rio de Janeiro

Raffaele Carlo Rossi (Włochy; 30 czerwca 1930) – kardynał-prezbiter S. Prassede; sekretarz Św. Kongregacji ds. Konsystorzy

Achille Liènart (Francja; 30 czerwca 1930) – kardynał-prezbiter S. Sisto; biskup Lille

Pietro Fumasoni Biondi (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Croce in Gerusalemme; prefekt Św. Kongregacji Rozkrzewiania Wiary

Federico Tedeschini (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Maria della Vittoria; datariusz Jego Świątobliwości

Maurilio Fossati (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Marcello; arcybiskup Turynu

Carlo Salotti (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Bartolomeo all’Isola; prefekt Św. Kongregacji ds. Obrzędów

Jean-Marie-Rodrigue Villeneuve (Kanada; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Maria degli Angeli; arcybiskup Québec

Elia dalla Costa (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Marco; arcybiskup Florencji

Theodor Innitzer (Austria; 13 marca 1933) – kardynał-prezbiter S. Crisogono; arcybiskup Wiednia

Ignace-Gabriel I Tappouni (Syria^[1]; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter SS. XII Apostoli; syryjsko-katolicki patriarcha Antiochii

Enrico Sibilia (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Maria Nuova

Francesco Marmaggi (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Cecilia

Luigi Maglione (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Pudenziana; prefekt Św. Kongregacji Soboru Trydenckiego

Carlo Cremonesi (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Lucina

Henri-Marie-Alfred Baudrillart (Francja; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Bernardo alle Terme

Emmanuel-Celestin Suhard (Francja; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Onofrio; arcybiskup Reims

Karel Kašpar (Czechosłowacja; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter SS. Vitale, Valeria, Gervasio e Protasio; arcybiskup Pragi i prymas Czech

Santiago Luis Copello (Argentyna; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Girolamo degli Schiavoni; arcybiskup Buenos Aires i prymas Argentyny

Isidro Gomá Tomás (Hiszpania; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Pietro in Montorio; arcybiskup Toledo i prymas Hiszpanii

Pietro Boetto (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-prezbiter S. Angelo in Pescheria; arcybiskup Genui

Eugene Tisserant (Francja; 15 czerwca 1936) – kardynał-prezbiter SS. Vito, Modesto e Crscenzia; sekretarz Św. Kongregacji Kościołów Wschodnich; przewodniczący Papieskiej Komisji Biblijnej

Adeodato Giovanni Piazza (Włochy; 13 grudnia 1937) – kardynał-prezbiter S. Prisca; patriarcha Wenecji

Ermenegildo Pellegrinetti (Włochy; 13 grudnia 1937) – kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Panisperna

Arthur Hinsley (Wielka Brytania; 13 grudnia 1937) – kardynał-prezbiter S. Susanna; arcybiskup Westminster

Giuseppe Pizzardo (Włochy; 13 grudnia 1937) – kardynał-prezbiter S. Maria in Via

Pierre-Marie Gerlier (Francja; 13 grudnia 1937) – kardynał-prezbiter SS. Trinita al Monte Pincio; arcybiskup Lyonu i prymas Galii

Camillo Caccia Dominioni (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon S. Maria in Domnica; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów

Nicola Canali (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon S. Nicola in Carcere Tulliano

Domenico Jorio (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon S. Apollinare; prefekt Św. Kongregacji Dyscypliny Sakramentów

Vincenzo LaPuma (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon SS. Cosma e Damiano; prefekt Św. Kongregacji ds. Zakonów

Federico Cattani Amadori (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon S. Maria in Aquiro

Massimo Massimi (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon S. Maria in Portico; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Kodyfikacji Prawa Kanonicznego Kościołów Wschodnich

Domenico Mariani (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał-diakon S. Cesareo in Palatio; przewodniczący Rady ds. Patrymonium Stolicy Apostolskiej

Giovanni Mercati (Włochy; 15 czerwca 1936) – kardynał-diakon S. Giorgio in Velabro; bibliotekarz i archiwista Św. Kościoła Rzymskiego

Dwóch elektorów mianował jeszcze papież Pius X, ośmiu Benedykt XV, a pozostałych pięćdziesięciu dwóch Pius XI.

[edytuj] Kandydaci na papieża

Do tzw. papabile zaliczano łącznie kilkunastu kardynałów, także spoza Włoch (m. in. prymasa Polski Augusta Hlonda), jednak zdecydowanym faworytem był sekretarz stanu i kamerling Kościoła Eugenio Pacelli, bliski współpracownik Piusa XI. Większość kardynałów uważała bowiem, że w obliczu wyraźnego już wówczas zagrożenia nową wojną światową potrzebny jest papież-dyplomata.

[edytuj] Wybór Piusa XII

Konklawe zebrało się 1 marca w Kaplicy Sykstyńskiej, jednak do głosowań przystąpiono dopiero następnego dnia. W dwóch porannych głosowaniach zdecydowanie najwięcej głosów otrzymał faworyzowany Pacelli, nie uzbierał jednak wymaganych 2/3. W pierwszym głosowaniu dostał prawdopodobnie około 35 głosów, w drugim około 40. Pozostałe głosy oddano głównie na kardynałów Dalla Costę z Florencji i kurialistę Maglione, podobno pojawiło się także nazwisko Kanadyjczyka Villeneuve. Po południu w trzecim głosowaniu Pacelli został wybrany na papieża, otrzymując 48 głosów, o 6 więcej niż wymagana większość. Elekt, który tego samego dnia obchodził swoje 63. urodziny, przybrał imię Pius XII.

[edytuj] Ciekawostki

Było to jedno z nielicznych konklawe, w którym udział wzięli wszyscy kardynałowie.

Było to pierwsze konklawe, na które kardynałowie amerykańscy udali się drogą lotniczą oraz pierwsze, w którym słowa protodiakona Caccia Dominioni "Habemus Papam" transmitowano drogą radiową.

Było to też prawdopodobnie jedyne, podczas którego kobieta została wpuszczona na teren konklawe. Była to służąca Pacellego, matka Pasqualina Lehnert.

Podobno udając się do Kaplicy Sykstyńskiej po ostatnim głosowaniu, zamyślony a może wzruszony kardynał Pacelli nie zauważył ostatniego stopnia schodów i upadł.

Podczas ogłaszania wiernym wyboru nowego papieża kardynał protodiakon Camillo Cacci Dominioni zdołał tylko powiedzieć słowo Eugenium, a wtedy duża grupa Francuzów na Placu św. Piotra myślała, że chodzi to o ich rodaka, brodatego kardynała Eugenia Tisseranta, zaczęła krzyczeć Tiss..., gdy to kardynał Dominioni popatrzył się na nich i nie pozwolił im dokonczyć Tisserant i krzyknął Pacelli. Rzymianie nie posiadali się z radości: bowiem już od ponad 2 i pół wieku nie był wybierany rodowity Rzymianin, ostatnim był Klemens X (Emilio Altieri). Tak więc Pius XII został setnym papieżem rzymianinem.

„Corriere della Sera”, a za nią także inne gazety, m. in. „Time”, zaraz po konklawe podawały, że wybór Pacellego miał być jednomyślny, było to jednak później wielokrotnie dementowane (m. in. przez kardynała Baudrillart). Wiadomo nieoficjalnie, że przeciwko kandydaturze Pacellego opowiadała się większość włoskich kardynałów kurialnych, a także francuski kardynał Tisserant (również kurialista).

Przypisy

↑ Kardynał Tappouni był Syryjczykiem, urodził się jednak w Mosulu na terenie dzisiejszegio Iraku, a jego stolica patriarchalna znajdowała się w Bejrucie (Liban)