Lazar Kahan
Z Wikipedii
Lazar (Lejzor) Kahan (ur. 1885 w Goldingen - zm. 1946 r. w Szanghaju) - był żydowskim dziennikarzem, tłumaczem i publicystą, związanym (od 1916 r.) z ugrupowaniem fołkistów. Był bratem innego żurnalisty, Izraela Kahana.
[edytuj] Życiorys
Urodził się w rodzinie o tradycjach rabinackich. Uczył się w szkole religijnej, a szkołę średnią ukończył w trybie eksternistycznym. W tym czasie nawiązał kontakty z organizacją syjonistyczną Ceirej-Syjon w Dźwińsku. W 1905 roku znalazł się w Łodzi, a następnie pracował w Warszawie. Publikował w jidysz w gazetach takich jak Der Weg, Unzer Leben, Roman-Cajtung i Jidyszn Wochnblat. W 1907 roku na stałe zatrudnił się w redakcji czasopisma Łodzer Nachrichtn (jid. Wiadomości Łódzkie), a w latach 1908-1915 pracował w Łodzer Tagebłat (jid. Łódzka Gazeta Codzienna). Jednocześnie publikował w kilku innych tytułach, takich jak Hajnt, Der Moment, Der Frajnt.
W latach 1910-1911 rozpoczął samodzielnie wydawać periodyki: Di Nachrichtn (jid. Wiadomości) oraz Łodzer Jidisze Cajtung (jid. Łódzka Gazeta Żydowska). Później, w latach 1915-1917 zajął się redagowaniem i wydawaniem dziennika Warszewer Tagebłat, a następnie Dos Fołk (lata 1915-1920). Razem z bratem zajmował się wydawaniem Dos Łodzer Fołksbłat (jid. Łódzka Gazeta Ludowa). W tym czasie trudnił się także tłumaczeniem dzieł literatury pięknej z języka polskiego na jidysz. Przetłumaczył m.in. Ziemię obiecaną Władysława Reymonta. W 1924 roku napisał monografię pt. Jidn als pioniern fun tekstil-industrie (jid. Żydzi jako pionierzy przemysłu tekstylnego), a w 1925 leksykon Lazar Kahan ilustrirten jorbuch far industrie, handel un finansen (jid. Ilustrowany rocznik Lazara Kahana, poświęcony przemysłowi, handlowi i finansom).
W swojej twórczości używał wielu pseudonimów, m.in. Lik, Razi'el, Kahan I.
W 1926 roku Kahan został redaktorem naczelnym dziennika wychodzącego w Warszawie - Unzer Express. Oprócz aktywności dziennikarskiej i wydawniczej, był także działaczem kulturalnym, społecznym i politycznym. W orbicie jego zainteresowań znajdował się m.in. teatr. Piastował stanowisko przewodniczącego stowarzyszenia Dramatisze Kunst (jid. Sztuka Dramatyczna). Pełnił także funkcję radnego gminy żydowskiej w Łodzi (1923-1926) i Warszawie (1932).
Po wybuchu II wojny światowej, zmuszony był do zamieszkania w Wilnie. Później emigrował na wschód, w ucieczce przed postępującą armią hitlerowskich Niemiec. W 1941 roku znalazł się w Kobe, a później w Szanghaju. Tam powrócił do działalności wydawniczej. Publikował dla tamtejszych Żydów w języku jidysz i wydawał gazetę Unzer Wełt.
[edytuj] Źródła
- Borzymińska Zofia, Żebrowski Rafał (red.), Polski słownik judaistyczny - dzieje, kultura, religia, ludzie, t. 1, Warszawa 2003, s. 186-187, ISBN 83-7255-126-X
