Polska Agencja Telegraficzna

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Polska Agencja Telegraficzna (PAT), założona 31 października 1918 roku jako rządowa agencja prasowa z siedzibą w Krakowie i Lwowie, a później w Warszawie.

Instytucja ta wydawała 14 biuletynów dotyczących wydarzeń politycznych, gospodarczych, kulturalnych i sportowych, w kraju i zagranicą. Informacje te były tłumaczone na różne języki, i stanowiły główne źródło wiadomości o Polsce w prasie zagranicznej. W roku 1927 PAT zorganizował przy współudziale kilkunastu korespondentów zagranicznych, tygodniową kronikę filmową. Krótkie 10 minutowe filmy były wyświetlane w Polskich kinach przed seansem filmowym.Do wybuchu wojny powstało ok.600 odcinków kroniki.Niestety,w wyniku zniszczenia Warszawy archiwum Polskiej Agencji Telegraficznej zostało zniszczone,a w związku z tym przepadły również taśmy filmowe.Do naszych czasów zachowało się jedynie ok.100 odcinków kroniki filmowej. Tradycja ta była kontynuowana w czasach PRL-u przez Polską Kronikę Filmową. W okresie II wojny światowej PAT był oficjalną agencją rządu RP w Paryżu, a później w Londynie. Po wojnie agencja praktycznie zaprzestała swej działalności, wydawała sporadycznie biuletyny dla Polonii o działalności polskiego rządu na wychodźstwie i sytuacji w kraju pod rządami komunistów. W roku 1991 PAT zostaje symbolicznie połączona z Polską Agencją Prasową.

Z PAT współpracowali między innymi: Aleksander Bregman, Roman Brandstaetter, Marian Kamil Dziewanowski, Stefan Litauer, Jerzy Stempowski i Bolesław Wierzbiański.

Od 1921r. prezesem był Piotr Górecki. Podczas przewrotu majowego Pat zmilitaryzowano. Po zamachu wszystkie najważniejsze stanowiska w PAT powierzono piłsudczykom. W październiku 1929r. prezesem został Starzyński. Od lipca 1933r. prezesem był Konrad Libicki. Od września 1938r. funkcję tą pełnił Mieczysław Obarski. Po śmierci marszałka na sześciu członków dyrekcji PAT tylko jeden nie miał wojskowej przeszłości. Dzięki związkowi PAT z wojskiem nastąpiła kontrola serwisów informacyjnych; wojskowi faworyzowali ogłoszenia, reklamy, zamówienia państwowe. Od początku lat 30-ch PAT działał na zasadach komercyjnych. W 1932r. zatrudniano w agencji 200 pracowników umysłowych.

Periodyki PAT: 1) "Monitor Polski" 2) "Dziennik Urzędowy Rzeczpospolitej Polskiej" 3) "Zbiór Wyroków Najwyższego Trybunału Administracyjnego"

Struktura organizacyjna PAT: W 1926r. PAT tworzyły dwa piony: dział informacyjny, dział ogłoszeń i reklam. W 1927r. utworzono dział filmowy a w 1930r. biuro filmowo-fotograficzne. W 1935r. stworzono autonomiczną jednostkę - instytut filmowy. W 1935r. dział informacyjny składał się z 5 redakcji specjalistycznych: politycznej, gospodarczej, artystyczno-kulturalnej, sportowej i prowincjonalnej. Oddzielną redakcją była redakcja zagraniczna.

Krajową sieć terenową PAT w 1935r. tworzyło 14 oddziałów: Białystok, Bydgoszcz, Gdynia, Grudziądz, Katowice, Kraków, Lublin, Lwów, Łódź, Łuck, Poznań, Sosnowiec, Toruń i Wilno. Zagranicą PAT miał 10 etatowych placówek korespondeckich, których działalność była kontorlowana przez miejscowych dyplomatów. Nadzór miał też wydział prasowy MSZ. Placówki zagraniczne: Berlin, Gdańsk(wolne miasto), Genewa, Londyn, Moskwa, Paryż, Nowy Jork, Paryż, Ryga, Rzym, Wiedeń.

W połowie lat 30-ch w PAT pracowało 250 korespondentów nadzwyczajnych krajowych i zagranicznych, płatnych od informacji. 10.III.1932r. w sejmie przegłosowano ustawę o połączeniu PAT z Wydawnictwem Państwowym; celem ustawy było: dochody Wydawnictwa Państwowego miały usprawnić działalność PAT, zyski przeznaczane były na wydawanie biuletynów. Od 1932r. powołano 4 nowe tytuły: 1) "Roczik polityczny i gospodarczy PAT" 2) "Biuletyn Giełdowy" 3) "Wiadomości portu gdyńskiego" 4) "Arkady" W 1935r. PAT był największą instytucją zajmującą sie reklamami. Nowym pomysłem było podpisanie umowy o reklamach z trzema wielkimi przedsiębiorstwami państwowymi: 1) Polski Monopol Spirytusowy 2) Polski Monopol Tytoniowy 3) Pocztowa Kasa Oszczędności W 1939r. PAT zatrudniała około 100 pracowników; wydawała 13 codziennych biuletynów, serwis ilustracyjny, filmy; pośredniczył w ogłoszeniach i reklamach.