Maryna Mniszchówna
Z Wikipedii
Maryna Mniszchówna (1588/1589-1614)ur. w Laszkach Murowanych – carowa Rosji, córka wojewody sandomierskiego Jerzego Mniszcha i Jadwigi Tarło, żona cara Dymitra I Samozwańca (1606) siostra Franciszka Bernarda Mniszcha(zm.1661). Mieszkała w Samborze, w Potoku, Dębowcu, w Samoklęskach.
W zamian za rękę swojej córki Maryny, Jerzy Mniszech zażądał od Dymitra Samozwańca dla niej Psków i Nowogród, a dla siebie Siewierszczyznę i Smoleńsk. Samozwaniec zgodził się i ojciec wyraził zgodę na ślub per procura z córką Maryną, z przebywającym wtedy w Moskwie panem młodym - carem Dymitrem Samozwańcem. Uroczystości ślubne odbyły się w Krakowie 22 września 1605 r. z błogosławieństwem powinowatego Mniszchówny - kardynała Bernarda Maciejowskiego i w obecności króla: Zygmunt III Wazy i jego siostry oraz syna, a także nuncjusza papieskiego. Orszak Maryny Mniszkówny ruszył z Krakowa odwiedzając miejscowości z siedzibami Mniszków; Samoklęski, Dębowiec , Potok i Krosno do Sambora, gdzie urzędował jej ojciec.
W kwietniu 1606 r., Maryna z ojcem i z całym orszakiem, przekroczyła granicę Rzeczypospolitej. Po przybyciu do Moskwy 8 maja 1606 r., odbyła się uroczysta koronacja Maryny Mniszchówny na Carową Rosji, w Soborze Uspienskim na Kremlu, i ponowny ślub z Dymitrem,12 maja 1606 r. według obrządku prawosławnego patriarcha Hermogenes pobłogosławił ten związek, mimo że pan młody przeszedł na katolicyzm.
W nocy z 26 na 27 maja 1606 roku, spiskowcy napadli na jej męża - cara i zastrzelili go. Maryna nie podzieliła losu zabitego Dymitra I, gdyż z uwagi na swój niewielki wzrost skryła się pod spódnicą swojej ochmistrzyni Barbary Kazanowskiej. Mimo, że zginęło ponad 2000 Polaków, ocalała wraz z ojcem, który był protektorem Dymitra Samozwańca I. Jednak wraz z rodziną została ujęta podczas tej I Dymitriady przez Wasyla Szujskiego w 1606r.; na mocy czteroletniego rozejmu po zrzeczeniu się przez Mniszchów, praw do korony, czołowy organizator spisku - nowy car, uwolnił ją wraz z rodziną i odesłał w 1608 r. do Jarosławia do Polski.
Gdy tylko Jerzy Mniszech z córką znaleźli się na wolności, rozpoznali w nowym Samozwańcu swego zięcia i męża. W czasie II Dymitriady, została ona żoną Dymitra II (1608–1610). W zamian za to nowy mąż zobowiązał się wypłacić jej ojcu wojewodzie sandomierskiemu 300 tys. rubli, wydać 14 zamków pogranicznych i hojnie wynagrodzić innych Mniszchów.
3 sierpnia1609 r. ojciec Maryny Mniszech wraz wojskiem polsko-litewskim pod wodzą hetmana Żółkiewskiego, stanął u bram Moskwy. Car Wasyl i jego bracia zostali wydani w ręce Polaków. W 1610 r. ojciec jej brał on udział w zwycięskiej bitwie pod Kłuszynem, gdzie wojsko moskiewskie dowodzone przez księcia Michała Skopina Szujskiego poniosło klęskę i zmuszono cara do wyrzeczenia się władzy. J. Mniszech z polskimi oddziałami, dowodzonych przez Stanisława Żółkiewskiego 22 września 1610 roku Polacy zajęli Kreml wszedł do Moskwy i przez kilka lata utrzymywał stolicę. Po tym, gdy poniósł śmierć Dymitr II, wdowa Maryna wyszła za mąż za atamana kozackiego atamana Iwana Zaruckiego, który zobowiązał się osadzić jej syna Iwana na rosyjskim tronie. W styczniu 1611 r. Maryna Mniszchówna powiła syna Iwana, który wg przypuszczeń był dzieckiem Zaruckiego, lecz matka twierdziła, że ojcem dziecka był Dymitr i kazała nazywać syna Iwanem Dymitriewiczem. W Styczniu od 1611, Zarutski połączył siły kozackie i polskie przeciw Rosji. W 1613 r. ojciec jej Jerzy Mniszech poniósł śmierć. Gdy Polacy z Moskwy zostali wyparci 7 listopada 1614 r., Maryna z dzieckiem i z Zaruckim, musiał uciekać do w Astrachania, a potem w góry Uralu, gdzie z została schwytana wraz z mężem, który został zamordowany przez Piotra Urusowa.
Maryna Mniszchówna, została zabita w 1614 r. przez Rosjan na Niedźwiedzim Ostrowiu - obecnej rzeki Ural, lub jak podają inni; zmarła w więzieniu. Na rozkaz cara Michała Romanowa w Moskwie powieszono, trzyletniego carewicza Iwana Dymitra (1611-1614)- syna Maryny i Samozwańca II. Kozaka atamana Iwana Zaruckiego, spod Tarnpola - trzeciego męża Maryny, wbito na pal. Wyroki te zatwierdził car Michał Romanow, dziad Piotra Wielkiego.
Stanisław Niemojewski jest autorem pamiętnika z podróży do Moskwy na zaślubiny Maryny Mniszchówny z carem Rosji Dymitrem Samozwańcem. ("Diariusz drogi spisanej i różnych przypadków pociesznych i żałosnych prowadząc córkę Jerzego Mniszka, Marynę, Dymitrowi Iwanowiczowi w roku 1606"; Stanisław Niemojewski; Warszawa; 2006).
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Świadectwo Pełna biografia
