Masyw Włodarza
Z Wikipedii
Masyw Włodarza | |
Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
Prowincja | Masyw Czeski |
Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
Makroregion | Sudety Środkowe |
Mezoregion | Góry Sowie |
Mikroregion(y) | Masyw Włodarza |
Zajmowane jednostki administracyjne |
![]() powiat wałbrzyski |
Masyw Włodarza – masyw górski w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w północno-zachodniej części Gór Sowich.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Masyw Włodarza położony jest w większości na terenie Parku Krajobrazowy Gór Sowich, na wschód od Głuszycy, w północno-zachodniej części Gór Sowich. Stanowi masyw oddzielnego pasma, ciągnącego się na północny-zachód, od Przełęczy Sokolej przez Sokół, Moszną i Jaworek, aż po Stróżową Górę. Od głównego pasma Gór Sowich oddzielony jest Walimką, od Gór Suchych Wzgórzami Wyrębińskimi, a od Wałbrzyskich Bystrzycą.
[edytuj] Charakterystyka
Masyw Włodarza stanowi oddzielną niewielką kulminację Gór Sowich i stanowi samodzielny człon. Swoją niezależność zawdzięcza rzece Walimce, która wcisnęła się pomiędzy dwa grzbiety, główny grzbiet z Wielką Sową i grzbiet z Włodarzem. Główny grzbiet nieznacznie wznosi się na północny-zachód w kierunku partii szczytowej Włodarza, a następnie opada w kierunku Stróżowej Góry. Zbocze północno-wschodnie opada stromo w stronę Walimki, a południowo-zachodnie w stronę Bystrzycy. Od głównego grzbietu odchodzi prostopadle kilka małych grzbietów, które opadają podobnie jak zbocza. Masyw będąc fizycznogeograficzną podjednostkę Gór Sowich, stanowi teren o podobnym charakterze. Masyw charakteryzują stożkowo-kopulaste o stromych zboczach wzniesienia: Mosznej (771m n.p.m.), Osówki (716m n.p.m.), Włodarz (811m n.p.m.), Sobonia (716m n.p.m.) Ostrej (654m n.p.m.). Najwyższym wzniesieniem masywu jest Włodarz, od którego masyw wziął nazwę.
[edytuj] Rzeźba
Jest to urzeźbiony, zwarty masyw, o dość wyrównanym grzbiecie, którego zbocza, w niżej położonych partiach rozczłonkowane są dolinami potoków. Grzbiet główny masywu poprzecinany jest płytkimi przełęczami, które oddzielają wzniesienia oraz kilka odchodzących prostopadle małych grzbietów.
[edytuj] Budowa
Masyw zajmuje północno wschodni fragment niecki śródsudeckiej, na oderwanym i wypiętrzonym fragmencie formacji skalnej Masywu Czeskiego, obszar ten powstał w czasie najstarszych ruchów górotwórczych i nie podlegał zmianom w czasie późniejszych fałdowań. Ostateczny wygląd masyw otrzymał w okresie epoki lodowcowej. Jest to urzeźbiony masyw o ciekawej strukturze geologicznej. Masyw należy do bloku sowiogórskiego, który zbudowany jest z twardych prekambryjskich gnejsów i migmatytów, z niewielkimi wystąpieniami skał: ultrazasadowych, amfibolitów, serpentynitów, granulitów i pegmatytów.
[edytuj] Krajobraz
Krajobraz masywu, przedstawia krajobraz niskich gór, z niezwykle różnorodną rzeźbą terenu.Część przedgórska jest pofałdowana z niewielkimi wzniesieniami, występują tu niewielkie doliny, a zbocza ponacinane są górskimi potokami. Rzeźbę masywu kształtują wyniesione szczyty z wyraźnym podkreśleniem zboczy, najwyższe wzniesienia nie przekraczają 820m n.p.m. Masyw mimo niewielkich wysokości posiada strome zbocza i nieznacznie, pofalowaną linię grzbietową, poprzecinaną przełęczami. Większość środkowego obszaru, w którym położony jest grzbiet, zajmuje zwarty las świerkowy regla dolnegoz domieszką drzew liściastych. Obrzeża zajmują górskie łąki, pola uprawne i częściowo nieużytki. Krajobraz częściowo przeobrażony. Pierwotny charakter krajobrazu w większości został zachowany.
[edytuj] Klimat
Położenie fizyczno-geograficzne oraz pobliskie pasma gór osłaniających masyw ze wszystkich stron sprawiają, że nad masywem ścierają się masy powietrzne, wpływające na kształtowanie się typów pogody i zjawisk atmosferycznych tego mikroregionu. Masyw leży w obszarze występowania klimatu przedgórskiego i odznacza się specyficznym, surowszym klimatem. Klimat panujący na terenie masywu jest typowym górskim klimatem, charakteryzującym się wysokimi opadami, niską średnią temperaturą i długo zalegającą pokrywą śnieżną. Przy wyżowych nocach zachodzi czasem zjawisko inwersji temperatur. Zimy są mroźne, a średnie temperatury zimą porównywalne są do temperatur wyższych gór. Opadom często towarzyszą gwałtowne burze z wyładowaniami. Wysokie opady, niskie roczne temperatury specyficzne położenie, wysokość względna sprzyjają przyrodzie typu górskiego.
[edytuj] Wody
Masyw należy do zlewiska Morza Bałtyckiego, położony jest w dorzeczu Odry. Największą rzeką zbierająca wraz ze swoimi dopływami wody z południowo-zachodnich zboczy jest Bystrzyca, lewobrzeżny dopływy Odry, z północno-wschodnich zboczy wody zbierane są przez Walimkę i Jaworzynę, lewobrzeżne dopływy Bystrzycy.
[edytuj] Miejscowości
W obrębie masywu położone są miejscowości: Jedlina-Zdrój, Olszyniec, Głuszyca, Walim,Rzeczka ,Sierpnica, Kolce.
[edytuj] Ciekawostki
- Masyw Włodarza, w okresie II wojny światowej, stanowił centrum ogromnych prac górniczo-budowlanych, związanych z budową kompleksu militarnego pod kryptonimem "Riese" (pol.Olbrzym), prowadzonych w latach 1943-45, przez Organizację Todta. W związku z tym cały masyw objęty był szczególną tajemnicą przez III Rzeszę.
- W latach 70. XX wieku podejmowano kilka prób wyjaśnienia tajemnic budowli, prowadzono ekspedycje badawcze, ale nie przyniosły one pełnej odpowiedzi do czego miały być użyte podziemne obiekty, jaki był ich zasięg, ani co stało się z częścią więźniów i obozów.