Korona Świętego Wacława (atrybut)
Z Wikipedii
Korona Świętego Wacława (cz. Svatováclavská koruna, Koruna sv. Václava, de. St. Wenzelskrone, en. Crown of Saint Wenceslas) - insygnium koronacyjne władców Czech od 1347 do 1836 roku. Relikwia narodowa, symbol państwowości i suwerenności Republiki Czeskiej. Przechowywana w katedrze św. Wita w Pradze.
Korona Świetego Wacława powstała ok.1347 roku na koronację Karola IV Luksemburskiego i swoją nazwą nawiązuje do tradycji księcia Czech i męczennika, św. Wacława, który był patronem króla.
Gotyckie insygnium wykonane na wzór francuskiej korony św. Ludwika złożone jest z czterech złotych segmentów zwieńczonych liliami heraldycznymi. Każdy element korony wysadzany jest kamieniami szlachetnymi o szlifie kabaszonowym: szafirami, spinelami oraz szmaragdami. Dodatkową dekorację stanowią perły, a także 250 karatowy rubin uważany za jeden z największych na świecie. Koronę zamykają dwa kabłąki na, których przecięciu umieszczono ozdobiony kamieniami szlachetnymi złoty krzyżyk.
Po swojej intronizacji Karol IV nakazał umieścić ją w relikwiarzu św. Wacława, skąd miała być wyjmowana tylko na szczególne okazje i koronacje. Następcy cesarza nie uszanowali jednak jego woli. W 1420 roku Zygmunt Luksemburski wywiózł ją z Czech, aby nie dopuścić do ewentualnego przejęcia jej przez husytów. Gdy zwrócił koronę w 1436 roku oddał ją na przechowanie do zamku Karlštejn pod Pragą, gdzie była przechowywana do XVII wieku. W 1619 roku przed koronacją Fryderyka Wittelsbacha została zwrócona do praskiej katedry, jednak już w 1631 została ponownie wywieziona. Najpierw do Budziejowic, a później do Wiednia, gdzie pozostawała z przerwami do 1791 roku. Od 1792 roku decyzją cesarza Leopolda II umieszczono ją w specjalnej komnacie nad kaplicą św. Wacława w katedrze praskiej.
W 1866 roku Korona Świętego Wacława i czeskie regalia królewskie na czas wojny prusko-austriackiej zostały ukryte w Wiedniu. Po jej zakończeniu powróciły do Pragi i były kilkakrotnie wystawiane na widok publiczny podczas uroczystości państwowych (m.in. podczas pogrzebu cesarza Ferdynanda I w 1875 roku).
Po I wojnie światowej po raz pierwszy pokazano je publicznie w 1929 roku. W 1938 roku postanowiono je ukryć przed ewentualną możliwością kradzieży regaliów przez Niemców. Koronę Świetego Wacława i inne insygnia królewskie zdeponowano w banku w Zlínie. Kilka miesięcy później powróciły one jednak powtórnie do Pragi. W okresie Protektoratu Czech i Moraw nie zostały wywiezione do Rzeszy Niemieckiej, chociaż zostały w 1944 roku przejęte przez Niemców, wyjęte z kaplicy św. Wacława i umieszczone na zamku królewskim na Hradczanach.
Po 1945 roku ponownie umieszczono je w pomieszczeniu nad kaplicą św. Wacława w katedrze św. Wita w Pradze. Z uwagi na znaczenie jako symbol narodowy, Korona Świetego Wacława jest eksponowana niezwykle rzadko. Ostatni raz publicznie prezentowana była w 2003 roku.
Spis treści |
[edytuj] Władcy Czech koronowani Koroną Świętego Wacława
- 1347 Karol IV Luksemburski
- 1363 Wacław IV Luksemburski
- 1420 Zygmunt Luksemburski
- 1438 Albrecht II Habsburg
- 1453 Władysław Pogrobowiec
- 1458 Jerzy z Podiebradów
- 1471 Władysław II Jagiellończyk
- 1509 Ludwik II Jagiellończyk
- 1527 Ferdynand I Habsburg
- 1562 Maksymilian II Habsburg
- 1575 Rudolf II Habsburg
- 1611 Maciej Habsburg
- 1617 Ferdynand II Habsburg
- 1619 Fryderyk Palatyński
- 1627 Ferdynand III Habsburg
- 1646 Ferdynand IV Habsburg
- 1656 Leopold I Habsburg
- 1723 Karol VI Habsburg
- 1743 Maria Teresa Habsburg
- 1791 Leopold II Habsburg
- 1792 Franciszek II Habsburg
- 1836 Ferdynand I Habsburg
[edytuj] Ciekawostki
- Z Koroną Świętego Wacława związane jest historyczne pojęcie publicznoprawne Korony Świętego Wacława jako okręślenie wszystkich terytoriów podległych władzy królów czeskich.
- Przechowywanie Korony Świętego Wacława w katedrze św. Wita w Pradze związane jest z XVIII wieczną tradycją według, której na straży czeskich insygniów koronacyjnych stoi siedmiu dostojników państwowych oraz kościelnych. Posiadają oni klucze do komnaty w kaplicy św. Wacława.
- W 1941 roku Niemcy dokonali włamania do skarbca katedralnego. W czasie wizyty w kaplicy św. Wacława dygnitarzy niemieckich otworzono komnatę z regaliami za pomocą dorobionych wytrychów. Obecny przy tym incydencie Reinhard Heydrich miał założyć sobie na głowę Koronę Świetego Wacława.
