Leniwa

Z Wikipedii

Leniwa
Leniwa wypływa z Puszczy Kozienickiej
Lokalizacja	Europa Polska
Źródło	okolice wsi Żdżary (koło Jedlni)
Ujście	Radomka okolice Stawów (Grądy) Grondy
Długość	16 km
Powierzchnia zlewni	123 km²
Ważniejsze dopływy	prawe dopływy: Roścień, Rzekietka, Ostrownica i Narutówka; lewe dopływy: Jedlnianka, Dobra, Ćwiertowa i Jedlonka
rzeki Polski

Leniwa (Leniwka) – rzeka w województwie mazowieckim, na terenie gmin: Pionki, Jastrzębia i Głowaczów (odcinek ujściowy). Prawy dopływ Radomki.

Jej źródła znajdują się w okolicach wsi Żdżary (koło Jedlni). Stąd płynie na zachód, w stronę Jedlni. Za wspomnianą miejscowością skręca na północ, płynąc środkiem polany jedleńskiej. Jej dolny odcinek jest przede wszystkim leśny, gdyż przepływa przez tereny Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Po odcinku puszczańskim wpływa w obręb doliny Radomki, do której uchodzi za Stawami Grądy (Grondy).

Prawe dopływy: Roścień (przepływa przez wieś Jedlnia-Kolonia), Rzekietka (płynie pomiędzy wsiami Jaroszki i Brzezinki), Ostrownica, Narutówka (wg K. Piaseckiego, Puszcza Kozienicka, 1990 – Leniwa jest dopływem Narutówki, jednak biorąc pod uwagę przepływ, który jest większy w Leniwej, należy uznać, że to właśnie ta rzeka posiada wyższą rangę).

Lewe dopływy: Jedlnianka, Dobra (przepływa koło wsi Zadobrze), Ćwiertowa i Jedlonka.

Na polanie jedleńskiej rzekę cechuje bieg uregulowany, podobnie jest w obrębie doliny Radomki. W miejscach tych płynie przez podmokłe łąki. Bardziej dziki bieg rzeki, meandrujący i porośnięty wieloma gatunkami drzew znajduje się na odcinku biegnącym przez Puszczę Kozienicką (między Stokami a Lewaszówką). Znajduje się tutaj rezerwat przyrody Leniwa (krajobrazowo-leśny, częściowy), utworzony w 2000 r. na powierzchni 26,89 ha. Przedmiotem ochrony rezerwatowej są nadrzeczne łęgi jesionowo-olszowe, a także seminaturalny krajobraz doliny rzeki Leniwej.

Leniwa wraz z dopływami w przeszłości odgrywała znaczącą rolę w życiu gospodarczym okolicznych wsi. Na rzece istniał młyn położony w Jaroszkach, będących dawną osadą młyńską. Poruszała ona również hutę szkła w Stokach i Hucie oraz fajansiernię w Jedlni, które zostały założone w 1841 roku przez właściciela majoratu jedleńskiego, rosyjskiego gen. Aleksandra Bezaka (ziemie te zostały mu nadane jako nagrodę za zasługi w tłumieniu powstania listopadowego). Nad jej brzegami, w czasie ostatnich dwóch wieków rozegrało się wiele krwawych wydarzeń historycznych, w tym bitwy z czasów powstania styczniowego (1863-1864) oraz II wojny światowej (1939-1945).