Leon Biliński

Z Wikipedii

Leon Biliński (ur. 15 czerwca 1846 w Zaleszczykach, zm. 6 czerwca 1923 w Wiedniu), polityk polski, ekonomista, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego.

Był synem Wiktora (ziemianina) z Bilińskich herbu Sas przydomku Mielesiewicz Wołczak i baronówny Malwiny Brunickiej. Uczęszczał do szkoły ludowej w Trembowli, następnie do gimnazjów w Buczaczu, Stanisławowie i Tarnopolu. W latach 1863-1867 studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim; w 1867 został doktorem praw, a rok później docentem ekonomii społecznej na tej uczelni. Od 1871 był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Ekonomii Społecznej, od 1877 profesorem zwyczajnym. Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego (1876/1877, 1882/1883, 1886/1887), w roku akademickim 1879/1880 był prorektorem, a 1878/1879 rektorem. Wykłady na uczelni prowadził do 1892.

W latach 1867-1871 był członkiem Namiestnictwa i Rady Szkolnej we Lwowie, a 1880-1882 członkiem Rady miasta. Od 1883 sprawował mandat poselski do Rady Państwa (parlamentu austriackiego) w Wiedniu, był wiceprezesem (1897-1900) i prezesem (1911-1912, 1915-1918) Koła Polskiego w Radzie Państwa. W latach 1916-1920 stał na czele Naczelnego Komitetu Narodowego. Reprezentował postawę patriotyczną, działając m.in. na rzecz repolonizacji Uniwersytetu Lwowskiego, ale był zarazem zwolennikiem cesarza Franciszka Józefa i pełnił szereg funkcji w administracji austro-węgierskiej. W latach 1895-1897 i 1909-1910 był ministrem skarbu Austrii, 1912-1915 wspólnym ministrem skarbu Austro-Węgier (do jego kompetencji należała także administracja cywilna Bośni i Hercegowiny), a 1900-1909 gubernatorem Banku Austro-Węgierskiego. Po odzyskaniu niepodległości pełnił krótko funkcję ministra skarbu w rządzie premiera Paderewskiego (1919). W ostatnich latach życia aktywnie działał na rzecz nawiązania stosunków ekonomicznych polsko-austriackich.

Jako polityk reprezentował poglądy konserwatywne; z życzliwością początkowo interesował się socjalizmem, ale w późniejszym okresie występował zdecydowanie przeciwko ekonomii socjalistycznej.

W pracy naukowej zajmował się polityką ekonomiczną państwa, polityką społeczną, finansami i polityką agrarną. Przedstawił naukowe uzasadnienie prawa państwa do kierowania sprawami ekonomicznymi kraju; za obowiązek państwa uznał również poprawę warunków życia i pracy robotników. Obroty zagraniczne złotem w systemie walutowym Austro-Węgier zastąpił obiegiem waluty pozłacanej. Ogłosił szereg prac naukowych, m.in.:

Studya nad podatkiem dochodowym (1870)
Wzajemne czy akcyjne towarzystwa ubezpieczeń (1870)
Procent a czynsz (1872)
Wykład ekonomii społecznej (1873-1874, dwa tomy)
Ekonomija społeczna - jej rozwój (1874)
O pracy kobiet ze stanowiska ekonomicznego (1874)
O przesileniach giełdowych (1874)
Podatek skarbowy (1875)
Taryfa kolejowa (1875)
System nauki skarbowej (1876)
O istocie, rozwoju i obecnym stanie socjalizmu (1883)

W 1876 został członkiem czynnym AU; należał także m.in. do Towarzystwa Naukowego we Lwowie oraz Komitetu Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego. W 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta. Honorowy obywatel miasta Rzeszowa.