Morze Martwe
Z Wikipedii
Współrzędne: 31°32' N 35°26' E
Morze Martwe ים המלח |
|
Morze Martwe w 2000 roku. |
|
Kontynent | Azja |
Państwa | Izrael Jordania |
Powierzchnia | 1020 km² |
Wymiary | 76 × 4,5-16 km |
Głębokość • maksymalna |
399 m |
Wysokość lustra wody | -418 m n.p.m. |
Zasolenie | średnio 276‰ |
Rzeki zasilające | Jordan |
Rzeki wypływające | bezodpływowe |
Rodzaj jeziora | endoreiczne |
Jeziora Azji |
Morze Martwe (arab. ألبَحْر ألمَيّت, Al-Bahr al-Majit, hebr. ים המלח, Jam haMelah) - słone jezioro bezodpływowe położone w tektonicznym Rowie Jordanu, na pograniczu Izraela i Jordanii.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Lustro wody znajduje się w najniższym punkcie Ziemi - 418 m p.p.m. (i ciągle się obniża). Powierzchnia jeziora wynosi 1 020 km2, a maksymalna głębokość - 399 m. Jezioro to wykazuje bardzo duże zasolenie - średnio 276‰. Na powierzchni zasolenie wynosi ok. 22%, a na głębokości 50 m - 36%.
Długość jeziora rozciągającego się południkowo wynosi 76 km, a szerokość 4,5-16 km. Linia brzegowa jest dość wyrównana, z wyjątkiem półwyspu Lisan (język) dzielącego Morze Martwe na część głębszą północną i płytszą południową (ok. 6 m głębokości).
W XX wieku ilość wody wpływającej do Morza Martwego zmniejszyła się z powodu wykorzystywania części wód Jordanu przez Izrael i Jordanię, a także zmian klimatycznych. Znaczne parowanie powoduje obniżanie się lustra wody i wytrącanie pokładów soli.
Do północnej części Morza Martwego uchodzi jeden większy dopływ - rzeka Jordan, która tworzy dość rozległą deltę.
W związku z tak dużym zasoleniem w Morzu Martwym prawie zupełnie nie ma życia organicznego, za to z wody pozyskuje się znaczne ilości soli kuchennej i potasowej (zasoby oceniane na 43 mld ton). Wykorzystuje się również lecznicze działanie wód i osadów błotnych; w okolicy znajdują się liczne uzdrowiska.
[edytuj] Historia
Ok. 17 tys. lat temu poziom wody Morza Martwego był tak wysoki, że łączyło się ono z leżącym na północ Jeziorem Tyberiadzkim.
W pobliżu Morza Martwego znajduje się starożytna twierdza Masada oraz miejsce odnalezienia zwojów z Qumran. W okolicach Morza Martwego prawdopodobnie leżała Sodoma i Gomora.
[edytuj] Komunikacja
Przy południowej części Morza Martwego znajduje się izraelskie lotnisko Bar Yehuda, które obsługuje czarterowe loty turystyczne oraz samoloty prywatne.