Moriz Seeler
Z Wikipedii
Moriz Seeler (ur. 1 marca 1896 w Greifenberg im Pommern (obecnie Gryfice), zm. 8 września 1942 w Rydze lub Theresienstadt) – poeta, pisarz, producent filmowy, człowiek teatru oraz ofiara holokaustu narodowości niemieckiej, pochodzenia żydowskiego.
Urodzony w Gryficach na Pomorzu. W wieku 15 lat przeprowadził się z rodziną do Berlina. Jego pierwszy tomik poezji zostaje wydano w 1919 roku i zatytułowano De Hirtenknaben. Drugi został wydany 2 lata przed wybuchem II wojny światowej pod tytułem Die Flut ("Powódź") [1].
Jest najbardziej znany jako założyciel awangardowego teatrzyku Junge Bühne (pol. Młoda Scena), który rozpoczął działalność wiosną 1922 r. W 1927 r. był współautorem libretta Friedricha Hollaendera w kabarecie Bei uns um die Gedächtniskirche rum. W lipcu 1929 współtworzył (razem z Robertem Siodmakiem i Edgarem G. Ulmerem) berlińskie studio filmowe Film Studio 1929. W latach 1929-1930 był producentem (razem z Heinrichem Nebenzahlem) półdokumentalnego filmu Menschen am Sonntag (reż. Robert Siodmak), ukazującego życie Niemców w Republice Weimarskiej.
W październiku 1938 r. Seeler został uwięziony przez nazistów. Istnieją dwie teorie o jego dalszych losach i śmierci. Pierwsza mówi[potrzebne źródło], że naziści deportowali go na Łotwę, gdzie zaginał w jednym z trzech żydowskich gett Rygi. Według drugiej[potrzebne źródło] Seeler został zamordowany w obozie koncentracyjnym Theresienstadt w 1942 r. Druga teoria wydarzeń uchodzi za bardziej prawdopodobną.
W 1998 r. została wydana książka Günthera Elbina Am Sonntag in die Matinee[2]. W ślad za tą publikacją, w październiku 2000 r. została odsłonięta tablica pamiątkowa na fasadzie berlińskiej kamienicy na Brandenburgische Straße 36 (Charlottenburg-Wilmersdorf), w której mieszkał Seeler od 1916 roku do połowy lat 20. XX w. Na inskrypcji jest napisane: "żydowski poeta". We wrześniu 2002 r. w innej dzielnicy Berlina (Treptow-Köpenick) jedną z ulic nazwano Moriz‑Seeler‑Straße. W Wiedniu jedna z ulic nazywa się Moritz‑Seeler‑Gasse od 1969 r.
Imię Seelera jest często błędnie pisanie jako Moritz.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Moriz Seeler, Die Flut: Gedichte (Vienna, Buchhandlung Richard Lányi, 1937)
- ↑ Günther Elbin, Am Sonntag in die Matinee: Moriz Seeler und die Junge Bühne: Eine Spurensuche (Mannheim, Persona-Verlag, 1998), ISBN 978-3-924652-27-2