Mr. Tambourine Man

Z Wikipedii

Mr. Tambourine Man
Utwór Boba Dylana z albumu Bringing It All Back Home
Wydany	22 marca 1965
Nagrywany	15 stycznia 1965
Gatunek	folk rock
Długość	5:30
Twórca	Bob Dylan
Producent	Tom Wilson
Utwór po utworze
Bringing It All Back Home
„Bob Dylan's 115th Dream” (7)	„Mr. Tambourine Man” (8)	„Gates of Eden” (9)

Mr. Tambourine Man - piosenka skomponowana przez Boba Dylana, nagrana przez niego w styczniu i wydana na albumie Bringing It All Back Home w marcu 1965 r. Jeden z najbardziej znanych utworów Boba Dylana.

Spis treści 1 Historia i charakter utworu 2 Wersje Dylana 3 Dyskografia i wideografia 4 Wersje innych artystów 5 Bibliografia 6 Przypisy 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia i charakter utworu

Mr. Tambourine Man jest jednym z najbardziej znanych utworów Boba Dylana oraz dość nietypowym. Kompozycja ta rozpoczyna się bowiem od refrenu.

Piosenka ta była zawsze bardzo wysoko oceniana przez krytyków^[1] zwłaszcza za jej artystyczne wyrażenie sugerujące "pozaświatowość" wyłaniającą się zza zasłony rzeczywistości.

Oliver Trager uważa, iż Mr. Tambourine Man jest jednym z nagłębszych wierszy Dylana^[2]. Paul Williams analizując metodę pracy Dylana w studiu nagrywającym stwierdził, że ostateczne nagranie jednym ciągiem i bez żadnych poprawek trzech utworów: Mr. Tambourine Man, It's Alright, Ma (I'm Only Bleeding) i Gates of Eden dorównuje największym amerykańskim dziełom typu Skowyt Ginsberga i W drodze Kerouaca powstałych dziesięć lat wcześniej.^[3]

Postać "tamburynisty" odczekała się niezliczonych prób interpretacji ze strony fanów. Dylan jednak wyjaśnił w piosence, że Mr Tambourine Man jest - niczym mniej i niczym więcej - po prostu źródłem rytmu, który słyszy piosenkarz. Wiecznym perkusjonistą. Pisze także o tym Dylan w tekście zamieszczonym na okładce albumu.

Piosenka ta przenika przez zasłonę, "welon" rozdzielający nasz świat od drugiego, wyższego świata. Jednocześnie powstanie, a zwłaszcza nagranie tego utworu można rozpatrywać jako wynik dotarcia Dylana do "drugiego świata". Metafizyk mógłby określić, że Dylan otrzymał to ze swojego "wyższego ja".^[4] Chociaż wszyscy mamy "wyższe ja", to osiągnięcie artysty leży w tym, iż jest on z nim w kontakcie i posiada umiejętność dzielenia się tym z innymi.

Jest także ta kompozycja piosenką o wolności ale i tym samym o poddaniu się (I'm ready to go anywhere, I'm ready for to fade; pol. Jestem gotów pójść gdziekolwiek, jestem gotów zniknąć itd). Przy tym zastanawia się Dylan, czy nie stał się po prostu tylko klownem.

Końcowe wersy kompozycji są wezwaniem do muzy artysty o "zesłanie" na niego inspirującego doświadczenia poza "wszelką pamięcią i przeznaczeniem" aby mógł zapomnieć "o dzisiaj aż do jutra".

Z powodu licznych odniesień do stanów pozornie wywołanych narkotykami, piosenka ta właściwie natychmiast została zaatakowana jako "utwór narkotyczny", co zmusiło Dylana do odpowiedzi. Między innymi w nocie do wersji utworu zamieszczonej na albumie Biograph napisał, że "narkotyki nigdy nie grały roli w tej piosence".

Nawet jeśli jest to prawdą, to piosenka ta wydaje się odbijać psychodeliczne doświadczenie, które jest chyba najbardziej widoczne w interpretacji tego utworu przez grupę The Byrds.

Dylan pisząc i komponując ten utwór czerpał inspirację z wielu różnych źródeł.

Biograf Dylana, Robert Shelton, cytuje teorie sugerujące, że inspiracją artysty było wszystko od "radosnego zgiełku" "czarnej" muzyki gospel, poprzez pieśni Armii Zbawienia z ich rytmem podkreślanym tamburynem aż do poematu Yeatsa Bizancjum.

Sam Dylan powiedział o inspiracji filmem La Strada Felliniego oraz wielkim tamburynem przyniesionym na sesję nagraniową przez gitarzystę i basistę Bruce'a Langhorne'ego. Wspomniał także o tym, że napisał ten utwór po wzięciu udziału w Mardi Gras i opuszczeniu Nowego Orleanu w połowie lutego 1964 r. Pisarz Al Aronowitz twierdził jednak, że Mr. Tambourine Man powstał w czasie całonocnej pracy Dylana w jego domu w Berkeley Heights w stanie New Jersey. Nawet jeśli tak było, to piosenka ta była raczej pisana w ciągu pewnego okresu czasu i w domu Aronowitza mogła powstać kolejna z wczesnych jej wersji.

Mr. Tambourine Man był wykonywany przez Dylana właściwie podczas prawie jego wszystkich tur koncertowych od maja 1964 aż do aktualnych koncertów artysty.

Utwór ten był wykonywany zarówno solowo jak i z całymi zespołami muzycznymi. W styczniu i lutym 1974 r. na koncertach z grupą The Band, piosenka wykonywana była w stosunkowo szybkim tempie. Podczas słynnego pierwszego i drugiego tournée Rolling Thunder Revue Dylan powrócił znów do wersji akustycznej. Podczas światowego tournèe w 1978 r. piosenka zaaranżowana była dość bigbandowo a użycie fletu nadało jej wręcz radosnego charakteru. Prawdopodobnie najlepsze wersje utworu były wykonywane przez Dylana w połowie lat 90. XX wieku.

W wykonaniu grupy The Byrds piosenka znalazła się na pozycji 79 na Liście 500 największych piosenek wszech czasów magazynu Rolling Stone, a śpiewana przez Boba Dylana znalazła się na miejscu 106 tej samej listy.

[edytuj] Wersje Dylana

• Maj 1964 - sesja nagraniowa w domu Erica von Schmidta w Sarasocie na Florydzie
• 17 maja 1964 - pierwsze wykonanie piosenki na koncercie w "Royal Festival Hall" w Londynie w Anglii
• 24 czerwca 1964 - warsztaty w Newport Folk Festival w Newport
• 26 czerwca 1964 - występ na Newport Folk Festival
• Czerwiec 1964 - nagrania dla wydawcy Dylana firmy The Witmark Music w ich studiu
• 9 czerwca 1964 - sesja nagraniowa do Another Side of Bob Dylan; ta wersja ukazała się na CD-ROM
• koniec września 1964 - koncert w "Town Hall" w Filadelfii w stanie Pensylwania
• 24 października 1964 - koncert w "Symphony Hall w Bostonie w stanie Massachusetts
• 31 października 1964 - koncert w "Philharmonic Hall" w Nowym Jorku w stanie Nowy Jork; to nagranie ukazało się na The Bootleg Series Vol. 6
• 25 listopada 1964 - koncert w "Civic Auditorium" w San Jose w stanie Kalifornia
• 14 stycznia 1965 - sesje nagraniowe w Columbia Studio A w Nowym Jorku (według pogłosek)
• 15 stycznia 1965 - sesje nagraniowe w Columbia Studio A w Nowym Jorku. Powstało aż sześć wersji utworu; na album dostała się wersja ostatnia
• 27 marca 1975 - koncert w "Civic Auditorium" w Santa Monica w Kalifornii
• 7 maja 1965 - koncert we "Free Trade Hall" w Manchesterze w Anglii
• 9 maja 1965 - koncert w "Royal Albert Hall" w Londynie
• 1 czerwca 1965 - nagrania dla TV BBC w Londynie; tę część programu wyemitowano 26 czerwca 1965
• 24 lipca 1965 - warsztaty na Newport Folk Festival
• 25 lipca 1965 - występ na Newport Folk Festival.
• 28 sierpnia 1965 - koncert na kortach tenisowych "Forest Hills" w Nowym Jorku
• 3 września 1965 - koncert w "Hollywood Bowl" w Los Angeles w Kalifornii
• 1 października 1965 - koncert w Carnegie Hall w Nowym Jorku z grupą The Hawks/The Band
• 25 listopada 1965 - koncert w "Arie Crown Theater" w McCormick Place w Chicago w stanie Illinois
• 5 lutego 1966 - koncert w "Westchester County Center" w White Plains w Nowym Jorku
• 6 lutego 1966 - koncert w "Syria Mosque" w Pittsburghu w Pensylwanii
• 26 lutego 1966 - koncert w "Garden Island" w Hampstead w stanie Nowy Jork
• 13 kwietnia 1966 - koncert na stadionie w Sydney w Australii
• 19 albo 20 kwietnia 1966 - koncert w "Festival Hall" w Melbourne w Australii
• 5 maja 1966 - koncert w "Adelphi Theatre" w Dublinie w Irlandii
• 10 maja 1966 - koncert w "Colston Hall" w Bristolu w Anglii
• 15 maja 1966 - koncert w "DeMontford Hall" w Leicester w Anglii
• 16 maja 1966 - koncert w "Gaumont Theatre" w Sheffield w Anglii
• 17 maja 1966 - koncert w "Free Trade Hall w Manchesterze; ukazał się na The Bootleg Series Vol. 4
• 20 maja 1966 - koncert w "ABC Theatre" w Edynburgu w Szkocji
• 25 maja 1966 - koncert w "Royal Albert Hall" w Londynie (koncert wieczorny i nocny)
• 31 sierpnia 1969 - koncert w "Woodside Bay" w Near Ryde na wyspie Wight w Anglii. Był to pierwszy pełny koncert Dylana od maja 1966 r. Następny pełny koncert Dylana odbędzie się dopiero w styczniu 1974 r.
• 1 sierpnia 1971 - występ z okazji Koncertu dla Bangladesh; utwór został wykonany tylko na drugim (nocnym) koncercie.

Tournée po USA z grupą The Band; pierwsze tournée Dylana od maja 1966 r. Kompozycja została wykonana tylko dwa razy

• 6 stycznia 1974 - koncert w "The Spectrum" w Filadelfii w Pensylwanii
• 14 lutego 1974 - koncert w "The Forum" w Inglewood w Kalifornii (koncert drugi - nocny)

Tournée Rolling Thunder Revue w 1975 r. Piosenka została wykonana tylko trzykrotnie

• 30 października 1975 - koncert w "War Memorial Auditorium" w Plymouth w Massachusetts
• 21 listopada 1975 - koncert (pierwszy - wieczorny) w "Boston Music Hall" w Bostonie
• 2 grudnia 1975 - koncert w "Maple Leaf Gardens" w Toronto w prow. Ontario w Kanadzie

Drugie tournée Rolling Thunder Revue w 1976 r. Utwór ten był wykonywany prawie na każdym koncercie, z reguły jako piosenka rozpoczynająca koncert

Od tego czasu aż po dzień dzisiejszy Mr. Tambourine Man jest wykonywany regularnie

• 1 marca 1978 - koncert w "Nippon Budokan" w Tokio w Japonii; to nagranie zostało umieszczone na albumie Bob Dylan at Budokan.

[edytuj] Dyskografia i wideografia

Dyski

• Bob Dylan's Greatest Hits (1967)
• Bob Dylan na albumie różnych artystów The Concert for Bangladesh (1972)
• Bob Dylan at Budokan (1979)
• Biograph (1985)
• The Bootleg Series Vol. 4: Bob Dylan Live 1966, The "Royal Albert Hall" Concert (1998)
• The Bootleg Series Vol. 5: Bob Dylan Live 1975, The Rolling Thunder Revue (2002)
• The Bootleg Series Vol. 6: Bob Dylan Live 1964, Concert at Philharmonic Hall (2004)
• The Bootleg Series Vol. 7: No Direction Home: The Soundtrack (2005)
• Dylan (2007)

Film

• The Other Side of the Mirror. Bob Dylan Live at the Newport Folk Festival 1963-1965 (2007)

[edytuj] Wersje innych artystów

• The Byrds - Mr. Tambourine Man (1965); Greatest Hits (1967); Untitled (1970); Original Singles, Volume 1 (1965-1967) (1980); The Byrds (1990); Definitive Collection (1995); Super Hits (1998)
• Odetta - Odetta Sings Dylan (1965)
• Judy Collins - 5th Album (1965); Recollections: The Best of Judy Collins (1969)
• The Barbarians - Are You a Boy or are You a Girl (1965)
• Dino, Desi and Billy - I'm a Fool (1965)
• Silkie - You've Got to Hide Your Love Away (1965)
• Hugues Aufray - À l'Olympia (1965); Au Casino de Paris (1965)
• The Brothers Four - The Honey Wind Blows (1965)
• Four Seasons - Sing Big Hits of Bacharach, Davis & Dylan (1965)
• Chad & Jeremy - I Don't Want to Lose You, Baby (1965)
• Gerry Mulligan - If You Can't Beat 'Em, Join' Them (1965)
• The Chipmunks - Chipmunks à Go-Go (1965)
• Hullabaloo Singers - The Hullabaloo Show (1965)
• The Lettermen - And I Love Her (1965)
• David Rose - The Velvet Beat (1965)
• Saxons - Saxons (Love Minus Zero) (1966)
• Duane Eddy - Duane Does Dylan (1966)
• The Beau Brummels - Beau Brummels (1966)
• Noel Harrison - Noel Harrison (1966)
• Billy Lee Riley - Funk Harmonica]] (1966)
• Stevie Wonder - Down to Earth (1967)
• Kenny Rankin - Mind Dusters (1967)
• Lester Flatt and Earl Scruggs - Changin' Times (1968)
• Johnny Rivers - Johnny River Rocks the Folk (1968)
• William Shatner - The Transforemed Man (1968)
• Johnny Harris - Love Is Blue (1969)
• The Brothers & Sisters of Los Ageles - Dylan 's Gospel ( (1969)
• Marmalade - Thehere's a Lot to talk About (1969)
• Jonathan King - Bubblerock Is Here to Stay (1971)
• Melanie - Born to Be (1969); Four Sides of Melanie (1972)
• The Tribes - Bangladesh (1972)
• Matt Batt Orchestra - Portrait of Bob Dylan (172)
• John Denver - Beginnings with the Michael Trio (1974)
• The King's Singers - Tempus Fugit (1978)
• Julie Felix - Blowin' in ther Wind (1982)
• Gene Clark - Firebyrd (1984); Flying High (1998)
• The Beat Street Band - Psychedelic Songs of the '60st (1989)
• Crowded House - I Feel Possessed (1989); Unplugged in the Byrdhouse (1995)
• The Cliffs of Doneen - The Dog Went East and God Went West (1991)
• Lester Flatt and Earl Scruggs - 1964-1969 (1991)
• Roger McGuinn and Tom Petty na albumie The 30th Anniversary Concert Celebration (1993)
• Phil Carmen - Bob Dylan's Dream (1996)
• Roger McGuinn - Live from Mars (1996)
• Abbey Lincoln - We Used to Dance (1997)
• The Daytrippers - Daytrippers (1997)
• Two Approaching Riders - One More Cup of Coffee (1997)
• Alison Ate - Cake (1998)
• Disraeli Years - Disraeli Years (1998)
• Raphael Cruz - A Mano (1999)
• The Mamas and the Papas - Before They Were the Mamas and the Papas (1999)
• David West na albumie różnych wykonawców Pickin' on Dylan (1999)
• Chris Hillman na albumie różnych wykonawców The Folkscene Collection, Volume II (2000)
• Gerry Murphy - Gerry Murphy Sings Bob Dylan (2002)
• Fourth Street Sisters na albumie różnych wykonawców Blowin' in the Wind: A Reggae Tribute to Bob Dylan (2003)

[edytuj] Bibliografia

• Paul Williams. Bob Dylan. Performing Artist 1960-1973. The Early Years. ISBN 1-84449-095-5
• Clinton Heylin. Bob Dylan. The Recording Sessions'. ISBN 0-312-13439-8
• Oliver Trager. Keys to the Rain. ISBN 0-8230-7974-0

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Tekst
• Akordy